بنیاد پژوهشهای اسلامی
مشکوة
1683-8033
2783-3860
33
3
2014
11
22
بهرهمندان از اجر اخروی در رهیافت قرآنی
4
23
FA
پروین
بهارزاده
استادیار دانشگاه الزهرا
bahar-p@alzahra.ac.ir
مرضیه
محصّص
مدرّس دانشگاه الزهراء
mohases2012@yahoo.com
تشویق به فرجاماندیشی، از اندیشههای معادباورانه اسلامی است و یکی از روشهای تربیتی قرآن به شمار میآید. بیان پیامدها و بازتابهای دنیوی و اخروی اعمال، از جمله اسلوبها در جهت هدایت بشر و اصلاح اعمال و رفتارهای انسان میباشد. تدبّر در خصوصیات افرادی که به طور صریح در زمره برخورداران از اجر الهی معرفی شدهاند، مسیری کمالآفرین را فرا سوی پویندگان رستگاری ترسیم مینماید. استخراج طیف بهرهمندان از اجر اخروی، از رهگذر بررسی تمامی آیات در بردارنده ساختارهای صرفی واژه «اجر»، محور کانونی جستار پیش روست. یادکرد دلایل رسیدن به اجر اخروی، دایره معنایی اجر و کاربرد قرآنی آن، از دیگر مباحث مقاله است.<br />روش پژوهش در این مقاله روش توصیفی از نوع تحلیل محتواست؛ از این رو پس از مراجعه به منابع معتبر لغوی و کنار هم قرار دادن تمامی آیاتی که در بردارنده واژه اجر میباشد، کاربردهای مختلف این واژه مورد بررسی قرار می گیرد. از این رهگذر پاسخ گویی به این پرسش مورد نظر است که قرآن کریم به بهرهمندی چه کسانی از اجر اخروی تصریح کرده است؟
اجر اخروی,قرآن کریم,بهرهمندان اجر اخروی,معاد
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_99686.html
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_99686_b37294bc78ad2221ec334568ee4f1ad1.pdf
بنیاد پژوهشهای اسلامی
مشکوة
1683-8033
2783-3860
33
3
2014
11
22
روششناسی تفسیر عقلی در سیرۀ تفسیری امام رضا
24
41
FA
محسن
نامجو
دانشآموخته کارشناسی ارشد دانشگاه فردوسی مشهد
namjoomohsen1354@yahoo.com
مجتبی
نوروزی
استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن، (دانشکده تربیت مدرس قرآن کریم مشهد)
mojtabanoruzi@gmail.com
مسئله پژوهش حاضر، این است که با توجه به شرایط و فضای حاکم بر عصر امام رضا(ع)، آن حضرت از چه روشهایی در تفسیر آیات قرآن استفاده نمودهاند؟<br />در بررسی روایات تفسیری امام رضا(ع)، این نتیجه به دست میآید که آن حضرت، از روشهای تفسیری مختلفی مانند قرآن به قرآن، قرآن به سنت، قرآن به عقل، قرآن به لغت در بیان مفاهیم آیات الهی بهره جستهاند. از میان روشهای فوق، روش تفسیر عقلی جایگاه ویژهای در سیرۀ تفسیری آن حضرت دارد. آن حضرت در بحثهای اعتقادی و کلامی با فرقههای مختلف کلامی زمان خویش، ضمن استفاده از قرآن به عنوان سند گویای اسلام، توجه ویژهای به مباحث عقلی داشتهاند و در مواجهه با فرقههای کلامی و افکار الحادی مختلف، با استناد به استدلالهای قرآنی و تحلیل عقلی آن، وارد بحث شده و مخاطبان را مجاب نمودهاند، به طوری که میتوان ادعا نمود آن حضرت به لحاظ شرایط خاص عصر خویش از استدلالهای عقلی زیاد استفاده نمودهاند. همچنین در مناظره و گفتوگو با عالمان دیگر ادیان و مکاتب مختلف زمان خود نیز، از عقل برای غلبه بر آنان بهره فراوانی بردهاند.
سیره تفسیری امام رضا(ع),روایات تفسیری,روششناسی تفسیر,تفسیر عقلی
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_99687.html
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_99687_a79a420b11a96a308ffa1b42c906cc95.pdf
بنیاد پژوهشهای اسلامی
مشکوة
1683-8033
2783-3860
33
3
2014
11
22
مبانی و مؤلفههای کار و کارآفرینی در قرآن و روایات
42
60
FA
مهدی
امیری
مدرّس و عضو هیئت علمی گروه علوم تربیتی دانشگاه پیام نور مرکز لامرد
mahdiamiri10@gmail.com
زهره
امیری
کارشناس حوزه علمیه قم
در این نوشتار، ماهیت، معنا و مفهوم کار و کارآفرینی، خلاقیت و نوآوری، ویژگیهای یک کارآفرین و انواع کارآفرینی اجتماعی در قرآن و روایات به بحث گذارده شده است. روش انجام پژوهش توصیفی از نوع تحلیل اسنادی است. عمدهترین یافتههای پژوهش عبارتاند از اینکه؛ اولاً آیات قرآن درباره کار و کوشش در قلمرو حیات به قدری فراوان و متنوع است که با کمال صراحت می توان گفت، اسلام دین کار و کوشش است، به طوری که در آموزههای قرآنی و روایی، کار در ردیف عبادت آمده است. ثانیاً خداوند اولین خلاق و نوآور جهان خلقت و مبدع آن است. انسان نیز به عنوان خلیفه الهی، از صفت خلاقیّت برخوردار است. ثالثاً، ریسکپذیری منطقی، توفیقطلبی و عمل صالح از ویژگیهای کارآفرین در قرآن بوده و مؤلفههایی مانند صدقه، زکات، نذر و احسان، زمینههای کارآفرینی را فراهم میآورد.
مبانی کارآفرینی,مؤلفههای کارآفرینی,ماهیت کار,قرآن و روایات
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_99736.html
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_99736_07756147f7135f0f6420e27b06d60f0b.pdf
بنیاد پژوهشهای اسلامی
مشکوة
1683-8033
2783-3860
33
3
2014
11
22
معنای «صدّیقین» و مراد از آنان در قرآن کریم
60
73
FA
زکیّه
زارع
دانشجوی کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی مشهد
za_zb20@yahoo.com
عباس
اسماعیلیزاده
0000-0002-7696-0732
استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی مشهد
esmaeelizadeh@um.ac.ir
حسن
نقی زاده
0000-0001-8185-7767
دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی مشهد
naghizadeh@um.ac.ir
ورود به عرصه واکاوی دقیق معانی واژگان، از اهمّیّت بسزایی برخوردار است؛ زیرا گاه ممکن است یک واژه علاوه بر معنای ظاهری خود، مفاهیم عمیقی را افاده کند. در این جهت، بررسی معانی دقیق واژگان و نیز اصطلاحات قرآنی از طریق تأمّل در برداشتهای قرآنی، می تواند راهگشای مطالعات بعدی باشد. واژه «صدّیق» یکی از واژگان بهکاررفته در زبان عربی و آیات قرآن کریم است که هم در خصوص معنای آن میان اهل لغت، اختلاف نظر مشاهده میشود و هم در تعریف قرآنی آن با آنچه لغت دانان مطرح کردهاند، تفاوتهایی به چشم میخورد.<br /> این نوشتار پس از تبیین دیدگاه لغتدانان درباره معنای واژه صدّیق و نیز دیدگاه مفسران، کوشیدهاست مقصود قرآنی واژه را با تدبر در آیات مربوط روشن نموده، به این وسیله از مراد خداوند در مورد مقام صدّیقین پرده بردارد. دستاورد بحث این است که مقام صدّیقین، مقامی غیر اکتسابی، امّا مترتب بر مقدمات و زمینههای اکتسابی و برخوردار از موهبت و نعمت ویژه الهی است.
صدیق در قرآن,صادقین,ولایت و معرفت,«مُنعَمٌ علیهم»
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_99738.html
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_99738_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
بنیاد پژوهشهای اسلامی
مشکوة
1683-8033
2783-3860
33
3
2014
11
22
بررسی تطبیقی حدیث رفع در منابع فریقین
74
89
FA
علی اکبر
کلانتری
0000-0002-7774-3617
دانشیار دانشگاه شیراز
aak1341@gmail.com
حدیث رفع که در مباحث فراوان فقه و اصول، به آن استناد میشود، بر اساس نقل شیعه، از متنی روشنتر و سندی استوارتر برخوردار است، به گونهای که میتوان به صدور آن از معصوم(ع) اطمینان یافت، و این امر، تأیید کننده دیدگاه آن دسته از عالمان سنّی است که این حدیث را معتبر دانسته و بدان استناد نمودهاند.<br />هیچ یک از عالمان شیعه، در اعتبار این حدیث خدشه ننمودهاند، ولی شماری از عالمان سنّی به مخالفت با آن برخاسته و حتّی گاه آن را جعلی دانستهاند.<br />متعلَّق این حدیث، بنابر نقل مشترک فریقین، خطا، نسیان و اکراه است و روایات اهل سنّت، از این سه مورد فراتر نرفتهاند و حال آنکه متعلّق آن بر اساس نقل شیعه، نُه امر است.
حدیث رفع,روایات شیعه,روایات اهل سنّت
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_100222.html
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_100222_ea6ac84bcd5b1454916fb657637b6f6e.pdf
بنیاد پژوهشهای اسلامی
مشکوة
1683-8033
2783-3860
33
3
2014
11
22
بازخوانی اصلاحات پیامبراعظم(ص) در بازار مدینه
90
111
FA
عمار
خسروجردی
بنیاد پژوهشهای اسلامی _ گروه اقتصاد
ammar.khosrowjerd@gmail.com
مقاله حاضر به دنبال پاسخ به این پرسش است که آیا پیامبراکرم(ص) در تصمیمگیریهای اقتصادی، تنها نگاه اقتصادی صرف داشتهاند، یا اینکه ایشان ابعاد دیگری مانند ابعاد سیاسی و اجتماعی را نیز مد نظر قرار میدادهاند؟<br />در این نوشتار رویکرد اصلاحی پیامبر(ص) در بازار مدینه در چهارچوب آیات قرآنکریم و همچنین برخی از روایات، تحلیل وتبیین شدهاست. در تحلیل اقتصادی نیز سعی شدهاست که آثار و دلالتهای اقتصادی ناشی از اصلاحات پیامبراکرم(ص) به صورت کلان استخراج و متناسب با شرایط روز تحلیل گردد.<br />جمعبندی نهایی این است که رویکرد اصلاحی رسولاکرم(ص) در بازار مدینه دارای بینش اقتصادی صرف نبوده، بلکه نوع نگاه ایشان دارای آیندهنگری و جامعیت و با در نظرگرفتن تمام شرایط اعم از نگاه سیاسی، اقتصادی و اجتماعی بودهاست و چنین بینشی باید در نگاه سیاستگذاران اقتصاد اسلامی مد نظر قرار گیرد.<br />
بازار مدینه,اندیشه اقتصادی یهود,راهبردهای اقتصادی,سیرۀ اقتصادی پیامبر(ص)
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_100223.html
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_100223_616eff8f5652e74e852cd159dd97a01c.pdf
بنیاد پژوهشهای اسلامی
مشکوة
1683-8033
2783-3860
33
3
2014
11
22
جایگاه کودکان در شهر اسلامی با توجه به آموزههای دینی
112
129
FA
نسرین
احمدیان شالچی
بنیاد پژهشهای اسلامی _ مدیر گروه جغرافیا و ممالک اسلامی
nasrinshalchy@gmail.com
علی
اسماعیل زاده کواکی
بنیاد پژوهشهای اسلامی _ پژوهشگر گروه جغرافیا
aliesmaeilzade9@gmail.com
<span dir="RTL" lang="AR-SA">اسلام در ایجـاد، شکـلگیری و توسعه بسیاری از شهرهای جهان اسلام نقش مهمی داشته است، به طوری</span><span dir="RTL" lang="AR-SA"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA">که برخی از این شهرها نقش</span><span dir="RTL" lang="AR-SA">های فراملی و بینالمللی دارند. اسلام بر طراحی فضاها و محیطهای شهری برای رفع نیازهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تمام افراد جامعه تأکید میکند. در میان قشرهای مختلف جامعه، کودکان رابطه نزدیکی با محیط اطرافشان دارند و فضای شهر میتواند بر رشد شخصیتی، اجتماعی و جسمانی آنها تأثیرگذار باشد. درک و فهم مفاهیم مدیریت شهری از منظر تفکر اسلامی به مدیران شهری کمـک میکند تصمیماتشان متناسب با فرهنگ اسـلامی باشد. هدف مقـاله حاضر، تأکید بر جایگاه کودکان در فضـاهای شهری بر اساس تعالیـم اسلامی است. روش تحقیق در مقاله حاضر از نوع توصیفی _ تحلیلی _ استنباطی میباشد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که در تعالیم اسلام بر مدیریت، طراحی و برنامهریزی فضاهای شهری تأکید شده است و با توجه به نیازهای روان</span><span dir="RTL" lang="AR-SA"></span><span dir="RTL" lang="AR-SA">شناختی کودکان، فضاها و محیطهای شهری باید زمینۀ رشد و تربیت دینی آنان را فراهم آورند. </span>
شهر اسلامی,کودک و محیط شهری,آموزههای دینی,شهر اسلامی مناسب کودک
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_100227.html
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_100227_8268c2f8fc6384f8bae2b6da811ddbe4.pdf