TY - JOUR ID - 103880 TI - تحلیلی بر رابطۀ ریشه‌شناسی تاریخی مصلحت و چندمعنایی «رزق» در صحیفۀ سجادیه JO - مشکوة JA - MISHKAT LA - fa SN - 1683-8033 AU - شعبانپور, محمد AU - کوئینی, فرشته AU - بشارتی, زهرا AD - استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه علامه طباطبایی تهران دهکده المپیک AD - دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه علامه طباطبایی AD - دانش آموخته دکترای علوم قرآن و حدیث دانشگاه علامه طباطبایی مدرس دانشگاه علامه طباطبایی Y1 - 2019 PY - 2019 VL - 38 IS - 3 SP - 25 EP - 48 KW - تقدیر رزق KW - مصلحت الهی KW - رزق معنوی KW - رابطۀ رزق و مصلحت KW - صحیفۀ سجادیه DO - N2 - «رزق» در نگرش عرفی و کاربردهای روزمرۀ خود به مفهوم امور مادی است که عاید انسان می‌شود. در این رویکرد، بیش و کمِ روزی نیز با مصلحت خداوند گره می‌خورد، بدین‌سان که او هر که را بخواهد، مطابق مصلحت خویش روزیِ بیشتری می‌بخشد. این امر، شبهاتی را دربارۀ چگونگی تقسیم روزی برای هر فرد در اذهان القا می‌کند. از این رو، تشریح مفهوم مصلحت نزد عموم از دیرباز و شناخت ریشۀ آن در زبان‌های باستان و زبان عرب، برای تبیین دقیق‌تر رابطۀ معنای عرفی آن با تقسیم روزی به بندگان راهگشا خواهد بود. از دیگر سو، بررسی موارد کاربرد «رزق» در متون دینی اسلام نیز برای ایضاح رابطۀ یادشده، نافع می‌نماید. از جملۀ این متون می‌توان به صحیفۀ سجادیه اشاره کرد که در قالب دعا، طیف گسترده‌ای از معانی، شامل امور مادی و معنوی گوناگونی را برای «رزق» در بافت‌های مختلف و با هم‌آیندهای متفاوت، به کار برده است. از این رو، در پژوهش حاضر، ابتدا مفهوم عرفی مصلحت با تکیه بر روش ریشه‌شناسی تاریخی این کلمه بازخوانی شده، سپس به رابطۀ میان معانی گوناگون رزق در صحیفۀ سجادیه و مصلحت خداوند در تقسیم آن با روش توصیفی _ تحلیلی پرداخته‌ایم. یافته‌های این پژوهش، بر این امر اذعان دارد که مصلحت  الهی در تقسیم روزی، یعنی خداوند انواع و مصادیق مختلف و متعدد رزق را برای ارتقای بندگان به موقعیت بالاتر به ایشان اعطا می‌نماید و با لحاظ شرایط، یک مصداق از آن که لزوماً مادی نیست، جایگزین مصداق دیگر می‌شود تا نیل به تعالی برای فرد موردنظر محقق گردد.   UR - https://mishkat.islamic-rf.ir/article_103880.html L1 - https://mishkat.islamic-rf.ir/article_103880_b4b1b87f7d375d5e254abfe4ddabcf72.pdf ER -