2024-03-29T04:19:13Z
https://mishkat.islamic-rf.ir/?_action=export&rf=summon&issue=15120
مشکوة
مشکوة
1683-8033
1683-8033
1387
27
2
گواهی قرآن بر کلام الله بودن آن
محمد مهدی
رکنی یزدی
مقاله در پاسخ به نظریهپردازی است که قرآن را در عین آنکه کلام الله است کلام محمد صلی الله علیه و اله میشمرد!نویسنده پس از ارائه نمونهای از انتقادات اصلاحطلبانهء علمای پیشین،از غیب که در قرآن ذکر شده و ایمان به آن ضرورت دارد و«وحی»که پدیدهء غیبی است یاد میکند،سپس فرود آمدن نخستین آیات را که با«بخوان»شروع میشود شرح داده نتیجه میگیرد گویندهء این امر جز آفریدگار به وسیله جبرئیل،و گیرندهاش جز پیامبر اسلام نیست،درحالیکه هیچ دخالت در پدید آمدن آن وحی نداشته است. نویسنده در 10 بند آیاتی دیگر را نقل میکند که همه دلالت بر طریقت داشتن پیامبر اکرم در تلقی وحی و ابلاغ آن است.تفاوت سبک کلام الله با حدیث نبوی و حدیث قدسی و آیاتی در نفی شاعری از رسول الله صلی الله علیه و اله که در 2 بند بعدی آمده ادلهای روشن و متقن بر ابطال نظریهای است که خواهی نخواهی کلام قدسی آسمانی را به رنگ زمینی و بشری درمیآورد.
قرآن
وحی
پیامبر اکرم
کلام الله غیب
2008
08
22
4
23
مشکوة
مشکوة
1683-8033
1683-8033
1387
27
2
امین خولی و مؤلفه های تفسیر ادبی
سید محمود
طیب حسینی
تفسیر ادبی گستردهترین و ریشهدارترین حوزه تفسیر قرآن کریم است که امروزه گاه از آن به منهج یا روش و گاه از آن به اتجاه یا گرایش تفسیری یاد میشود.تفسیر ادبی گستردهای به وسعت ادبیات و فرهنگ دارد،اما امروزه در نگاهی سطحی و محدود،تفسیر ادبی به تفاسیر مبتنی بر چند علم ادبی- که دستکم دو قرن پس از نزول قرآن تدوین شدند-تنزل یافته است.در دوره معاصر امین خولی با معرفی قرآن کریم به عنوان یک شاهکار ادبی،بر ضرورت ارائه تفسیری ادبی-به معنای عامش- تأکید کرده است.در مقاله حاضر تلاش شده مؤلفههای تفسیر ادبی و گستره آن-که برخلاف برداشت رایج از تفسیر ادبی است-معرفی شود.
تفسیر
جامعهشناسی
تفسیر ادبی
علوم ادبی
امین خولی
روانشناسی
2008
08
22
24
45
مشکوة
مشکوة
1683-8033
1683-8033
1387
27
2
کاوشی فلسفی در مسئله صفات خداوند در پرتو احادیث امام رضا علیه السلام
جعفر
شانظری
نفیسه
اهل سرمدی
طرح مباحث الهیات توسط ائمه عیله السلام و تجزیه و تحلیل آن،در ظهور تفکر شیعی در قالب عقل فلسفی تأثیر بسزایی داشته است و مسئله صفات خداوند از جمله این مباحث است. اهمیت ویژه این مسئله از سویی و اختلافی بودن مبانی و نظریات گوناگون از سوی دیگر موجب طرح گسترده آن در احادیث و روایات ائمه علیه السلام است.این نوشتار که با قلمی فلسفی به شرح و توضیح احادیث امام رضا علیه السلام در این خصوص میپردازد ابتدا به اختصار به نظریات گوناگون اشاره نموده، آنگاه با استمداد از مضامین عالی و بلند روایات رضوی به اثبات عینیت ذات و صفات در حضرت احدیت میپردازد. سپس از این مقام گام فراتر نهاده،به دقایق و لطایفی در احادیث حضرت اشاره میشود که در آنها حضرت رب العالمین یگانه مصداق برای صفات کمالی شمرده میشود.آنگاه از چشمانداز فلسفی و با استناد به کلام فلاسفه اسلامی به تبیین و تشریح این مهم اقدام و از ظاهر تناقضگونه آن،رفع ابهام مینماید.
تشبیه
تنزیه
وجود رابط
عینیت ذات و صفات
بساطت محض
2008
08
22
46
58
مشکوة
مشکوة
1683-8033
1683-8033
1387
27
2
بررسی هویت انسان از دیدگاه روان شناسی اسلامی
سید ابوالقاسم
حسینی
شکلیابی هویت انسان براساس دیدگاه اسلام،برخاسته از حاکمیت عقل مطبوع بر شهوت میباشد. نویسنده با توجه به این اصل،با نگاهی علمی به مسئله نگریسته و ضمن آوردن دلیل متقن بر واقعگرایی روانشناسی اسلامی،به این نتیجه رسیده که بررسی هویت انسان موجب شناخت بیشتر نفس و حسی شدن عامل حیات در هر فرد میشود و پیامد آن،فرد وجود عامل حیات را در فعالیتهای روزانهء خود مشاهده مینماید و میتواند با اراده خود،رنگ الهی به آن ببخشد.
انسان
اسلام
فطرت
روانشناسی
هویت
نفس
2008
08
22
59
83
مشکوة
مشکوة
1683-8033
1683-8033
1387
27
2
درآمدی بر جریان های فکری معاصر ایران
عبدالحسین
خسروپناه
حسین
لطیفی
آگاهی از جریانهای فکری-فرهنگی معاصر ایران،ضرورت انکارناپذیری است که متأسفانه بعد از بازگشت سه دهه از پیروزی انقلاب اسلامی ایران،هنوز دربارهء آن پژوهش جامع و گستردهای صورت نگرفته است. بیشک انقلاب اسلامی یک انقلاب فکری و فرهنگی بود و قطعا اگر بخواهد بدان آسیبی وارد شود،از همین ناحیه خواهد بود؛ازاینرو از مهمترین ضرورتها،توصیف،تبیین و تحلیل جریانهای فکری- فرهنگی ایران معاصر است. نوشتار حاضر درصدد آن است تا ضمن نگاهی گذرا به جریانهای فکری در ایران معاصر،به تبیین و تحلیل گفتمان روشنفکری دینی بپردازد.
دین
سنت
روشنفکر
مدرینته
گفتمان روشنفکری دینی
2008
08
22
84
95
مشکوة
مشکوة
1683-8033
1683-8033
1387
27
2
سید بن طاووس و مسئله سقوط بغداد
اصغر
منتظر القائم
رقیه
عرب جعفری
از جمله قشرهای تأثیرگذار بر تحولات و اوضاع اجتماعی شیعیان در بغداد،افراد و اشخاص صاحبنام شامل دانشمندان،رجال،بزرگان و نقیبان بودند.پیش از ورود سلجوقیان به بغداد،محافل علمی و حوزه علمیه در این شهر رونق بسیار داشت که در رأس آن شیخ الطائفه طوسی(م 460)بود،ولی با ورود سلجوقیان به بغداد،عرصه بر علمای شیعه تنگ شد و با مهاجرت وی به نجف حوزه علمیه نیز از این شهر به نجف منتقل گردید و بغداد مرکزیت علمی خود را برای شیعیان از دست داد.در چنین شرایطی،حضور علما و دانشمندان در بغداد به شدت کاهش یافت،اما در برخی مقاطع،حضور و فعالیت برخی از علما و دانشمندان شیعه در بغداد محسوس بود.نقیبان علوی در بغداد از گروههای تأثیرگذار بر اوضاع اجتماعی شیعیان بودند.یکی از خاندانهای مشهور و باسابقه شیعه،خاندان«طاووس»است کهاز شهر حله بودند.این خاندان افزون بر نسب درخشانی که آنها را به خاندان پیامبر صلی الله علیه و اله میرساند،پایگاه والای علمی و اجتماعی داشتند،بهگونهای که کسانی از این خاندان،مقام نقابت طالبیان را در اواخر دولت عباسی و ایلخانی به عهده داشتند.مشهورترین فرد این خاندان رضی الدین علی بن طاووس است که بررسی نقش وی در مقاطع گوناگون مفید می نماید.در این مقاله درصدد پاسخگویی به دو سؤال هستیم: 1-موضع ابن طاووس در برابر قدرت سیاسی معاصر خود(خلافت عباسی و مغولان)چگونه بود؟ 2-سید بن طاووس در سقوط بغداد چه نقشی داشت؟
بغداد
نقابت
هولاکو
سید بن طاووس
2008
08
22
96
114
مشکوة
مشکوة
1683-8033
1683-8033
1387
27
2
پایه شمعدانهای صفوی در موزه مرکزی آستان قدس
میثم
جلالی
وجود بارگاه رضوی در درازای تاریخ خود،تأثیر همهجانبهای بر فرهنگ و هنر ایرانی داشته است. شکلگیری تدریجی موزهء آستان قدس و نگهداری اشیاء قدیمی در آن،پدیدهای در همین راستا است.در این نوشتار شمعدانهای دوره صفوی که از اقلام روشنایی محسوب میشده،از بعد هنری و فرهنگی،معرفی شده است.
صفوی
فلزکاری
شمعدان
کندهکاری
2008
08
22
115
120
مشکوة
مشکوة
1683-8033
1683-8033
1387
27
2
نسخه ای بازیافته از کتاب اربعین ملا فتح الله قزوینی
محمود
یزدی مطلق (فاضل)
توجه علمای اسلام از گذشته به کاربرد ریاضیات بهویژه عدد،موضوعی است که نویسنده به بهانه معرفی کتاب اربعین ملا فتح الله قزوینی،به آن پرداخته،ضمن آن ک سیر تاریخی علم ریاضی در میان دانشمندان اسلامی هم مورد عنایت وی بوده است.ملا فتح الله کتاب خود را به شیوه منتجب الدین نگاشته،یعنی چهل حدیث از چهل منبع در مناقب حضرت علی علیه السلام نقل کرده است.
ریاضیات
عدد
اربعین چهل حدیث
علی علیه السلام
2008
08
22
121
132