ORIGINAL_ARTICLE
اتحاد در پرتو آموزه های قرآن و حدیث
این نوشتار در پی آن است تا به این پرسش پاسخ دهد؛پیامبر اعظم صلی الله علیه و اله چه روشی برگزید که توانست در مدت رسالت بیست و سه سالهاش،اعراب بیفرهنگ و ناآگاه از کشورداری و جمعگرایی را متحد کند و در حرکتها،همسو و همدل سازد.نویسنده دو عامل عمده باور توحیدی و اخوت اسلامی را در این موفقیت بزرگ تاریخی مؤثر میداند.
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_110565_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
2008-02-20
9
16
محمد مهدی
رکنی یزدی
1
سردبیر و مدیر مسئول
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
آسیب شناسی اخلاقی وحدت در سیره نبوی
وحدت امت اسلامی به عنوان یک هدف آرمانی و وظیفهای همگانی جایگاه با اهمیتی در منابع دینی دارد.مبانی ایمانی و اخلاقی نقشی سازنده بر وحدتگرایی اسلامی دارند.به همین مقیاس،صفات نفسانی و ضد ارزشی نیز عامل تهدیدکنندهای برای وحدت اسلامی به شمار میآیند.در این مقاله ضمن اشاره به موانع و آسیبهای وحدتگرایی از بعد اخلاقی،با استفاده از منابع دینی به ویژه سیره نبوی تعدادی از صفات نفسانی تهدیدکننده وحدت،یاد شده و بر لزوم پرهیز از آنها در نظام تربیتی اسلام تأکید گردیده است.در پایان این نتیجه به دست آمده که در وحدتگرایی رعایت اخلاق،کنترل نفسانیات و گرایشهای خودخواهانه،نقش مهم و بسزایی دارد و در نظام تربیتی اسلام و اخلاق اجتماعی مطابق سیره نبوی باید وحدتگرایی به عنوان یک هدف متعالی و الزامات اخلاقی آن مورد توجه قرار گیرد.
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_110591_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
2008-02-20
17
33
احمد
جمالی زاده
1
استادیار گروه معارف دانشگاه شهید باهنر کرمان
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
نقش امام رضا علیه السلام در وحدت دینی و انسجام اسلامی در عصر عباسی
دوران ولایتعهدی امام رضا علیه السلام در خراسان با تحولاتی عمده همراه است.امام اگرچه با نارضایتی به ولایتعهدی تن داد،اما خود را از تما فعالیتهای سیاسی و حکومتی دور نمود.حضور مأمون در مرو و نقش فضل بن سهل وزیر وی در اداره امور خلافت اسلامی سبب شده بود تا جهان اسلام دستخوش آشوب و هرجومرج گردد.شورشهای پیاپی در مصر،سوریه،یمن،عراق و دیگر شهرهای اسلامی نتیجه حضور مأمون در مرو بود.امام علیه السلام با آگاهی از ضرورت انسجام جامعه اسلامی برای برقراری آرامش به سرزمینهای مسلمانان،مأمون را از غفلت خویش آگاه کرده،ضرورت عزیمت به بغداد را به وی گوشزد نمودند.تأثیر مستقیم ولایتعهدی امام علیه السلام در رفع شورشهای علویان بسیار مهم بود.در این میان اقدامات دیگر امام رضا علیه السلام در تعالیم دینی شیعیان و مناظرات آن حضرت با علمای ادیان، در جهت وحدت و وفاق دینی جامعه اسلامی برمبنای توجه به اصول اعتقادات ادیان قابل توجه است.
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_110595_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
2008-02-20
34
46
امیر
اکبری
amirakbari84@yahoo.com
1
استادیار گروه تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی _ واحد بجنورد
AUTHOR
بهمن
براتی دشت بیاض
2
کارشناس ارشد تاریخ ایران دورۀ اسلامی
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
همگرایی امت اسلام با رویکرد به حدیث ثقلین
مسأله وحدت اسلامی با توجه به پدیدهء جهانی شدن و با نگاهی به حدیث ثقلین در این مقاله بررسی شده است.نویسنده از این زاویه به بازخوانی مقوله اتحاد و همبستگی در اسلام پرداخته و بر این باور است که رویکرد به ولایت اهل بیت علیهم السلام در برههء حساس کنونی تنها راه بازگشت به ایجاد انسجام میان کشورهای مسلمان میباشد.
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_110597_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
2008-02-20
47
59
محمد حسین
پژوهنده
1
رئیس گروه فرهنگ و معارف اسلامی مجله اندیشه حوزه
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
مبانی اتحاد ملی؛ اخلاق و عدالت
دو عامل اخلاق و عدالت یکی در عرصه خودسازی و دیگری در تأمین حقوق فردی و اجتماعی، میتواند بسترساز اتحاد و انسجام یک جامعه باشد.نویسنده این مسئله را بیشتر با نگاه قرآنی و روایی مورد بررسی قرار داده و به این نتیجه رسیده در جامعهای که این دو مقوله عینیت یافته و همه افراد در همه طبقات متعهد به آن باشند،اتحاد و همبستگی امری پایدار و خدشه ناپذیر خواهد بود.
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_110598_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
2008-02-20
60
73
حسین
طاهری وحدتی
vahdati@gmail.com
1
بنیاد پژوهشهای اسلامی - مجلۀ مشکوة
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تحقق هویت و انسجام اجتماعی جوانان در پرتو آموزه های پیامبر صلی الله وعلیه و آله در نهج الفصاحه
نقش اجتماعی گروههای انسانی به ویژه نسل جوان-مقوله پراهمیتی است و چنانچه با منطق درست مورد مطالعه کاربردی قرار گیرد،درصد زیادی از همبستگی اجتماعی یک جامعه تأمین خواهد شد،به ویژه در جامعهای که قشر جوان بخش عمدهء جمعیت را تشکیل میدهد.این نوشتار پژوهشی است در مبانی معرفتشناسی جوانان و هویت فردی و جمعی آنان با بهرهگیری از آموزههای نبوی. نویسنده با استفاده از احادیث نهج الفصاحه،در تجزیه و تحلیل جامعهشناسانه این آموزهها به شش محور مهم دست یافته که هریک از آنها،عاملی مؤثر در شکلگیری هویت جوان و انسجام اجتماعی میباشد.
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_110599_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
2008-02-20
74
97
مهدی
سبحانی نژاد
1
استادیار گروه علوم تربیتی دانشگاه شاهد تهران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
پیوند اجتماعی در پرتو دوستی و عناوین آن در قرآن
در قرآن عناوین بسیاری مطرح شده که مفهوم دوستی را بیان میدارد و به نوعی به آن سفارش میکند،بدینسان به وحدت و همدلی و انسجام جامعه اسلامی فرا میخواند.تعدد این عناوین اهمیت دوستی و لزوم وحدت جامعه اسلامی را نشان میدهد و دوستی را حتی تا آخرت امتداد داده، علاوه بر نتایج دنیوی،نتایج اخروی نیز بر آن بار میکند.نویسنده با نگاه وحدتگرایانه این واژهها را مورد بررسی قرار داده است.
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_110600_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
2008-02-20
98
116
مرتضی
رحیمی
1
استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه شیراز
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
اتحاد ملی و انسجام اسلامی از نگاه قرآن و سنت
سیرهء پیامبر اکرم صلی الله علیه و اله آیینه تمامنمای انسجام اسلامی است.نویسنده در این نوشتار با تأکید بر این مهم و ضرورت وحدت جوامع اسلامی،به مقوله تقوا به عنوان تأثیرگذار در ایجاد اتحاد پرداخته و عبادات دستهجمعی سفارش شده را نیز،نماد یکپارچگی امت اسلامی میداند.
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_110601_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
2008-02-20
117
126
سید علاءالدین
شاهرخی
1
استادیار گروه تاریخ دانشگاه لرستان
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
منتهی المطلب؛ راهبردی به تقریب فقه شیعه و اهل سنت (بنیاد پژوهشهای اسلامی - گروه فقه)
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_110602_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
2008-02-20
127
135
ORIGINAL_ARTICLE
اسباب نزول در گذر زمان
اسباب نزول به معنای شناخت موقعیت زمانی،مکانی،فردی و اجتماعی و دیگر زمینههایی است که نزول یک آیه یا بخشی از آیات را سبب شده است،و روایاتی را نیز که در شأن نزول آیات گرد آمده است دربر میگیرد.این مقاله به معنای اسباب نزول و کاربرد آن توسط قرآنپژوهان پرداخته و پس از آن به تعریف پیشینیان اشاره کرده و با ارائه نمونههایی به توسعه در معنی و کاربرد این اصطلاح توسط آنان رسیده است.تعبیر«نزلت فی...»و تعابیر مشابه آن در روایات باعث شده که طبری در تفسیر خود و واحدی و دیگران در به کارگیری اسباب نزول با تعریف متأخران تفاوتهایی داشته باشند.اندیشهوران متأخر در تعریف اسباب نزول دو شرط را لحاظ کردهاند: 1-همزمانی رویداد با نزول آیه؛2-تأخر نزول از واقعه. اما پیشینیان بدون توجه به این دو شرط،هرآنچه نزول آیه یا آیات در چارچوب آن قرار گرفته است، اعم از تاریخ امتهای پیشین،عادات و رسوم گذشتگان و مردم عصر نزول،و حوادثی که پس از نزول آیه یا در پی تحقق فرمان آیه روی داده است،ذیل روایات اسباب نزول آوردهاند.
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_110604_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
2008-02-20
136
149
اسباب نزول
نزول
سبب
تفاسیر
دانشمندان علوم قرآنی
سهیلا
پیروز فر
1
عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
در معنای و لا تلقوا بأیدیکم إلی التهلکة
از زیباییهای قرآن فراهم بودن زمینه برداشت چند مفهوم از یک آیه یا جملهای از آن با در نظر داشتن معیارهای تعیین شده برای آن است. برای عبارت قرآنی «لا تلقوا بأیدیکم إلی التهلکه» معنی«با دست خود خویشتن را به هلاکت نیفکنید»را بسیار گفتهاند و به دلیل منظوم شدن آن در شعر مولوی به نوعی در جانها نشسته،تصور معنایی دیگر را برای آن دشوار ساخته است. مراجعه به آیه و بررسی عبارتهای قبل و بعد،گونهای ناسازگاری و یا گسست معنایی را میرساند.نگارنده کوشیده است با استناد به منابع معتبر در وهله نخست،پیوند استوار عبارت میانی آیه را با دو بخش نخست و پایانی آن بررسد و در گام بعد اعتبار معنی رایج و عوامل آن را در ترازوی نقد خوانندگان گذارد.
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_110605_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
2008-02-20
150
156
امیر
سلمانی رحیمی
amir.salmanirahimi@gmail.com
1
عضو هیئت علمى دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شیروان
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
ریشه ها و پیشینه های جریان قرآن بسندگی در تفسیر
قرآنبسندگی،به مثابه جریانی تفسیری،که در یکی دو قرن اخیر در برخی رویکردهای تفسیری شبه قارهء هند،کشورهای عربی و ایران نمود یافته،ریشهها و پیشینههای قابل توجهی دارد که تبارشناسی فکری و مذهبی آن را میسر میسازد. به گواهی برخی از اخبار و روایات مشهور تاریخی،سه قرن نخستین هجری،به نوعی شاهد بروز رگههایی از این جریان بوده است؛بر این اساس پیشینهء این جریان تا عصر حیات رسول خدا صلی الله علیه و اله قابل جستوجو است.ضمن آنکه نقش مستشرقان در بسترسازی و القای ایدهء سنتستیزی و نقد حدیث،به پشتوانههای نظری این جریان مدد رسانده است.
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_110606_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
2008-02-20
157
164
قرآنگرایی
جریان قرآنبسندگی
سنتستیزی
محمد
اسعدی
masadi@rihu.ac.ir
1
استادیار گروه علوم قرآنی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
چگونگی ظهور خداوند با تکیه بر روایات
از جمله صفات خداوند«الظاهر»است.دربارهء چگونگی اتصاف خداوند به این وصف سخنان مختلفی گفته شده که معمولا پرداختن به یک بعد از ابعاد ظهور است و با آنکه صفت ظهور خداوند پایه و اساس شناخت اوست،بحث جامعی دربارهء آن در کتب و مقالات مشاهده نشد.در این مقاله تلاش میشود با تمسک به روایات اثبات شود خداوند ظهوری بر موجودات دارد که به قهر و غلبه بر آنهاست[ظاهر علی کل شیء]و ظهوری در موجودات دارد که آنها را به گونهای قرار داده که نشان از وجود او دارند[ظاهر فی کل شیء]و ظهوری برای موجودات دارد[ظاهر لکل شیء]و اینگونه ظهور برای انسان دو صورت دارد؛یکی ظهور برای عقل است که به سبب آثار الهی است[ظهور بالآثار]و دیگری ظهور برای قلب است که به سبب اشراق انوار و حقایق ایمان است[ظهور بالأنوار].
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_110607_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
2008-02-20
165
184
محمد حسین
خواجه بمی
1
عضو گروه معارف اسلامی دانشگاه علوم پزشکی کرمان
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
انسان و ارزش مداری
ارزشها چگونه به وجود آمدهاند؟آیا ارزشها نیز به مانند واقعیتهای اجتماعی،امور واقعی و حقیقیاند؟آیا ارزشها به مانند نهادها واقعیت دارند؟چگونه انسان،ارزش را ارزش میکند؟آیا انسان میتواند بدون ارزش(ارزشها)زندگی کند؟ارزشها چه نیازی یا میلی از نیازها و امیال انسان را پاسخ میدهند؟راستی کدام ارزشها(اخلاقی،اجتماعی و مذهبی)خواستههای انسانی را پاسخ میدهند و کدام اولویت دارند؟نویسنده بر آن است حسب فرصت نوشتار،به این پرسشها پاسخ دهد.
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_110608_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
2008-02-20
185
195
سید محمد
ثقفی
1
استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
نگاهی به روش شناسی شناخت در قرآن
قرآن کریم به عنوان یک کتاب آسمانی که رسیدن به شناخت را ممکن میداند.روششناسی ویژهای در امر تحقیق ارائه داده که هدف آن،کشف حقیقت و راهیابی به شناخت حقیقی است. این روش از سیر در زمین(طبیعت و تاریخ)و مشاهده و نظر در پدیدهها و منابع شناخت آغاز میگردد و با تأمل و تفکر و اندیشهورزی در آنها و طرح پرسش ادامه مییابد.آنگاه با گمانهزنی و فرضیهسازی دربارهء مسئله طرح شده،با بهرهگیری از ابزار شناخت(حواس،برهان و استدلال عقلی و قلب)و برطرف نمودن محدودیت و موانع شناخت و«عبرتاندوزی»از حوادث و نشانهها و آیات،به بصیرت و شناخت منجر شده،سرانجام به«هدایت»منتهی میگردد. در این مقاله،روششناسی قرآن در مقولهء تحقیق،شامل مراحل تحقیق،منابع شناخت،موانع و محدودیتهای شناخت،اهداف و نتایج آن،تحلیل و تبیین میشود که نوعی مقایسهء نظریهای در روششناسی تحقیق نیز میباشد.
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_110609_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
2008-02-20
199
220
جهانبخش
ثواقب
jahan_savagheb@yahoo.com
1
گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
AUTHOR