الزام اخلاقی به پرهیز از تجسّس (در امور دیگران ) در قرآن و روایات

نوع مقاله : علمی _ ترویجی

نویسنده

پژوهشگر بنیاد پژوهشهای اسلامی

چکیده

پاکذهنیونیک‌ رفتاریفردوجامعه، ازمهم‌ترینآموزه‌های قرآنودیناسلاماست و درپرتوآن، زمینهرشدانسانفراهم می‌شود.ظرافتودقت نظرتعالیمدینیدرسالمسازیروانآدمیموضوعیاستکهتوجهبهآن می‌تواندبسیاریازمشکلاتاجتماعیکنونیمارابرطرفنماید.باعنایتبهاینضرورت، مقولهتجسّسموردمطالعهقرارگرفتوایندریافتحاصلشدکه:اگرحستجسّس‌گرایانهدرافرادیکجامعهشایعوعادتشود، سلامتوبهداشتروانیازاینناحیهبهشدت آسیب‌پذیر می‌گرددوبایدآنرایکبیماریاخلاقیدانستکه می‌تواندطیفگسترده‌ای ازرفتارافرادراتحتتأثیرقراردهد.محوروشاخصدراینپژوهش، جمله«و لاتجسّسوا»درآیه12سورهحجراتاستوبرخیروایت‌های مرتبطباموضوعنیز، تحلیلمحتواییوگونه‌شناسیشده‌اند وهدفنیز، افزایشداناییعمومینسبتبهپیامدهایعملناروایتجسّساست.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Moral Obligation to Avoiding the Reprehensible Act of Tajassus (Spying on Others’ Affairs) in Qur’ān and Traditions

نویسنده [English]

  • Hosain Taheri Vahdati
چکیده [English]

Purity of the mind and good behavior of a person in society is among the most important teachings of the Qur’ān and Islam, in light of which the ground is paved for man’s growth. The fine quality and precision of the religious teachings in improving human psyche is an issue that, if sufficiently attended to, can solve many of our present social problems. Given this necessity, the problem of spying on one another or on others’ affairs (tajassus) was studied and it was perceived that if a sense of spying others prevails among the people of a society, the psychological health and hygiene of that society will become severely vulnerable; and it has to be regarded a moral disease that can affect a wide range of people’s behavior. The base and criterion of this research is the statement, wa lā tajassisū (And do not spy [on one another]) in āya 12 of Surat al-Ḥujarāt; and some traditions related to this subject are also analyzed in terms of their content and typology with the aim of enhancing public knowledge concerning the consequences of the abnormal conduct of spying on others’ affairs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • tajassus from the viewpoint of the Qur’ān
  • tendency to spying on others
  • consequences of tajassus
  • tajassus from the viewpoint of traditions

مراجع

  1. قرآن کریم (ترجمه دکتر فولادوند).
  2. ابن عاشور، محمد بن طاهر، تفسیر التحریر و التنویر، بی‌جا، بی‌تا.
  3. ابن‌کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمرو، تفسیر القرآن العظیم، دارالکتب الاسلامیه، بیروت، 1419ق.
  4. بروجردی، حسین، جامع احادیث الشیعه، مطبعة المهر، قم، 1367ش.
  5. حراّنی، ابن شعبه، تحف العقول، تصحیح علی‌اکبر غفاری، مؤسسه نشر اسلامی، قم، 1363ش.
  6. زمخشری، محمود، تفسیر الکشاف عن غوامض التنزیل، دارالکتب العربی، بیروت، 1407ق.
  7. سید قطب، فی‌ ظلال‌القرآن، بیروت _ قاهره، 1412ق.
  8. سیوطی، جلال‌الدین، الدرّ المنثور فی تفسیر المأثور، کتابخانه آیة‌الله مرعشی، قم، 1404ق.
  9. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، دفتر انتشارات اسلامی، قم، 1417ق.
  10. طباطبایی، محمدحسین، تفسیرالمیزان، ترجمه سید محمدباقر موسوی همدانی، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ هجدهم، قم، 1383ش.
  11. طوسی، محمد بن الحسن، تهذیب الاحکام، تحقیق سیدحسین موسوی، خرسان، دارالکتب الاسلامی، چاپ چهارم، تهران، 1365ش.
  12. عروسی حویزی، عبدعلی، تفسیر نور الثقلین، انتشارات اسماعیلیان، قم، 1415ق.
  13. فیض کاشانی، ملا محسن، تفسیر الصّافی، انتشارات الصدر، تهران، 1415ق.
  14. قرطبی، شمس‌الدین، تفسیر القرطبی، قاهره، 1410ق.
  15. قمی مشهدی، محمد بن محمدرضا، تفسیر کنز الدقایق و بحر الغرائب، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران، 1368ش.
  16. کلینی، یعقوب، الکافی، دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، تهران، 1365ش.
  17. متقی هندی، کنزالعمال، مؤسسۀ الرساله، بیروت، 1409ق.
  18. محسنی، فرید، حریم خصوصی اطلاعات، مطالعات کیفری در حقوقایران، ایالات متحده امریکاو فقه امامیه، دانشگاه امام صادق7، تهران، 1389ش.
  19. مدرسی، سید محمدتقی، تفسیر من هدی القرآن، دارمحبی الحسین، تهران، 1419ق.
  20. مغنیه، محمدجواد، تفسیرالکاشف، دارالکتب الاسلامیه، تهران، 1424ق.
  21. مکارم شیرازی، ناصر، الامثل فی تفسیر کتاب‌ الله المنزل، مدرسه امام علی بن ابی‌طالب، قم، 1421ق.
  22. ملاحویش آل غازی، بیان المعانی، مطبعة الترّقی، دمشق، 1382ق.
  23. نجفی، شیخ هادی، موسوعة احادیث اهل البیت:، داراحیاءالتراث العربی، بیروت، 1423ق.
  24. نجفی، هادی، الف الحدیث فی المؤمن، مؤسسه نشر اسلامی، قم، 1375ش.
  25. نهج‌البلاغه، ترجمه دکتر محمدمهدی فولادوند، انتشارات ولی عصر، تهران، 1381ش.
  26. نیشابوری، مسلم، صحیح مسلم، دارالفکر، بیروت، بی‌تا.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار