بنیاد پژوهشهای اسلامی
مشکوة
1683-8033
2783-3860
38
1
2019
05
22
خاورشناسان و چالش تحریف قرآن در نگاه امامیه
4
49
FA
علی
راد
0000-0001-9430-2795
دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث پردیس فارابی دانشگاه تهران
ali.rad@ut.ac.ir
خاورشناسان دهههای آغازین 1900م بهرغم تقریرهای متنوع از انگاره باورمندی امامیه به تحریف قرآن، همگی در اصل اثبات اعتقاد مذهب تشیّع به وقوع تحریف در مصحف فعلی قرآن دیدگاه مشترکی داشتند. نقدپذیری و عدم اعتبار مصحف عثمان، قرائتهای متمایز و دارای افزوده از آیات، مصاحف قرآنی خاص امامیه چون مصحف امام علی(ع) و مصحف فاطمه(س) از مهم ترین تقریرهای خاورشناسان هستند که به آنها به عنوان مستنداتی برای اثبات باورمندی امامیه به تحریف قرآن استناد نمودند. به زعم شماری از خاورشناسان باورمندی به تحریف قرآن به اقسام و اشکال متنوع آن، یکی از پیش فرضهای مقبول نزد امامیه است؛ از اینرو در نگاشتههای خاورشناسان این ادعا بارها تکرار شده است و گویی نزد ایشان اعتقاد امامیه به تحریف قرآن، امری ثابت و انکارناپذیر است. خاورشناسان متأخر نیز همین تلاش را دارند که دیدگاه خاورشناسان پیشین را در این ادعا تثبیت نمایند؛ البته گاه شاهد ارزیابیهای دقیق و غیر تعمیمگرا نیز در این میان هستیم که البته بسیار اندکاند. مقاله با روش تحلیلی- انتقادی ضمن تقریر آرای خاورشناسان، به نقد «فرضیهها» ، «روش» و «مستندات» خاورشناسان در انتساب باورمندی امامیه به تحریف قرآن پرداخته است.
خاورشناسان,امامیه,تحریف قرآن,مصحف عثمان,قرائات قرآن
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_91166.html
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_91166_e338d26abf72e42b1c1f538cfd7f65a6.pdf
بنیاد پژوهشهای اسلامی
مشکوة
1683-8033
2783-3860
38
1
2019
05
22
بازخوانی موضوع «ارتداد» از زاویه اجبار بر تغییر عقیده در پرتو آموزههای قرآنی و حدیثی
50
70
FA
جواد
ایروانی
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم اسلامی رضوی
irvani_javad@yahoo.com
رضا
حقپناه
استادیار دانشگاه علوم اسلامی رضوی
haghpanah@razavi.ac.ir
مجازات مرتد که در <strong>قرآن</strong> بهطور سربسته و در روایات و فقه اسلامی به تفصیل آمده است، ممکن است شایبه اجبار فرد مسلمان بر حفظ دین و در نهایت تحمیل عقیده با زور را ایجاد کند. این در حالی است که اسلام، دین دعوت و هدایت میباشد و <strong>قرآن</strong>، اکراه در دین را نفی کرده است. این نوشتار میکوشد به شیوه توصیفی- تحلیلی و روش کتابخانهای، پاسخ این شایبه و رفع این ناسازگاری ظاهری را بیابد. بررسی آیات و روایات مربوط به ارتداد، ما را به این نتیجه میرساند که مجازات دنیوی مرتد، فقط مربوط به رفتارها و اقدام عملی اوست و نه تغییر عقیده و باور درونی. دو قید «جحود و تکذیب» و «علنی ساختن» برای تحقق موضوع ارتدادی که مجازات دنیوی را در پی دارد و نیز پردهبرداری <strong>قرآن</strong> از توطئه دشمنان برای متزلزل ساختن عقاید مسلمانان با حربه ارتداد، از دلایل و شواهد این مدعاست و نشانگر این حقیقت که حکم سنگین مرتد، به منظور پاسداشت مرزهای اعتقادی مسلمانان و حفظ حقوق معنوی آنان میباشد.
ارتداد,نفی اکراه در دین,آزادی عقیده
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_91168.html
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_91168_c8800c2fbc3b2b561b1c43d90eb16e4b.pdf
بنیاد پژوهشهای اسلامی
مشکوة
1683-8033
2783-3860
38
1
2019
05
22
ناهمسانی اصول انگیزش در منظومه معرفتی قرآن و پارادایم غربی آن
71
100
FA
غلام رضا
پیشقدم
دانشآموخته دکتری رشته علوم و قرآن حدیث دانشگاه علوم اسلامی رضوی
rpishqadam@gmail.com
حسن
خرقانی
0009-0006-5824-5029
دانشیار دانشگاه علوم اسلامی رضوی
h.kharaghani@gmail.com
اصول «انگیزش» از مباحث مهم روانشناسی است که در علوم تربیتی، روانشناسی، مدیریتی و ... کاربرد فراوان دارد. انگیزه عاملی است که سبب ایجاد، تقویت و یا جهت دادن به رفتار انسان میگردد. اصول انگیزش، قواعدی است که مفسر انگیزههاست. این اصول از نگاه <strong>قرآن</strong> و روان شناسی نو، به دلیل اختلاف مبانی تا حدودی متمایز میباشد و دارای آثار و پیامدهای متفاوتی نیز خواهد بود. در این مقاله، تأثیر مبانی هستیشناختی و پیامدهای آن در مبحث «اصول انگیزش» از دیدگاه <strong>قرآن</strong> و غرب، با روش تحلیلی_ تطبیقی بررسی گردیده و ضمن نقد دیدگاه غرب، به تبیین اصول انگیزشی مستنبط از قرآن، پرداخته شده است. این تحقیق نشان میدهد بر اساس مبانی غربی، سه اصل «لذتطلبی، تعادلحیاتی و خودشکوفایی» شاکله نظام انگیزشی غرب را تشکیل میدهد، و طبق مبانی قرآنی، چهار اصل «میل به جاودانگی، لذتطلبی، شکرگزاری و کمالجویی» مبیّن انگیزههاست. همچنین آثار و پیامدهای نمونه انگیزشی غربی با قرآنی، متفاوت است که برخی از تفاوتها را بیان نمودیم.
اصول انگیزش,مبانی معرفتی قرآن,پارادایم غربی
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_91175.html
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_91175_fbc95647923d9bf42c959bd762bf7e23.pdf
بنیاد پژوهشهای اسلامی
مشکوة
1683-8033
2783-3860
38
1
2019
05
22
بررسی مبانی نظریه تفسیر تمثیلی
101
120
FA
سید ابوالقاسم
حسینی زیدی
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم اسلامی رضوی
abolghasem.6558@yahoo.com
مهدی
عبادی
دکترای مدرسی معارف اسلامی، دبیر گروه علوم قرآن و حدیث جامعة المصطفی مشهد مقدس
mahdi.ebadi.mail@gmail.com
یکی از نگرشهای مطرح در مباحث زبان دین دیدگاه تمثیلی و نمادین بودن برخی از مسائل و گزارههای <strong>قرآن کریم</strong> میباشد؛ بر اساس این نظریه تفسیری، برخی از آیات <strong>قرآن</strong> دارای حقایق و معارفی هستند که باید با گذشتن از معنای ظاهری، به افقهای معنایی گستردهتری در درون ماجرای نقل شده دست یافت.<br /> پذیرفتن زبان تمثیل در <strong>قرآن</strong> هرگز به معنای راه یافتن امور خیالی، موهوم و عاری از حقیقت و واقعیت در <strong>قرآن</strong> نخواهد بود! این نظریه بر مبانی خاصی استوار است که موجب متفاوت شدن این نظریه با دیگر روشهای تفسیری گردیده است. لزوم گذر از تنگنای معنای حقیقی، نیازمندی به دلیل و قرینه، وجود معانی ماورایی و متعالی در <strong>قرآن</strong>، چند معنایی در آیات <strong>قرآن</strong>، سازگاری با ضوابط قطعی عقلی و شرعی، از مبانی مختص نظریه تفسیر تمثیلی بنا بر دیدگاه مفسران <strong>قرآن</strong> میباشد که در این جستار به واکاوی آنها خواهیم پرداخت.
تفسیر تمثیلی,تفسیر نمادین,زبان قرآن,فهم قرآن
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_91173.html
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_91173_ca7d82ad5c5864a7511b0c965aa7d811.pdf
بنیاد پژوهشهای اسلامی
مشکوة
1683-8033
2783-3860
38
1
2019
05
22
مفهوم شناسی و ویژگیهای «اولوا الالباب» بر اساس بافت آیات قرآن
121
144
FA
عبدالله
میراحمدی
استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه خوارزمی
mirahmadia@khu.ac.ir
طاهره
صادقی
سطح چهار حوزه علمیه رفیعة المصطفی
azmts48@yahoo.com
اصطلاح «اولوا الالباب» از تعابیر ویژه در نظام معرفتی و اخلاقی <strong>قرآن کریم</strong> است که بندگان و مؤمنان برجستهای به آن توصیف شدهاند. مفسّران شیعه و سنی در تبیین و مصداقیابی این عبارت، نظرهای مختلفی دارند، از جمله صاحبان عقل، صاحبان عقلهای کامل و صاحبان عقلهای سالم. حال آنکه با تأمل در سیاق آیاتی که صفات اولوا الالباب را برمیشمارد، درمییابیم که دیدگاه مفسّران کامل نیست. بنابر یافتههای پژوهشی و بر اساس بافت آیات، «اولوا الالباب» کسانی هستند که معارف اصیل الهی را در عالیترین سطح آن پس از پیامبران و اولیای الهی، به دور از هر گونه ناخالصی و وسوسه و توهم، درک و دریافت میکنند. آنان افزون بر قدرت تشخیص حق از باطل، بهترین طریق را در مسیر اطاعت الهی برگزیده و همزمان اهل ذکر و تعقلاند و به موهبت حکمت رسیدهاند. بنابراین، تفسیر کردن «اولوا الالباب» به خردمندان، به معنای نادیده انگاشتن همۀ ابعاد شخصیت آنان است؛ چنین افرادی هم از نظر رویکردهای نظری از عقل کامل برخوردارند و هم در راستای کنش و کردار، به اوج بلوغ عقل عملی راه یافتهاند.
لبّ,اولوا الالباب,ذوی العقول,ویژگیهای اولوا الالباب,اولوالالباب در سیاق آیات
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_91182.html
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_91182_75bff903b37ba5d69a2561a39b9c2c45.pdf