نقدی بر مقالۀ «رسم المصحف، ویژگی‌ها و دیدگاه‌ها»

نویسنده

کارشناس ارشد تفسیر و علوم قرآن از مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)

چکیده

در این مقال به نقد و بررسی ادلّه نگارنده بر توقیفی بودن رسم‌الخط قرآن پرداخته شده، و این نتایج به دست آمده است: 1. رسم‌الخط قرآن توقیفی نیست. 2. اصطلاح رسم العثمانی صحیح است. 3. می‌توان بخش قابل توجهی از دلایل اختلاف نگارش کلمات در رسم‌الخط قرآن را بر اساس اختلاف قراءات آشکار ساخت. 4.  اختلاف نگارش کلمات در رسم‌الخط قرآن بر اساس معنی نیست، بلکه چه بسا بتوان بخش عمده‌ای از آن را زاییدة اختلاف قراءات دانست. 5. بهنظرمی‌رسد همان‌طور که قرآن در به کارگیری ادبیات عرب شیوه‌ای نو در نینداخته است در نگارش قرآن نیز چنین کرده و چون و چند آن را به مردم وانهاده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Critical Review of the Article “Rasm al-Mushaf; Characteristics and Viewpoints”

نویسنده [English]

  • Jawād Āsa
چکیده [English]

In this article, the writer reviews and criticizes the reasons given in the article “Rasm al-Mushaf; Characteristics and Viewpoints” [written by the learned scholar Mr. Muhsin Rajabī, published in Mishkāt No. 104, winter 1388] declaring the orthography of the Qur’ān to be subject to scriptural ruling (tawqīfī) and made the following conclusions: 1. Orthography of the Qur’ān is not tawqīfī. 2. The term Uthmānī orthography is correct. 3. A considerable part of the reasons for difference in writing words in the orthography of the Qur’an can be revealed on the basis of difference in qirā’āt (readings). 4. Difference of writing words in the orthography of the Qur’an is not based on the meaning; rather, a major part of it is likely to be originated from difference in qirā’āt. 5. It seems that as the Qur’ān has not recast a new procedure in employment of Arabic literature, so has it also dealt with writing of the Qur’an and has left it up to people.

کلیدواژه‌ها [English]

  • orthography of the Qur’ān
  • orthography of the Qur’ān to be subject to scriptural ruling
  • ‘Uthmānī orthography
  • ‘Uthman Tāhā orthography
  • difference in readings
  1. قرآن کریم.
  2. رامیار، محمود، تاریخ قرآن، تهران، مؤسسه انتشارات امیرکبیر، 1362ش.
  3. زرقانی، محمد عبدالعظیم، مناهل العرفان فی علوم القرآن، به کوشش احمد شمس الدین، بیروت، دارالکتب العلمیة، 1424ق.
  4. عمر، احمد مختار؛ مکرم، عبدالعال سالم، معجم القراءات القرآنیة، مع مقدمة فی القراءات و اشهر القرّاء، ایران، انتشارات اسوه، 1412ق.
  5. قدوری الحمد، غانم، رسم‌الخط مصحف، ترجمه یعقوب جعفری، اسوه، 1376ش.
  6. معرفت، محمد هادی، التمهید فی علوم القرآن، مؤسسة التمهید، 1388ش.
  7. الصالح، صبحی، مباحث فی علوم القرآن، منشورات الرضی، 1368ش.
  8. ابن منظور، لسان العرب، بیروت، داراحیاء التراث العربی، 1408ق.
  9. زرکشی، بدرالدین، البرهان فی علوم القرآن، به کوشش مصطفی عبد القادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیة، 1408ق.
  10. سیوطی، جلال الدین، الاتقان فی علوم القرآن، به کوشش محمد ابوالفضل ابراهیم، ایران، منشورات الشریف الرضی، بی‌تا.
  11. الامین، السید محسن، أعیان الشیعه، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، 1403ق.