مراسم تشییع و تدفین پیکر مطهر حضرت رضا(ع)

نوع مقاله : علمی _ ترویجی

نویسنده

پژوهشگر بنیاد پژوهشهای اسلامی، گروه تراجم و انساب

چکیده

این مقاله سعی بر آن دارد وقایع و حوادث پس از شهادت حضرت رضا(ع) و مراسم تشییع و تدفین آن حضرت را در توس، از طریق بررسی متون تاریخی و حدیثی به تصویر کشد و به نقش مأمون و شرکت و مدیریت وی بر تمام مراحل مراسم تشییع آن حضرت اشاره کند. همچنین برگزاری باشکوه مراسم با حضور قشرهای مختلف مردم و از جمله زنان و سرانجام تدفین ایشان در سمت قبلۀ قبر هارون را با جزئیات اتفاقاتی که رخ داده، از زبان راویان مختلف این خبر، از جمله اباصلت هروی، محمد بن جهم، یاسر خادم و دیگران بیان کند. در پایان تجزیه و تحلیل اخبار وارده در این‌خصوص و یک جمع‌بندی از آراء و نظریات مختلف ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Funeral Procession and Burial Ceremony of the Purified Body of Imam al-Riḍā (A.S.)

نویسنده [English]

  • Sayyid Hasan Husayni
چکیده [English]

This article tries to portray the events and incidents of Imam al-Riḍā (A.S.)‘s martyrdom and the funeral and burial ceremonies of his holiness in Tūs through historical and ḥadīth texts and to touch upon the Ma’mūn’s role and his participation and management in all the stages of his holiness’ funeral. Furthermore, it is intended to describe the magnificent execution of the ceremonies with the presence of people from different walks of life, including women, and finally his burial on the qibla side of Hārūn’s grave along with the details of the happenings taken place as related by various narrators of this tradition, including Abāṣalt Hiravī, Muḥmmad b. Jahm, Yāsir Khādim, and others. In conclusion, an analysis of the related traditions and a summing up of the various opinions and views is presented in this regard.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Imam al-Riḍā (A.S.)
  • funeral procession
  • Nowghān women
  • Ma’mūn
  • Tūs
  1. ابن بابویه، محمد بن علی(شیخ صدوق)، عیون اخبار الرضا، ترجمۀ محمدرضا مستفید و علی‎اکبر غفاری، نشر صدوق، 1372ش.

  2. ابن اثیر، عزالدین علی، الکامل فی التاریخ، تحقیق علی شیری، داراحیاء التراث العربی، بیروت، 1۴08ق.

  3. ابن جوزی، عبدالرحمان بن علی، المنتظم فی تاریخ الامم و الملوک، دارالکتب العلمیه، بیروت، 1۴12ق.

  4. ابن‏شهرآشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابی‌طالب، المکتبة الحیدریه، نجف، 137۶ق.

  5. ابن کثیر دمشقی، ابی‌الفداء حافظ، البدایة و النهایة، دار الکتب العلمیه، بیروت، 1۴2۶ق. 

  6. ابی الفداء، عمادالدین اسماعیل، المختصر فی اخبار البشر، دارالمعرفة للطباعة و النشر، بیروت، بی‏تا.

  7. اربلی، علی بن عیسی، کشف الغمّــة، دارالاضواء، بیروت، 1۴0۵ق.

  8. اصفهانی، ابو‌الفرج، مقاتل الطالبیین، مکتبة الحیدریه، نجف، 138۵ق.

  9. حسین بن عبدالوهاب، عیون المعجزات، مطبعة الحیدریه، نجف، 13۶9ق.

  10. حلی، حسن بن یوسف، المستجاد من الارشاد، کتابخانۀ آیة‌الله مرعشی، قم، 1۴0۶ق.

  11. رضوی، دزفولی، سیداحمد، زندگانی شمس الهدی حضرت علی بن موسی الرضا7، ناشر بهرام طاهریان، 1۴17ق.

  12. سبط بن جوزی، تذکرة الخواص، ذوی‌القربی، قم، 1۴27ق.

  13. طبرسی، احمد بن علی،اعلام الوری، مؤسسه آل‏البیت لاحیاء التراث، قم، 1۴17ق.

  14. طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، مطبعة الاستقامه، قاهره، 13۵8ق.

  15. طبری (الصغیر)، محمد بن جریر،دلائل الامامة، مؤسسه بعثه، قم، 1۴13ق.

  16. عطاردی، عزیزالله، تاریخ آستان قدس رضوی، عطارد، تهران، 1371ش.

  17. فتال نیشابوری، محمد بن احمد، روضة الواعظین، تحقیق سیدمحمدمهدی سیدحسن خرسان، الشریف الرضی، قم، بی‌تا.

  18. قرشی، باقر شریف، پژوهشی دقیق در زندگانی امام علی بن موسی الرضا7، ترجمۀ سیدمحمد صالحی، دار الکتب الاسلامیه، تهران، 1382ش.

  19. مسعودی، علی بن حسین، مروج الذهب و معادن الجوهر، ترجمۀ ابوالقاسم پاینده، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، تهران، 13۴7ش.

  20. مفید، محمد بن محمد، الارشاد، ترجمۀ سیدهاشم رسولی محلاتی، انتشارات علمیۀ اسلامیه، تهران، بی‌تا.

  21. یعقوبی، احمد بن اسحاق،تاریخ الیعقوبی، دارالزهراء، قم، 1387ش.

  22. http://shahr.ir/fa/news سایت خبری تحلیلی شهر، 1۴ بهمن 1389؛

  23. http://shabestan.ir/NSite/FullStory/News، خبرگزاری شبستان، مورخۀ 21/10/1391؛

  24. http://www.irna.ir/fa/News، خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، 23/10/1391