بازخوانی اصلاحات پیامبراعظم(ص) در بازار مدینه

نوع مقاله : علمی _ ترویجی

نویسنده

بنیاد پژوهشهای اسلامی _ گروه اقتصاد

چکیده

مقاله حاضر به دنبال پاسخ به این پرسش است که آیا پیامبر‏اکرم(ص) در تصمیم‏گیری‏های اقتصادی، تنها نگاه اقتصادی صرف داشته‏اند، یا اینکه ایشان ابعاد دیگری مانند ابعاد سیاسی و اجتماعی را نیز مد نظر قرار می‏داده‏اند؟
در این نوشتار رویکرد اصلاحی پیامبر(ص) در بازار مدینه در چهارچوب آیات قرآن‌کریم و همچنین برخی از روایات، تحلیل وتبیین شده‏است. در تحلیل اقتصادی نیز سعی شده‏است که  آثار و دلالت‏های اقتصادی ناشی از اصلاحات پیامبراکرم(ص) به صورت کلان استخراج و متناسب با شرایط روز تحلیل گردد.
جمع‌بندی نهایی این است که رویکرد اصلاحی رسول‌اکرم(ص) در بازار مدینه دارای بینش اقتصادی صرف نبوده‌، بلکه نوع نگاه ایشان دارای آینده‌نگری و جامعیت و با در نظرگرفتن تمام شرایط اعم از نگاه سیاسی، اقتصادی و اجتماعی بوده‌است و چنین بینشی باید در نگاه سیاست‌گذاران اقتصاد اسلامی مد نظر قرار گیرد.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Reexamination of the Great Prophet’s (S.A.) Reforms in Medina’s Marketplace

نویسنده [English]

  • Ammar Khosrowjerdi
چکیده [English]

The present article is intended to answer the question as to whether the Holy Prophet (S.A.W.) has merely had an economic perspective in his economic decisions, or he has had other political and social perspectives in mind as well.
In this writing, the Prophet’s (S.A.W.) reformative approach in Medina’s marketplace has been analyzed and explicated within the framework of the Qur’ān’s verses as well as certain traditions. In the economic analysis, it is also tried to extract the economic outcomes and indications resulted from the Holy Prophet’s (S.A.W.) reforms on a large scale and analyzed appropriate to the present day circumstances.
The final conclusion is that the Holy Prophet’s (S.A.W.) reformative approach in Medina’s marketplace has not had a merely economic insight; rather, his perspective has enjoyed farsightedness and inclusiveness, taking into consideration all conditions, including political, economic, and social outlook, and that such an insight has to be included in the perspectives of the policy-makers of Islamic economy as well.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Medina’s marketplace
  • the Jewish economic thought
  • economic strategies
  • the Prophet’s (S.A.W.) economic sīra
  1. قرآن‌کریم
  2. سیدرضی، نهج البلاغه، ترجمۀ محمددشتی،مؤسسه فرهنگی-تحقیقاتی امیرالمؤمنین7، قم، 138۵ش.
  3. اعتصامی، منصور، مالکیت تجاری در اسلام، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، قم، 1373ش.
  4. ابن بابویه، محمد بن علی، من لایحضره الفقیه، مؤسسة النشر الاسلامی، قم، 1381ش.
  5. ابن شبه نمیری، ابوزید عمر، تاریخ المدینة المنورة، دار التراث، بیروت، 1990م.
  6. ابن هشام، السیرة النبویة، دارالمعرفة، بیروت، بی تا.
  7. ابی داود، سلیمان بن اشعث، سنن ابی داود، دارالمصریة، قاهره، 1988م.
  8. بلاذری، احمد بن یحیی، فتوح البلدان، نشر منجد، قاهره، 197۵م.
  9. بیهقی، ابیžبکر، السنن‌الکبری، دارالفکر، بیروت، 1۴2۵ق.
  10. جمشید‌نژاد، غلامرضا، نظام‌های اقتصادی صدر اسلام، تهران: انتشارات اساطیر، 138۵.
  11. حرّ عاملی، وسائل‌الشیعة، دار احیاء التراث العربی، بیروت، 1۴09ق.
  12. رسولی‌محلاتی، سیدهاشم، درس‌هایی ار تاریخ تحلیلی اسلام، سازمان چاپ و انتشارات فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران، 1371ش.
  13. سالواتوره، دومینیک، تئوری و مسائل اقتصاد خرد، ترجمۀ حسن سبحانی، نی،‌ تهران، 1372ش.
  14. سمهودی، نورالدین علی، وفاء الوفا باخبار دارالمصطفی، به کوشش محمد محی الدین عبدالحمید، دار احیاء التراث العربی، بیروت، 198۴م.
  15. صدر، سیدکاظم، اقتصاد صدر اسلام، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، 137۴ش.
  16. ________________ ، احتکار از دیدگاه فقه و اقتصاد، انتشارات 22 بهمن، قم، 13۶3ش.
  17. طباره، عفیف عبدالفتاح، یهود ازنظر قرآن، ترجمه علی منتظمی، بعثت، تهران، 13۵3ش.
  18. طبری، محمد بن جریر، تاریخ الرسل و الملوک، به کوشش ابوالفضل ابراهیم، دارالمعارف، قاهره، 1382ق/ 19۶2 م.
  19. غفاری، هادی، نظام اقتصادی صدر اسلام، دانشگاه پیام نور، تهران، 138۶ش.
  20. فخررازی، محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، ترجمه علی‌اصغر حلبی، انتشارات اساطیر، تهران، 1373ش.
  21. قزوینی، محمد بن یزید، سنن ابن ماجة،  دارالفکر، بیروت، بی تا.
  22. کلینی، محمدبن یعقوب، اصول‌کافی، دارالحدیث، قم، 1۴13ق.
  23. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، مؤسسة ‌الوفاء، بیروت، 1983م.
  24. نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرایع  الاسلام، دارالکتب‏الاسلامیه، قم، 1373.
  25. نراقی، احمد بن محمد مهدی، مستند‏ الشیعة فی أحکام الشریعة، مؤسسة آل‏البیت:، مشهد، 1۴1۵ق.
  26. نظرپور، محمدنقی، «بازار»، دانشنامه امام‌على7، زیر نظر:  علی‏اکبر رشاد، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، قم، 1382ش.
  27. هندی، علی بن حسام‌الدین،  کنز العمال فی سنن الاقوال و الاعمال، مؤسسة الرسالة، بیروت،‌1989م.
  28. یعقوبی،احمد بن ابی یعقوب، فتوح البلدان، ترجمه محمدابراهیم آیتی، بنگاه ترجمه ونشر کتاب، تهران، 13۴3ش.