ارزیابی مفهوم فرخندگی و شومی پاره‌های زمان با تمرکز بر دلالت‌های قرآنی

نوع مقاله : علمی _ ترویجی

نویسنده

دبیر مرکز شبهه پژوهی دانشگاه رضوی

چکیده

فرخندگی یا نا­­‌‌‌‌‌‌‌مبارکی عارضیِ پاره‌های زمان و اثرگذاری آن بر فیروزی یا نگون‌بختی آدمی، مفهومی است که برخی دانشوران آن‌را بر مفاهیم قرآنی، روایی و دلایل محتمل عقلانی استوار می‌دانند. در پژوهش پیش رو، برای ارزیابی این باور، ابتدا برآیند دلالت‌های آیات موضوع بیان شده  است و در گام پسین، آیات مخالف با این مفهوم یافته شده و به سه ردۀ ذیل اِفراز گشته‌اند: آیات دالّ بر نیکو بودن بنیان خلقت همۀ پدیده‌ها، توانمندی آدمی در مهار پدیده‌ها و نیز سنت‌های الهی و تکوینی در نگون‌بختی یا کامیابی آدمی. افزون بر  بهره از انواع دلالت‌های قرآنی مؤثر در موضوع نامبارکی زمان‌ها، وجه نوآوری پژوهش را در انحصار مواد استدلال، به آیات قرآنی و نیز یافتن آیات مخالف با مفهوم مذکور می‌توان دانست. نتیجۀ این تحلیل قرآن‌محور، ناروا بودن هرگونه انتساب صفات نحوست یا سعادت به زمان‌ها  ولو به نحو عارضی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Happiness and Ominousness of Time Periods Evaluation with a Focus on Qur'anic Implications

نویسنده [English]

  • Alborz Mohaghegh Garfami
Razavi University
چکیده [English]

The incidental auspiciousness or unhappiness of parts of time and its effect on human success or misfortune is an idea that some scholars consider to be based on Qur'anic concepts, narration and possible rational reasons. In the present research, first the result of this subject verses meanings is stated in order to evaluate this belief. In the next step, verses contrary to this idea have been found and divided into the following three categories: Verses indicate the goodness of the creation of all phenomena, man's ability to control phenomena, as well as divine and evolutionary traditions in human misery or success. In addition to using a variety of effective Qur'anic arguments on the subject of unhappy times, the innovation of research in the monopoly of argument materials, can be considered as Qur'anic verses and also finding verses contrary to this idea. The result of this Qur'an-based analysis is the inaccuracy of any relation between the attributes of iniquity or happiness to times, even incidentally.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Qur’anic arguments
  • fortunate and misfortunate
  • auspicious or ominous time
  • goodness of the creation system
  • divine and natural traditions

مراجع

  1. قرآن حکیم، ترجمۀ ناصر مکارم شیرازی.
  2. آلوسی، محمود بن عبدالله، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی، دار الکتب العلمیه، بیروت، 1415ق.
  3. ابن درید، محمدبن حسن، جمهرة اللغه، دار العلم للملایین، بیروت، 1988م.
  4. ابن سیده، علی بن اسماعیل، المحکم والمحیط الاعظم، تحقیق عبدالحمید هنداوی، دار الکتب العلمیه، بیروت، 1421ق.
  5. ابن سینا، حسین بن علی، اشارات وتنبیهات، ترجمۀ حسن ملکشاهی، سروش، تهران، 1363ش.
  6. ابن شعبه حرّانی، حسن بن علی،  تحف العقول، مؤسسۀ نشر اسلامی، قم، بی‌تا.
  7. ابن عاشور، محمد طاهر، التحریر و التنویر، مؤسسة التأریخ العربی، بیروت، 1420ق.
  8. ابن فارس، احمد، معجم مقاییس اللغه، مکتب الإعلام الاسلامی، 1414ق.
  9. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب،  دار صادر، بیروت، چاپ سوم، 1414ق.
  10. ابوعبیده، معمر بن مثنی، مجاز القرآن، تحقیق فؤاد سزگین، مکتبة الخانجی، مصر، بی‌تا.
  11. ازهری،محمد بن احمد، تهذیب اللغه، دارإحیاء التراث العربی، بیروت، 1421ق.
  12. بستانی، فؤاد افرام، فرهنگ ابجدی، اسلامی، تهران، چاپ دوم، 1375ش.
  13. پادشاه، محمد، فرهنگ آنندراج، خیام، تهران، 1335ش.
  14. جوهری، اسماعیل بن حمّاد، الصحاح، دار العلم للملایین، بیروت، 1376ق.
  15. حسینی بحرانی، سیدهاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، ترجمه و تحقیق محمد رحمتی شهرضا، تهذیب، قم، 1391ش.
  16. دورانت، ویل، تاریخ تمدن، ترجمۀ احمد آرام، عسکری پاشایی و امیرحسین آریانپور، امیرکبیر، تهران، چاپ پانزدهم، 1391ش.
  17. دهخدا، علی اکبر، فرهنگ دهخدا، دانشگاه تهران، 1377ش.
  18. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ القرآن، دار القلم، بیروت، 1412ق.
  19. زمخشری، محمود بن عمر، الکشّاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الأقاویل فی وجوه التأویل، دار الکتاب العربی، بیروت، 1407ق.
  20. شیبانی، محمد بن حسن، نهج البیان عن کشف معانی القرآن، مؤسسۀ الهادی، قم، 1413ق.
  21. صادقی تهرانی، محمد، الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن و السنّـة، فرهنگ اسلامی، قم، 1406ق.
  22. صدر، محمدباقر، سنت‌های تاریخ در قرآن، جامعۀ مدرّسین حوزۀ علمیۀ قم، 1395ش.
  23. طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بیروت، 1390ق.
  24. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، تحقیق فضل‌الله یزدی طباطبایی، ناصر خسرو، تهران، 1372ش.
  25. طوسی، محمدبن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، ذوی القربی، قم، 1431ق.
  26. فخر رازی، محمدبن عمر، مفاتیح الغیب، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، چاپ سوم، 1420ق.
  27. فرّاء، یحیی بن زیاد، معانی القرآن، الهیئة المصریة العامة للکتاب، قاهره، 1980م.
  28. فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، هجرت، چاپ دوم، 1409ق.
  29. قرطبی، محمدبن احمد، الجامع لأحکام القرآن، ناصرخسرو، تهران، 1364ش.
  30. قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر علی بن ابراهیم القمی، دار الکتاب، قم، چاپ سوم، 1404ق.
  31. کاشانی، فتح‌الله، تفسیر منهج الصادقین، فیض کاشانی، تهران، 1393ش.
  32. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، دار الحدیث، قم، 1429ق.
  33. محمدی گیلانی، محمد، قرآن و سنن الهی در اجتماع بشر، سایه، تهران، 1380ش.
  34. مدنی، علی‌خان بن احمد، الطراز الأول و الکناز لما علیه من لغة العرب المعوّل، مؤسسة آل‌البیت لإحیاء التراث، مشهد، 1384ش.
  35. مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، دار الکتب العلمیه، بیروت، چاپ سوم، 1430ق.
  36. مطهری، مرتضی، مجموعۀ آثار، اسوۀ مهر، تهران، چاپ هشتم، 1390ش.
  37. مغنیه، محمدجواد، التفسیر الکاشف، ترجمۀ موسی دانش، بوستان کتاب، قم، 1386ش.
  38. مکارم شیرازی، ناصر و همکاران، تفسیر نمونه، دار الکتب الاسلامیه، قم، چاپ بیستم، 1371ش.
  39. یثربی، سیدیحیی، فلسفۀ خرافات، امیرکبیر، تهران، 1393ش.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار