TY - JOUR ID - 102823 TI - بررسی تحوّلات و کارکرد نهاد قضایی در سده‌های آغازین اسلام JO - مشکوة JA - MISHKAT LA - fa SN - 1683-8033 AU - سلطانیان, ابوطالب AD - عضو هیأت علمی دانشگاه گیلان Y1 - 2011 PY - 2011 VL - 29 IS - 4 SP - 111 EP - 132 KW - دیوان قضا KW - شرایط داوری KW - معاش قاضی KW - محاکم قضایی KW - قضات KW - دادرسی DO - N2 - بی‌گمان یکی از آرمان‌های بنیادین اسلام از همان روزگاران آغازین حاکمیت اسلامی اجرای عدالت در جامعه بوده است. لذا در همین راستا به‌تدریج هستۀ اوّلیّۀ نهادی به‌نام دیوان قضا در حوزۀ حکومت اسلامی شکل گرفت، و با توسعۀ تمدّن اسلامی تکامل یافت. امّا این نهاد به لحاظ ساختاری و ملاحظات نظری، و اینکه در مسیرتکاملی خویش چه دگرگونی‌هایی را به خود دیده، و کارکرد آن چگونه بوده، چندان مورد بررسی قرار نگرفته است. این مقاله می‌کوشد تا روند تحوّلات ساختاری و تئوریکی این نهاد را در قرون نخستین اسلامی وارسی نموده، و چگونگی کارکرد آن را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد. بدین منظور، و برای مطالعۀ دقیقتر و همه‌جانبه، هر یک از مؤّلفه‌های تشکیل‌دهندۀ این نهاد به‌طور جداگانه بررسی خواهند شد.  UR - https://mishkat.islamic-rf.ir/article_102823.html L1 - https://mishkat.islamic-rf.ir/article_102823_878c2690665a50f6dd883f7c70fef11e.pdf ER -