توسعه مدیریت انسانی؛ الگوی انگیزش و کار در اسلام

نوع مقاله : علمی _ ترویجی

نویسنده

استاد حوزه علمیه و عضو گروه پژوهشی ادیان پژوهشکده فرهنگ اسلام و ایران دانشگاه شهید باهنر

چکیده

این مقاله در سه بخش کلّی به بررسی موضوع «الگوی ترغیب» می‌پردازد: «ضرورت انگیزش»، «اصول انگیزش» و «کیفیت انگیزش».

در بخش اوّل به حساسیّت ایجاد انگیزش به کار فعّال در نظام‌های اجتماعی اشاره می‌شود و در بخش دوم، اصولی که ضرورتاً تعیین‌کننده روش‌ها هستند، مورد توجّه قرار گرفته است. در این زمینه به چهار اصل: «پیوستگی نیروهای انسانی»، «جهت همبستگی نیروهای انسانی»، «هماهنگی فرد و جمع» و «هماهنگی انگیزه‌ها و انگیخته‌ها» اشاره شده است و نهایتاً در بخش سوم از چگونگی انگیزش به عنوان رکن مهمّ الگوی ترغیب، در دو رتبة فکری و عملی سخن رفته است. در رتبة اوّل (تبیین نظام فکری) به کیفیت نظری انگیزش در نظام اجتماعی، تحت چهار عنوان «ترسیم اهداف و انتظارات»، «ترسیم مبانی و انگیزه‌ها»، «ترسیم وسایل و انگیخته‌ها» و «ترسیم روابط و عملکردها» پرداخته شده و در رتبة دوم (تحقّق نظام عملی)، مسئلة تحقّق عملی نظام اجتماعی مطلوب مورد بررسی قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Development of Human Management; Motivation and Work Pattern in Islam

نویسنده [English]

  • Sayyid Husayn Husaynī
چکیده [English]

Necessity, principles, and quality of motivation, are three main parts of this writing. In the first part, the issue of creating motivation for active work in social systems is touched upon; in the second part, the principles for determining methods and procedures are taken into consideration. In this part, four principles are briefly elaborated, which include: interrelation of human forces; conformity of the individual and the crowd; conformity of the motives and the motivated; and the direction of the association of human forces. The third part deals with the function of motivation in two intellectual and practical domains. In the first domain (explanation of intellectual system), the theoretical quality of motivation in the social system is dealt with under four headings of “delineation of goals and expectations”, “delineation of principles and motivations”, “delineation of means and the motivated”, and “delineation of relations and functions”. In the second domain (actualization of practical system), the practical and objective actualization of a desirable social system is further reviewed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • motivation and work pattern
  • work in Islam
  • Islamic economy
  • work ethic
  1. آذری قمی، احمد، پاسخ به مشکلاتی در زمینة مسائل اقتصادی اسلام، قم، دارالعلم، 1360ش.
  2. پیسی، آرنولد، تکنولوژی و فرهنگ، ترجمة بهرام سالگونی، تهران، نشر مرکز، 1367ش.
  3. جوادی آملی، عبدالله، ولایت در قرآن، تهران، مرکز نشر فرهنگی رجاء، بهار 1367ش.
  4. حسینی، سیّد حسین، «بحثی اجمالی پیرامون تحلیل نظام‌های اقتصادی»، مجلة علمی پژوهشی علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، دورة سوم، شمارة اوّل و دوم، پاییز و بهار 67-1366ش.
  5. حکیمی، محمّدرضا، محمّد و علی، الحیاة، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1367ش.
  6. راغب اصفهانی، حسین، المفردات فی غریب القرآن، بیروت دارالمعرفة للطباعة و النشر.
  7. صدر، سیّد موسی، اقتصاد در مکتب اسلام، تهران، مؤسّسة نشر جهان‌آرا، آذر 1350ش.
  8. طاهری خرم‌آبادی، سیّد حسن، «بحثی پیرامون ولایت فقیه»، مجله نور علم، نشریه جامعة مدرّسین حوزه علمیه قم، دورة اوّل، شماره 7، آذر 1363ش.
  9. طبری، احسان، کژراهه، خاطراتی از تاریخ حزب توده، تهران، امیرکبیر، 1367ش.
  10. فرهنگ لاروس، عربی، فارسی، ترجمة سیّد حمید طبیبیان، تهران، امیرکبیر، 1365ش.
  11. لویس معلوف، المنجد، انتشارات اسماعیلیان، 1362ش.
  12. مرعشی، جعفر، تکنولوژی فردا و فردای تکنولوژی (مجموعه مقالات به مناسبت سومین نمایشگاه جهانی ژاپن تسوکوبا 1985)، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ادارۀ کلّ انتشارات و تبلیغات، اسفند 1365ش.
  13. مزلو، ابراهام اچ، انگیزش و شخصیت، ترجمة احمد روضانی، مشهد، معاونت فرهنگی آستان قدس رضوی، 1367ش.
  14. مطهری، مرتضی، انسان کامل، تهران، انتشارات صدرا، 1367ش.
  15. ــــــــــ ، تعلیم و تربیّت در اسلام، تهران، انتشارات صدرا (با کسب اجازه از شورای نظارت بر نشر آثار استاد شهید)، اردیبهشت 1367ش.
  16. ــــــــــ ، شش مقاله، تهران، انتشارات صدرا، 1363ش.
  17. ــــــــــ ، فلسفة اخلاق، تهران، انتشارات صدرا، 1366ش.
  18. ــــــــــ ، گفتار، تهران، انتشارات صدرا، 1358ش.
  19. ــــــــــ ، مباحث اقتصادی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1360ش.
  20. نوری، حسین، اقتصاد اسلامی، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1362ش.
  21. واینسادین، آرنولد، «انگیزش، نظریه جامه عمل می‌پوشد»، مجلة هماهنگ، ترجمة محمد هومن، فصلنامة علمی دبیرخانه شورای عالی هماهنگی آموزش فنی و حرفه‌ای کشور، دورة12، شمارة 1، سال 1367ش.