بنیاد پژوهشهای اسلامی
مشکوة
1683-8033
2783-3860
32
2
2013
08
23
علم الهی و نقش تربیتی ایمان به آن
4
25
FA
محمدهادی
عبدخدایی
استادیار دانشکدۀ الهیات دانشگاه فردوسی مشهد
m.abdekhodaei1317@gmail.com
علم الهی یکی از صفات ذاتی خداوند است و مهمترین موضوع مورد اختلاف انسان الهی و مادی در مورد مبدأ اوّل میباشد و ایمان به آن نقش مهمی در زندگی انسان دارد، هم در آدمی امید و اطمینان ایجاد میکند و به او توکل و آرامش میبخشد و هم او را از بدیها و زشتیها باز میدارد و روح وی را تزکیه و تصفیه مینماید؛ زیرا که هم خداوند را حاضر و ناظر میداند و هم آگاه به ظواهر و بواطن؛ چنانکه فرمود: (یَعْلَمُ خَائِنَةَ الأعْیُنِ وَمَا تُخْفِی الصُّدُورُ)(غافر/١٩).<br />در این مقاله ابتدا علم حصولی و حضوری بیان شده و سپس به نحوۀ علم الهی اعم از ذات و غیره و دلائل آن پرداخته است. در مورد گسترۀ علم الهی و وسعت غیر متناهی آن، مطالبی همراه با دلائل عقلی و عملی بیان گردیده و به برخی از شبهات و پاسخ آنها اشارت رفته است، ضمناً مقایسه مختصری هم میان تورات و انجیل و قرآن کریم انجام یافته و در پایان آیات مقدسه قرآنی و روایات معصومین(ع) ارائه گردیده است.
علم حضوری,علم حصولی,علم الهی,قرآن
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_101033.html
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_101033_6dd41404593ba00b16b0309a5a40699f.pdf
بنیاد پژوهشهای اسلامی
مشکوة
1683-8033
2783-3860
32
2
2013
08
23
پژوهشی در آیه «سَنُقْرِئُکَ فَلا تَنْسـىٰ * إِلَّا مَا شاءَ اللَّهُ »
26
48
FA
نانسی
ساکی
دانشجوی دکترای علوم قرآن و حدیث دانشگاه قم
tooba1363@yahoo.com
<span lang="FA">با تأملی در تفسیر آیۀ</span><span lang="FA"> (</span><span lang="AR-SA">سَنُقْرِئُکَ فَلا تَنْسـى </span><span lang="AR-SA">*</span><span lang="AR-SA"> إِلَّا ما شاءَ اللَّهُ إِنَّهُ یعْلَمُ الْجَهْرَ وَ ما یخْفى</span><span lang="FA">)(اعلی/6-7)،</span><span lang="FA"> با مشکلات متعددی مواجه میشویم؛ چرا که مفسران برای تفسیر واژه «نسی» و نیز عبارت «إِلَّا ما شاءَ اللَّهُ» در آیه بعد دچار تکلف شده و هر یک سعی کردهاند توجیه خاصی برای آن بیاورند تا معنای آیه واضح و قابل فهم و انطباق با عصمت پیامبر(</span><span lang="FA">ص)</span><span lang="FA"> شود. اما اینگونه توجیهات گاه معقول بوده و گاهی دلیل موجهی برای آن ذکر نشده است. در این نوشتار ابتدا معنای آیه از ابعاد مختلف بررسی گردیده و سپس به ترتیب تاریخی به تبیین نظر مفسران و دیدگاه محدّثان و متکلمان در این خصوص پرداخته و روشن شده است که مباحث مذکور در ذیل آیه با توجه به روند تاریخی و گسترش علم کلام در قرون اخیر بیشترین رشد را داشته و به نظر ارجح نزدیکتر است.</span>
إقراء النبی(ص),اسهاء النبی(ص),نسیان پیامبر,عصمت انبیاء
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_101034.html
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_101034_5c50df3adb7ba2825ef2dd8b985a51ab.pdf
بنیاد پژوهشهای اسلامی
مشکوة
1683-8033
2783-3860
32
2
2013
08
23
مدینه فاضله در ساختارشناسی تفکرات آیةالله جوادی آملی
49
76
FA
کاظم
افرادی
کارشناسی ارشد برنامهریزی شهری دانشگاه تهران
kazem55@ymail.com
<span lang="FA">توصیف آرمانشهر یکی از مقولههایی است که اندیشمندان مختلفی از جمله اندیشمندان مسلمان در طول تاریخ بدان پرداختهاند. در این میان دین اسلام نیز حامل تعالیم وحیانی و عقلانی است که آرمانشهر مطلوب انسانی را به تصویر میکشد. سلسله آرمانشهرگرایان مسلمان از فارابی آغاز شده و تا دوران معاصر امتداد داشته و یکی از متأخرترین اندیشمندان آرمانگرا آیةالله جوادی آملی است. پژوهش حاضر با هدف تبیین آرای آرمانشهری ایشان با روش توصیفی_ تحلیلی، ضمن ارائه چارچوبی کلی برای شناسایی نقاط کلیدی در تفکرات یک آرمانگرا و ارتباط بین آن نقاط، مدل تفکر آرمانشهرگرایی ایشان را بررسی نموده است. ایشان به عنوان یکی از اندیشمندان و فیلسوفان مسلمان معاصر معتقد است در دوران غیبت، امکان ایجاد حکومت اسلامی با هندسه مشخص وجود دارد. و در دوران ظهور نیز حضرت ولیعصر (عج) به عنوان انسان کامل، با قرار گرفتن در مسند حکومت، استعداد بالقوه مقام خلیفة اللهی در انسانها را شکوفا میکند. مدینه فاضلهای که در نهایت تشکیل خواهد شد تنها پوسته محسوب میشود و بلکه هدف متوسط خلقت انسانی است؛ در حالی که انسان کامل، روح آن مدینه است.</span>
آرمانشهر در مکتب اسلام,آیةالله جوادی آملی,حکومت اسلامی,مدینه فاضله مهدوی
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_101041.html
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_101041_996220dad89ac7eb0b871c33332ab7cd.pdf
بنیاد پژوهشهای اسلامی
مشکوة
1683-8033
2783-3860
32
2
2013
08
23
آسیب شناسی عمل صالح در قرآن
77
95
FA
زینب
غلامی
کارشناس علوم قرآن از دانشگاه علوم ومعارف قرآن کریم، دانشکده تربیت مدرّس قرآن مشهد
بیبی حکیمه
حسینی
کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث، استاد دانشکده تربیت مدرّس قرآن مشهد
<span lang="FA">عمل صالح یکی از پر تکرارترین موضوعاتی است که در قرآن کریم مطرح شده است، تا انسان هوشیار شود و دریابد که تلاشهای او در رسیدن به سعادت هر دو جهان نقش دارد و بدون شک نتایج اعمال به عاملان آن خواهد رسید. البته نباید از نظر دور داشت که عمل صالح مانند هر امر پسندیده همواره در معرض آسیبهایی قرار دارد که میتواند آنها را از دایره اعمال نیک خارج ساخته، تمامی تلاشهای عاملان آن را بی نتیجه خواهد کرد. این مقاله شرحی است در بیان آسیبهایی که قرآن کریم در آیات خود انسان را متوجه آنها میکند. حب دنیا، ریا، عجب، ارتداد و کسالت از جمله آسیبهای ذکر شده است.</span><br /> <br />
عمل صالح در قرآن,آسیبهای عمل صالح,قرآن
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_101055.html
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_101055_4c33dd9ea089c206f614d78ffad802b4.pdf
بنیاد پژوهشهای اسلامی
مشکوة
1683-8033
2783-3860
32
2
2013
08
23
گفتمان قرآن پژوهی
96
102
FA
حسین
طاهری وحدتی
بنیاد پژوهشهای اسلامی
vahdati@gmail.com
<span lang="FA">قرآن کتاب هدایت است. آموزههای آن در صورتی دستیافتنی میباشد که رویکرد مخاطبان آن معرفتشناسانه باشد. در غیر اینصورت محجور است و ارتباطی به زندگی فردی و اجتماعی ما ندارد. این نوشتارِ کوتاه، نگاهی است تأمّلگرایانه به تناسبِ میان حجم فعالیتهای قرآن (بهویژه در حوزۀ پژوهش) و انطباق آن بر فرهنگ رفتاری و اعتقادی و میزان کنشپذیری ما از آنها که احساس میشود رضایتبخش نیست؛ نکاتی نیز به عنوان راهکار مطرح شده است.</span>
پژوهش قرآنی,گفتمان قرآنپژوهی,تأثیرپذیری از آموزههای قرآن
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_101240.html
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_101240_da17c8cc2fcdb24d4b79981767e123c8.pdf
بنیاد پژوهشهای اسلامی
مشکوة
1683-8033
2783-3860
32
2
2013
08
23
جایگاه اهلالبیت(ع) در تفسیر شواهد التنزیل لقواعد التفضیل
103
119
FA
جمال
فرزند وحی
0000-0002-2047-0515
استادیار دانشگاه رازی
farzandwahy@yahoo.com
مینا
یعقوبی
کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه ایلام
fgholami.ir@gmail.com
فرشته
دارابی
دانشجوی کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه ایلام
fereshth_darabi81@yahoo.com
شیعه برای تفسیر اهل بیت(ع) اهمیت فراوانی قائل است و سخن آنان در تبیین قرآن را، هم پایه سخن رسول خدا9 میداند؛ اما رویکرد اهل سنت نسبت به تفسیر آنان چگونه است؟ به بیانی دیگر، اهل بیت(ع) چه تأثیری بر تفسیر اهل سنت گذاشتهاند؟<br /> از آنجا که میزان اقبال و تأثیرپذیری اهل سنت از اهل بیت(ع) در تفاسیر روایی آشکار است؛ ما نیز به بررسی تفسیر روایی شواهد التنزیل لقواعد التفضیل پرداختیم. زیرا یک تفسیر موضوعی دربارۀ اهل بیت(ع) است و از این منظر، شاخص و ممتاز میباشد.درهمین راستا علاوه بر بیان ویژگیهای مهم تفسیر شواهدالتنزیل، به بررسی تعداد روایاتی که قول و فعل ائمه(ع) است نیز پرداخته شده است.نتیجه به دست آمده نشان میدهدکه میزان روایات تفسیری اهل بیت(ع)در تفسیر شواهد، بسیار بیشتر از میزان آن در مجموع صحاح ششگانه میباشد.همچنین مؤلف این کتاب به عنوان یک مفسّر اهل سنت، اهمیت و اعتبار فراوانی برای تفسیر اهل بیت(ع)قائل است.
اهل بیت(ع),اهل سنت,تفسیر روایی,شواهد التنزیل لقواعد التفضیل
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_101320.html
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_101320_a560db4e67d35473c14d6138f6ea6fd3.pdf
بنیاد پژوهشهای اسلامی
مشکوة
1683-8033
2783-3860
32
2
2013
08
23
منشور برادری در پیام منسوب به امام رضا(ع)
120
137
FA
علیجان
سکندری
بنیاد پژوهشهای اسلامی _ گروه مطالعات فرهنگی زائر
sekandari@gmail.com
<span lang="FA">جامعۀ انسانی همواره نیازمند تذکّر و موعظه بوده از اینرو، شایسته است مروری بر پیام اخلاقمدار امام رضا</span><span lang="FA">(</span><span lang="FA">ع</span><span lang="FA">)</span><span lang="FA"> به عبدالعظیم حسنی داشته باشیم. </span><span lang="FA">از آسیبها و خطرهایی که جامعۀ اسلامی ما را تهدید میکند، اهمیت ندادن به اخلاق اسلامی و آموزههای دینی است. از این رو ضرور به نظر رسید محتوای پیام را که دربرگیرنده تذکرات عمیق اخلاقی است، به عنوان منشور برادری در هفت محور بررسی و تحلیل کنیم.</span>
منشور برادری,پیام منسوب به امام رضا(ع),عبدالعظیم حسنی,راستگویی و امانتداری,جدال و سفسطه
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_101328.html
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_101328_31979a242bc6e574613e4e022fcbbbe3.pdf
بنیاد پژوهشهای اسلامی
مشکوة
1683-8033
2783-3860
32
2
2013
08
23
کاشیهای زرینفام حرم امام رضا(ع) سندی از هویت تاریخی شهر مشهد
138
156
FA
میثم
جلالی
دکترای دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، گروه باستان شناسی، تهران، ایران، کارشناس پژوهش موزۀ آستان قدس رضوی
jalali.meysam@yahoo.com
کاشیهای زرینفام ازجملۀ نفایس و یکی از مستندات در زمینۀ تاریخ و قدمت حرم حضرت رضا(ع) و شهر مشهد به شمار میآیند. قسمت عمدهای از این کاشیها به قرون ششم تا هشتم هجری تعلق دارند. خوشبختانه بخش زیادی از این کاشیها هنوز در جای خود محفوظ مانده و بخشی نیز، ازجمله محرابها به موزۀ آستان قدس رضوی منتقل شدهاند. در این مقاله به اختصار، به معرفی کاشیهای زرینفام حرم مطهر، خاستگاه و مراکز ساخت آنها، کاشیکاران، مضامین روی کاشیها، سیاحان و مورخانی که این کاشیها را وصف کردهاند و وضعیت فعلی کاشیها پرداخته شده است.
حرم امام رضا(ع),موزۀ آستان قدس رضوی,کاشی زرینفام,سلجوقیان,ایلخانیان
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_101332.html
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_101332_993b801eedbab525fe5a75f141ad99cc.pdf