بررسی تحلیلی مفهوم و مصداق برگزیدگان معنوی تاریخ بشر از منظر قرآن کریم

نوع مقاله : علمی _ پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، گرایش تفسیر تطبیقی، دانشگاه یزد.

2 دانشیار علوم قرآن و حدیث، دانشکدۀ الهیات دانشگاه یزد.

3 استادیار علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات دانشگاه یزد (نویسندۀ مسئول).

4 دانشیار علوم قرآن و حدیث، دانشکدۀ الهیات دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

در قرآن کریم، دلیل آمدن انسان به این جهان دستیابی به عالی­‌ترین شکل عملکرد ذکر شده است: «الَّذِی خَلَقَ الْمَوْتَ وَ الْحَیاةَ لِیَبْلُوَکُمْ أَیُّکُمْ أَحْسَنُ عَمَلاً» (ملک/ 2). به طور قطع از ابتدای خلقت انسان تاکنون، برگزیدگانی آمده‌­اند که این هدف را به فعلیت رسانیده باشند. از این افراد در آیات قرآن با عنوان نبیّین، صدّیقین، شهدا و صالحین یاد شده است. پژوهش حاضر در پی آن است که با به‌­کارگیری روش توصیفی _ تحلیلی روشن سازد که قرآن کریم در مجموعۀ آیات خود، دقیقاً چه معنایی برای این چهار گروه تبیین کرده است؟ برای این منظور پس از اثبات اینکه ایشان برترین و کامل­ترین انسان­‌ها هستند، ابتدا مفهوم هریک به شیوۀ تفسیر موضوعی در آیات روشن شده، سپس برای رفع تداخل مفهومی برخی با یکدیگر و روشن ساختن وجه تمایز هرکدام، با نگاه به سیر تاریخ بشر از ابتدا تاکنون و توجه به مؤیدات روایی، به شکل دقیق، مصداق هریک از ایشان آشکار خواهد شد. نتیجۀ پژوهش نشان می‌­دهد که نبیّین، صدّیقین و شهدا هریک مصادیق بارز و مشخصی در طول تاریخ داشته‌­اند و مصادیق حقیقی صالحین در عصر غیبت تا زمان ظهور منجی موعود(ع) خواهند بود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analytical Study of Human History Spiritual Leaders Concept and Example; Holy Qur'an Perspective

نویسندگان [English]

  • Zakiyah Zare 1
  • Mohammad Hossein Borumand 2
  • Mohammad Ali Heydari 3
  • Abbas Esmailizadeh 4
1 PhD student, Qur’an and Tradition sciences, comparative interpretation, Yazd University
2 Associate Professor, Qur'an and Tradition Sciences, Faculty of Theology, Yazd University
3 Assistant Professor, Qur’anic and Tradition Sciences, Faculty of Theology, Yazd University (corresponding author)
4 Associate Professor, Qur'an and Tradition Sciences, Faculty of Theology, Ferdowsi University of Mashhad
چکیده [English]

In the Holy Qur'an, the reason for man's coming to this world is to achieve the highest performance form: "Who hath created life and death that He may try you which of you is best in conduct" (67:2). Undoubtedly, from the beginning of human creation, there have been eminent people who have actualized this goal. The Qur'an mentions these people as prophets, righteous people, martyrs and notables. This article aims to clarify with a descriptive-analytical method what exactly the Holy Qur'an has explained in the verses for these four groups. For this purpose, after proving that they are the best and most perfect human beings, first the concept of each is clarified in thematic interpretation, and then to eliminate the conceptual interference and to clarify the distinction, with Looking at the human history from the beginning until now and paying attention to the narrative evidence, the example of each of them will be clearly explained. The results of this research show that the prophets, righteous people, and martyrs each had clear and distinct examples throughout history, and the true examples of the righteous will be in the age of occultation until the time of the appearance of the promised savior (A.S.).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Prophets
  • saints
  • martyrs
  • righteous people
  • notables

مراجع

  1. قرآن کریم.
  2. ابوالفتوح رازی، حسین بن علی، روض الجنان و روح الجنان فى تفسیر القرآن‏، بنیاد پژوهش‌هاى اسلامى آستان قدس رضوى، مشهد، 1408ق.
  3. امین، نصرت بیگم، مخزن العرفان در تفسیر قرآن‏، نهضت زنان مسلمان، تهران، 1361ش.
  4. انصاریان، حسین، ترجمۀ قرآن، انتشارات اسوه، قم، 1383ش.
  5. بحرانی، سیدهاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، مؤسسة البعثة، قسم الدراسات الإسلامیة، قم، 1415ق.
  6. جوادی آملی، عبدالله، تسنیم (تفسیر قرآن کریم)، نشر إسراء، قم، 1388ش.
  7. جوادی آملی، عبدالله، مبادی اخلاق در قرآن، تحقیق حسین شفیعی، نشر إسراء، قم، 1387ش.
  8. جوادی آملی، عبدالله، مراحل اخلاق در قرآن کریم، نشر إسراء، قم، 1385ش.
  9. جوادی آملی، عبدالله، هدایت در قرآن، تحقیق علی عباسیان، نشر إسراء، قم، 1385ش.
  10. حویزی، عبدعلی بن جمعه، تفسیر نور الثقلین، اسماعیلیان، قم، 1415ق.
  11. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، دار العلم_­ الدار الشامیة، بیروت، 1412ق.
  12. رشید رضا، محمد، تفسیر المنار، دار المعرفة، بیروت، بی­تا.
  13. شریعتی، محمدتقی، وحی و نبوّت در پرتو قرآن (مجموعۀ آثار استاد محمدتقی شریعتی)، مؤسسۀ تحقیقات و توسعۀ علوم انسانی، تهران، 1384ش.
  14. صادقی تهرانی، محمد ، الفرقان فى تفسیر القرآن بالقرآن‏، انتشارات فرهنگ اسلامى، قم، 1365ش.
  15. طالقانی، سیّدمحمود، پرتوی از قرآن، شرکت سهامى انتشار، تهران، 1362ش.
  16. طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، دفتر انتشارات اسلامى جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم، قم، 1417ق.
  17. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فى تفسیر القرآن‏، ناصر خسرو، تهران، 1372ش.
  18. عیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر العیّـاشی، مکتبة العلمیة الإسلامیة، تهران، 1380ش.
  19. فضل‌الله، سیّد محمّدحسین، تفسیر من وحى القرآن‏، دار الملاک للطباعة و النشر، بیروت، 1419ق.
  20. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، دار الکتب الإسلامیة، تهران، 1374ش.
  21. موسوی سبزواری، سید عبدالأعلی، مواهب الرحمان فی تفسیر القرآن‏، مؤسسة أهل البیت؟عهم؟، بیروت، 1409ق.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار