2024-03-29T00:17:52Z
https://mishkat.islamic-rf.ir/?_action=export&rf=summon&issue=14751
مشکوة
مشکوة
1683-8033
1683-8033
1387
27
4
درآمدی بر مسئلۀ تأویل: متشابهات صفات و رویکردها
محمّد
اسعدی
فهم آیات صفات الهی به مثابه بخش مهمی از متشابهات قرآنی در باور بیشتر اندیشمندان، از عرصههای پرچالش مذاهب اسلامی است. در این نوشتار در راستای بررسی دقیقتر این موضوع، ضمن نقد تقسیم رایج، از دو رویکرد کلی با عنوان ظاهرگرا و عقلگرا یاد شده و رویکردهای تنزیهی ـ تفویضی و تشبیهی ـ تجسیمی در ذیل رویکرد کلی ظاهرگرا و سه رویکرد اعتزالی، اشعری و امامی در ذیل رویکرد کلی عقلگرا معرفی شده است.
متشابهات
صفات الهی
رویکرد ظاهرگرا و عقلگرا
تنزیه
تفویض
تشبیه
تجسیم
2009
02
19
4
18
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_107974_7ebb97d994a83c140adbe469de948c55.pdf
مشکوة
مشکوة
1683-8033
1683-8033
1387
27
4
نوآوری خداوند در قرآن و احادیث
محمد حسین
خواجه بمی
یکی از صفاتی که در قرآن و روایات برای خداوند متعال بیان شده، «نوآور بودن» است. نویسنده این صفت را از همین منظر مورد بررسی قرار داده است. از اینرو نوشتار حاضر پژوهشی است در مفهوم نوآوری الهی و زوایا و ابعاد مربوط به آن، و همچنین ویژگیها و اقسام آن.
خداوند
بدیع
نوآوری
خلق
2009
02
19
19
42
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_107975_cf8ac065422e8d231dc6416d41f39bf1.pdf
مشکوة
مشکوة
1683-8033
1683-8033
1387
27
4
دیدگاه حدیثی گلدزیهر از منظر دانشوران اسلامی و مستشرقان
علیرضا
حیدری
آشنایی غربیان با فرهنگ شرقی به ویژه فرهنگ اسلامی سابقهای دیرین دارد و میتوان نخستین گامهای آن را به قرون اولیه رساند، چنانکه مرحله پیشرفتهاش به پس از جنگهای صلیبی بر میگردد. یکی از حوزههای مطالعاتی مستشرقان که بیشتر با طرح شبهه و ایراد همراه بوده، حوزه مطالعات حدیثی است و در این میان به نظر میرسد بیشترین تأثیرگذاری را در زمینة مطالعات حدیثی گلدزیهر دارد، به گونهای که در آثار مستشرقان بعدی تأثیر افکار و پیگیری آرای او به خوبی نمایان است. امروزه در عصر اطلاعات، بیتوجهی پژوهشگران مسلمان به این مقوله قطعاً آثار زیانباری بر عقاید و باورهای مسلمانان خواهد داشت. در این مقاله پس از ارائة مختصری از زندگینامه علمی گلدزیهر، چهار نظریة او در حدیث مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. در نقد و بررسی نظریات او سعی شده از منابع اصلی و مطمئن استفاده شود و از سخنان دیگر مستشرقان و خاورشناسان که با پارهای از دیدگاههای او مخالفت کردهاند بهرهبرداری گردد.
سنّت
حدیث
مستشرقان
گلدزیهر
2009
02
19
43
58
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_107976_caee9cb407b570d3cd9add8219531ec7.pdf
مشکوة
مشکوة
1683-8033
1683-8033
1387
27
4
صفات و فضایل شیعه در کلام امام رضا(ع)
محمد رضا
جواهری
منبع اصلی شیعهشناسی، احادیث پیامبر (ص) و امامان (ع) است. در این پژوهش ارتباط بنیادی تعریف امروز شیعه با دیروز، با استناد به کتب معتبر فقه و تاریخ شیعه و اهل سنت نشان داده شده و پیوند تعریف معاصران از شیعه با کلام رسول اﷲ ثابت گردیده است. بنابراین هر حدیثی که در آن واژة شیعه وجود دارد و از امام رضا (ع) رسیده است یکی از زوایای پنهان و تاریخ تشیع را آشکار و روشن میکند. احادیث امام رضا (ع) گنجینة بینظیر شیعهشناسی است و در اینجا کوشش شده است تمام احادیث امام رضا (ع) دربارة شیعه، شناسایی ترجمه و تفسیر گردد و اسناد حدیثی منشأ تشیع و اصل و اصول و صفات و فضایل آن در اختیار جامعه علمی قرار گیرد.
شیعه
حدیث
پیامبر خدا (ص)
امام رضا (ع)
مؤسس
2009
02
19
59
76
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_107977_085d177b7f78104f4cd6a326777c6763.pdf
مشکوة
مشکوة
1683-8033
1683-8033
1387
27
4
رشد تاریخنگاری در قلمروِ تمدن اسلامی
محمد
نبی سلیم
هدف اصلی دانش تاریخنگاری، ثبت کارنامه فرهنگی ملتها یا به عبارتی تحول علمی و عملی بشر در زمینه نگارش پیشینة خود در راستای تکاپو برای شناخت هویت خویشتن و تفسیر جهان میباشد. از آنجا که تدوین تاریخ ترسیم سرگذشت حیات و جوشش یک قوم و ملت است؛ فرهنگ و تمدن درخشان و پویای اسلام نیز از پرداختن به این معرفت و پویش غافل نبوده و کوشندگان عرصه فرهنگ و مدنیت ایرانی ـ اسلامی با هدف به تصویر کشیدن زمینههای پیدایش، بستر حرکت، عوامل و موانع، چگونگی روابط و سایر شئون و مظاهر زندگی، تفکر و سرنوشت جامعه بزرگ مسلمانان، آثارِ گرانسنگی را به وجود آوردهاند.این جستار میکوشد تا با نگاهی اجمالی به روند تحولات تاریخنویسی در تمدن اسلامی، زمینهها و نتایج شکوفایی دانش تاریخ و تاریخپردازی را در جهان اسلام و به ویژه حوزة فرهنگ ایران عهد اسلامی، مورد کنکاش و بررسی قرار دهد. ارائه تصویری از روند تحولات تاریخنگاری اسلامی ـ ایرانی، میتواند نکات قوت و ضعف این دانش و فن را روشن سازد و زمینههای باقیمانده و بایسته برای پژوهشهای بیشتر در این حوضه را به تصویر بکشاند.
تاریخنویسی ـ تمدن اسلامی ـ مورّخان ـ مکتبهای تاریخنگاری
2009
02
19
77
99
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_107978_fd55c1bf6f18123ce46c964a52c02d67.pdf
مشکوة
مشکوة
1683-8033
1683-8033
1387
27
4
آسیبشناسی پژوهش
محمدحسین
پژوهنده
نویسنده در مقدمه به یادکرد چند نکتة تمهیدی پرداخته، سپس در سه عرصة مرتبط اما مختلف، بحث را پی میگیرد:در بخش نخست نگاهی دارد به کاستیهای عمومی پژوهش چون: رویکرد به کمیت به جای کیفیت در برنامهها، رویکرد به تألیف به جای تحقیق، آفت ترجمهگرایی و اتکا بر بنیانهای سست فلسفة غرب.در بخش دوم به مسائل پژوهش بیرون از حوزة شخصی پژوهشگر میپردازد که در دوعنوان کلی مسائل مادی و معنوی جای میگیرند.آسیبهای درون شخصی معطوف به پژوهشگران، مسئلة دیگر در بخش سوم این نوشتار میباشد که از رخنههای روانی، فکری، معرفتی، تجربی و غیره در پژوهشگر سخن میگوید؛ پایان گفتمان را نیز سه راهبرد چکیده از متن تشکیل میدهد که به دلیل رعایت اختصار مطلوب، اطلاع بر همة آنها را به مطالعة مقاله وامیگذارد.
پژوهش
آسیبشناسی پژوهش
تولید علم
کاستیها
2009
02
19
100
120
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_108117_affcbc8500b7e682a553bc5aa2a540db.pdf
مشکوة
مشکوة
1683-8033
1683-8033
1387
27
4
نقدی بر کتاب علمالحدیث و درایة الحدیث
مهدی
ارجمندفر
هر اثر علمی با بالاترین درجه اعتبار، بینیاز از نقد نیست و این، مقام علمی نویسنده را خدشهدار نمیکند. کتاب علمالحدیث و درایة الحدیث، تألیف مرحوم استاد کاظم مدیر شانهچی در میان آثار حدیثی از جایگاه ویژهای برخوردار میباشد. این نوشتار، نگاهی دارد نقّادانه به متن کتاب که حاصل آن، دستیابی نویسنده به مواردی است که طبق استدلالات وی با موازین حدیثی ـ تاریخی سازگاری ندارد.
تاریخ حدیث اهل سنت
تعداد احادیث کتاب
اختصار سند
متقدمین
متأخرین
2009
02
19
121
130
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_108118_759d977339ee61a1987644b041837aa6.pdf
مشکوة
مشکوة
1683-8033
1683-8033
1387
27
4
دایرة المعارف آستان قدس رضوی
2009
02
19
131
135
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_108119_4f9b7b5e2b2f68fd4fb57a40b74e82a1.pdf
مشکوة
مشکوة
1683-8033
1683-8033
1387
27
4
گزارشی از سفر تبلیغی به آفریقا
ابوالقاسم
حسنپور
2009
02
19
136
141
https://mishkat.islamic-rf.ir/article_108120_24fa8b8478eebf2fcfb7afdd1c4d7041.pdf