unavailable
unavailable
در مقالۀ حاضر، نخست اهمیت موضوع محکم و متشابه به مثابه یکی از اساسیترین مسائل علوم قرآنی از سه زاویه عملی و تربیتی،علمی و نظری و چالشهای مبنایی در تفسیر مطرح شده و سپس از پیشینهء تحقیق پیرامون آن یاد شده است. در پیشینهشناسی موضوع، مهمترین آثار دو حوزه تشابه لفظی و تشابه معنایی به تفکیک معرفی شده و از آثار معاصر نیز سخن به میان آمده است.
این نوشتار در سه مرحله سامان یافته است: اول: حدیث حصن. ناقلان آن دوران تا حال حاضر، کاتبان روایت، گزارش مورخان، طرق روایت حصن، تأییدات اهل سنت درباره این حدیث و سایر مباحث مربوط به آن نقل و بررسى شده است. دوم: حدیث ایمان. ناقلان آن، تأییدات بزرگان اهل سنت درباره حدیث و مباحث مربوط به آن بحث و بررسى شده است. سوم: سایر احادیث که به صورت روایة الابناء عن الآباء و به صورت سلسلة الذهب در کتب اهل سنت منعکس شده به آنها اشاره شده است. گفتنى است همه مطالب این نوشتار بر اساس منابع معتبر اهل سنت مىباشد.
مستدرکنگاری در فرهنگ مکتوب اسلامی،پژوهشی است نکته سنجانه که از دیرباز نویسندگان مسلمانان پرداختن به آن را به هدف تکمیل،اصلاح و نقد آثار پیشینیان ضروری یافتند و گونههای مختلف از مستدرک را در حوزههای گوناگون علوم اسلامی به قلم آوردند.به تدریج مستدرکات در فهرستگان آثار اسلامی،به نوعی از کتاب دینی تبدیل شد و تألیف آن ضوابط و معیارهایی یافت. پژوههء حاضر،با رویکردی تحلیلی به بازشناسی ماهیت کتابشناختی مستدرک و گونههای مشابه آن، همانند تکمله پرداخته است.پیشینهء تاریخی استدراک نگاری و اقسام مختلف آن،بیانگر تلاشهای ژرف مستدرک نگاران در پالایش علمی میراث اسلامی است که به آرامی،به بالندگی هرچه بیشتر کتاب دینی در تاریخ فرهنگ اسلامی انجامیده است.وجود رویکرد انتقادی در نگارش برخی از مستدرکات،نشان از روحیه سنجش و نقد نگری مؤلفان آن،به همراه گونهشناسی نمونههای برتر آن در دانشهای حدیثی،از دیگر مطالب بحث شده نویسنده در این مقاله است که نخستین پژوهه کتابشناسی در این موضوع میباشد و امید است همسنگ دیگر پژوهشهای کتابشناسی باشد.
مختار از آغاز نهضت خویش ایرانیان کوفه را به خونخواهی امام حسین علیه السلام فرا خواند.ایرانیان با شوقی وصف ناپذیر به وی پیوستند.آنان در آغازاین نهضت،فداکاری و شجاعت فراوان از خود نشان دادند.شکست سپاه شام و کشته شدن عبید الله بن زیاد،فرمانده این سپاه و همچنین دستگیری و مجازات بسیاری از به وجود آوردندگان فجایع کربلا با همت و تلاش ایرانیان حاصل گردید.آنان به دور از هرگونه طایفهگرایی و فرصتطلبی-که در کوفه رواج داشت-صادقانه در کنار رهبری نهضت تا آخرین لحظه وفادار ماندند. مخالفان این نهضت-که بیشتر اشراف کوفه و وابستگان به آنها بودند-از همان آغاز،تنفر خویش را از ایرانیان کوفه ابراز نمودند.آنان در درگیریهای کوفه به اسرای ایرانی رحم نکردند.در مذاکره با مختار نیز یکی از علتهای اصلی مخالفت خود را با وی در میدان دادن به این افراد دانستند.با وجود این ایرانیان با دادن هزاران نفر تلفات تا لحظه قتل مختار در کنار وی ماندند و این حضور مطلعی بر ورود فعالتر آنان در حوزه سیاسی جهان اسلام گردید.
ورود اندیشههای نو و فنآوریهای جدید در قرن 19 و 20 میلادی به ایران،زمینه تغییرات مادی و معنوی در حیات اجتماعی و فرهنگی ایرانیان را فراهم آورد که برخی از این تغییرات از سوی ایشان با استقبال و پذیرش مواجه شد و برخی دیگر به دلایل مختلف فرصت جلوهگری نیافت.در پاسخ به این سؤال که چرا برخی از نوآوریها و نوگراییها در جامعه ایران فرصت ظهور نیافت؛علل و عوامل متعددی را میتوان برشمرد که از آن جمله:رویکرد فرهنگی-ارزشی موجود در جامعه ایران بود که به راحتی تغییر در ساختار و شالودهء خود را بر نمیتافت بلکه با احتیاط و رعایت حساسیتهای خاص به چینش و جذب عناصر مطلوب میپرداخت.در این میان نقش علما در پذیرش و عدمپذیرش پدیدههای نوی وارداتی،نقش تأثیرگذار و قابل تأملی است که نیاز به دقت بیشتری دارد چگونه ورود اندیشهها و پدیدههای نوین به ایران،حامیان نوگرایی و تجدد در ایران،موضعگیری علما نسبت به پدیدههای نو و بازتاب نظر علما در جامعه و تحلیل دلایل ایشان از جمله نکاتی است که در این نوشتار بدان پرداخته میشود.
unavailable
unavailable
unavailable
انبوه آثار در عصر انفجار اطلاعات،با کمک نمایهها و فهرستها مدیریت و پردازش میشود.در این میان در حوزه مطبوعات،تهیه فهرست مقالههای نشریه در کاهش زمان جستوجو افزایش توان علمی محققان بسیار مؤثر بوده است. فصلنامهء مشکوة نیز به مناسبت یکصدمین شماره،فهرست مقالههای خود را یکجا فراهم آورده است.این نمایه در دو بخش:فهرست موضوعی-الفبایی مقالهها و فهرست الفبایی پدید آوردندگان (نویسنده و مترجم)سامان یافته که در مجموع بیش از یک هزار مقاله و اثر در بیست و هفت موضوع گنجانده شده است.