پایه شمعدان دارالشفاء امام رضا(ع) در دورة صفوی

نوع مقاله : علمی _ ترویجی

نویسنده

پژوهشگر سازمان کتابخانه‏ها، موزه‏ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی

چکیده

بسیاری از اشیای تاریخی موجود در موزة آستان قدس رضوی به گونه‌ای در روشن شدن زوایای تاریخ آستان قدس تأثیر دارند. یکی از این مجموعه‌ها شمعدان‌های دورة صفوی هستند که با روشنایی حرم مطهر و اماکن وابسته به آن مربوط می‌باشند و ویژگی‌های خاصی از نظر فرم، کتیبه‌ها و نقش‌های تزیینی دارند.
در این مقاله که براساس مطالعات میدانی و کتابخانهای تدوین شده، یک پایة شمعدان دوره صفوی به تاریخ946ق از نظر فرم و نقش و کتیبة آن بررسی گردیده و با توجه به کتیبه‌های قلم‌زنی شده بر بدنة آن، اثر و محل استفادة از آن معرفی شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Candleholder Bases of Imam Rizā (A.S.) Dār al-Shifā (Infirmary) in the Safavid Period

نویسنده [English]

  • Heshmat Kafili
چکیده [English]

Many of the historical objects preserved and displayed in Astan Quds Razavi Museum are somehow influential in clarifying some aspects of AQR’s history. One of these collections of objects is the candleholders of the Safavid period related to the lighting of the Holy Shrine and the affiliated places. This collection has specific features in terms of form, inscriptions, and decorative reliefs. Written according to the field and library studies, this article examines a candleholder base belonging to the Safavid period dated 946/1539 in respect to its form, reliefs, and inscription and introduces it and its place of use with reference to the inscriptions carved on it.

کلیدواژه‌ها [English]

  • candleholder bases of the Safavid period
  • lighting
  • Astan Quds
  • inscribing
  • Dār al-Shifā
  1.  

    1. احسانی، محمدتقی، هفت هزار سال هنر فلزکاری، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، 1368 ش.

    2. اعتماد السلطنه، محمدحسن، مطلع الشمس، تهران، فرهنگسرا، 1362ش.

    3. الگود، سیریل، تاریخ پزشکی ایران و سرزمین‌های خلافت شرقی، ترجمة دکتر باهر فرقانی، تهران، امیرکبیر، 2536خ.

    4. انزابی‌نژاد، رضا و همکاران، بیست وقفنامه از خراسان، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی، 1388ش.

    5. بهشتی، محمد - قیومی بید هندی، مهرداد، فرهنگنامه معماری ایران در مراجع فارسی، تهران، دانشنامة تاریخ معماری، 1388ش.

    6. پوپ، آرتور آپم، سیری در هنر ایران، از دوران پیش از تاریخ تا امروز، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، 1387 ش.

    7. تاجبخش، حسن، تاریخ بیمارستان‌های ایران (از آغاز تا عصر حاضر)، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1379ش.

    8. ترکمان، اسکندر بیگ، تاریخ عالم‌آرای عباسی، تهران، امیرکبیر، 1382ش.

    9. جلالی، میثم، «پایه شمعدان‌های صفوی در موزة آستان قدس»، مشکوة، ش99، سال1387.

    10. حسینی راد، عبدالمجید، شاهکارهای نگارگری ایران، تهران، موزه هنرهای معاصر، 1384ش.

    11. دهخدا، علی‎اکبر،لغت‌نامة دهخدا، تهران، مؤسسه چاپ و انتشارات دانشگاه تهران، 1373ش.

    12. دیماند، س.م، راهنمای صنایع اسلامی، ترجمة عبدالله فریار، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1336ش.

    13. محمدحسن، زکی، تاریخ صنایع ایران، ترجمة محمدعلی خلیلی، تهران، اقبال، 1366ش.

    14. کریمیان، علی، «دارالشفای آستان قدس به روایت اسناد»، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، ش125، سال 1387.

    15. کمبریج، تاریخ ایران دورة صفویان. ترجمة یعقوب آژند، تهران، جامی، 1380ش.

    16. کنبی، شیلا، عصر طلایی هنر ایران، ترجمة حسن افشار، تهران، نشر مرکز، 1387ش.

    17. هیلن برند، رابرت، هنر و معماری اسلامی، ترجمة اردشیر اشراقی، تهران، روزنه و فرهنگستان هنر، 1386ش.

    18. شناسنامه اثر، حمید رضا کریمی، (1390ش)، آرشیو اسناد ادارة پژوهش و معرفی آثار موزه‌ها.

    19. طرح‌های فنی آثار، آمنه رحیمی، (1389ش)، آرشیو اسناد ادارة پژوهش و معرفی آثار موزه‌ها.

    20. مدیریت اسناد و مطبوعات آستان قدس، (آرشیو)، سند ش53700.

    21. Stierlin، Henri. Islamic Art And Architecture. NewYork Thames And Hudson. 2002.

    22. Melikian-Chirvani، Assadullah Souren.

    23. Le chant du monde، l'art de l'Iran safavide: 1501 – 1736. Paris: Musee du Louvre; Somogy. 2007.

    24. Melikian - Chirvani، Assadullah Souren. Islamic metalwork from the Iranian world 8th_ 18th centuries London.1982.