تحلیل انتقادی احادیث تبارشناسی الیاس

نوع مقاله : علمی _ ترویجی

نویسنده

دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث پردیس فارابی دانشگاه تهران

چکیده

در تبارشناسی پیامبران نَسب، اسم و زیست پیامبران بازکاوی می­شود. نتایج تبارشناسی در رسالت شناسی پیامبران تأثیر مستقیم دارد و در نفی و اثبات برخی از انگاره ها و آموزه­ها از آنان اثرگذار است و گاهی نیز به تصحیح نگره ها در رسالت شناسی آنان یاری می رساند. در این پژوهه، تبارشناسی الیاس در سه محور نسب، اسم و حیات وی بر پایه داده­های منابع اسلامی مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است. منابع اسلامی دو نسب برای الیاس بیان کرده­اند که هیچ کدام کامل نیستند و هر کدام کاستی خود را دارند. در نسب الیاس حضور یوشع بن نون و اتصال وی از طریق افرائیم بن یوسف نکته مهمی است که در انساب وی مغفول مانده است. اسم الیاس عبری است و نگره اشتقاق عربی آن با مناقشات زبان شناسی و تاریخی روبه روست. با استناد به سیاق آیات، الیاسین در قرآن همان الیاس7 است. مستندات زنده بودن الیاس7 با مناقشات سندی و محتوایی همراه است و محققان مسلمان بر موت ایشان اتفاق نظر دارند. از این رو، رسالت غیبی- پساصعود الیاس مقبول سنّت اسلامی نیست.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Critical Analysis of Elias's (A.S.) Genealogy Traditions

نویسنده [English]

  • Ali Rad
چکیده [English]

In the genealogy of the prophets, the descent, the name, and the life of the prophets are reviewed. The results of genealogy have a direct influence on prophetic mission awareness, and are effective in denying and proving some of the ideas and doctrines, and sometimes helping to correct attitudes about their mission. In this paper, the genealogy of Elias (A.S.) has been studied and evaluated based on Islamic sources in three subjects: descent, name and life. Islamic sources show two descents about Elias (A.S.) that none of them is perfect and each has its own shortcomings. In the descent of Elias (A.S.), the presence of Joshua and his connection through the Ephraim b.Yusuf is an important point that has been neglected. The name of Elias is Hebrew, and its Arabic derivation is confronted with linguistic and historical conflicts. According to the Qur’an verses' contexts, Eliasin in the Qur’an is Elias (A.S.). The documents that claim Elias is still alive show controversy in documentation and content, and there is consensus among Muslim scholars that he passed away. Hence, the occult mission of Elias is not acceptable to the Islamic tradition.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Elias (A.S.)
  • genealogy
  • semiotics
  • prophetic mission
  • awareness
  • historical traditions

مراجع

  1. ابن جوزی، عبد الرحمن، المنتظم فی تاریخ الأمم والملوک، بیروت، دار الکتب العلمیة، 1992م.
  2. ابن شهرآشوب، مناقب آل أبی طالب، نجف اشرف، الحیدریة، چاپ اول، 1965م.
  3. ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، قصص الأنبیاء، تحقیق مصطفى عبد الواحد، مصر، دار الکتب الحدیثة، 1388ق.
  4. ابن کثیر، اسماعیل، البدایة و النهایة، تحقیق علی شیری، بیروت،
    دار إحیاء التراث العربی، چاپ اول، 1988م
  5. ابن­جوزى، عبدالرحمن، زاد المسیر فی علم التفسیر، بیروت، دارالکتاب، 1422ق.
  6. ابن­عساکر، علی، تاریخ مدینة دمشق، دراسة وتحقیق علی شیری، بیروت،
    دار الفکر، 1415ق.
  7. اندلسی، ابوحیان، تفسیر البحر المحیط، تحقیق الشیخ عادل أحمد عبدالموجود و ...، بیروت: دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 2001م.
  8. البدراوی، رشدی، قصص الأنبیاء و التاریخ، قاهره، مطبعة المجلد العربی، چاپ اول،  2009م.
  9. بغدادی، محمد، المحبر، بی­جا، مطبعة الدائرة، چاپ اول، 1361ق.
  10. بلخی، احمد، البدء و التاریخ، تحقیق کلیمان هوار، پاریس، برطرند، چاپ اول، 1899م.
  11. بلخى، مقاتل، تفسیر مقاتل بن سلیمان، بیروت، دار إحیاء التراث، 1423ق.
  12. التیمی ابوعبیده، معمر، مجاز القرآن، قاهره، نشر خانجی، 1954م.
  13. ثعلبى نیشابورى، احمد، الکشف و البیان عن تفسیر القرآن، تحقیق الإمام أبی محمد بن عاشور، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، 1422ق.
  14. جفری، آرتور، واژه‌های دخیل در قرآن، تهران، توس، چاپ اول، 1372ش.
  15. جوالیقی، المعرّب من الکلام الأعجمی للجوالیقی، دمشق، دار القلم، 1990م.
  16. حسکانی، حاکم، شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، تحقیق الشیخ محمد باقر المحمودی، تهران، مؤسسة الطبع والنشر التابعة لوزارة الثقافة والإرشاد الإسلامی، چاپ اول، 1411ق.
  17. حسینی شیرازی، سید محمد، تقریب القرآن إلى الأذهان. بیروت، دار العلوم، چاپ اول، 1424ق.
  18. خلف محمود، باسم، «أسماء الأنبیاء فی القرآن: دراسة لغویة تحلیلة»، مجلة کلیة العلوم الاسلامیة، العدد الثالث، 2008م.
  19. دینوری، ابن قتیبه، المعارف، مصر، دار المعارف، بی­تا.
  20. راوندی، قطب الدین، قصص الأنبیاء، تحقیق المیرزا غلامرضا عرفانیان الیزدی الخراسانی، قم، هادی، 1376ش.
  21. سیوطی، جلال الدین،  الجامع الصغیر، بیروت، دار الفکر، چاپ اول، 1981م.
  22. طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، جامعۀ مدرسین حوزه علمیه، چاپ اول، 1417 ق.
  23. طبری، محمد، تاریخ الطبری، بیروت، الأعلمی للمطبوعات، 1879م.
  24. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ، جامع البیان فی تفسیرالقرآن، بیروت، دار المعرفه، چاپ اول، 1412ق.
  25. طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، لبنان، دار احیاء التراث العربی، چاپ اول، بی تا.
  26. عقیل، حسین عقیل، أیوب و ذوالکفل و الیاس و الیسع من وحی القرآن، بیروت، دار ابن کثیر، چاپ اول، 1432ق.
  27. فیض کاشانى، ملا محسن، تفسیر الصافی، تهران، مکتبة الصدر، چاپ دوم، 1415ق.
  28. قاسمی، مهدی و حسین سلیمانی، «رسالت شناسی الیاس در ادیان ابراهیمی»، فصلنامه پژوهش های ادیانی، ش 7، 1395ش.
  29. قرطبی، احمد، الجامع لأحکام القرآن، بیروت، دار إحیاء التراث، چاپ دوم، 1985م.
  30. کلینی، محمد، الکافی، تحقیق علی­اکبر غفاری، تهران: دار الکتب الإسلامیة، چاپ اول، 1365ش.
  31. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، 1989م.
  32. مجمع الکنائس الشرقیة، قاموس الکتاب المقدس، بیروت، مکتبة المشعل، چاپ ششم، 1981م.
  33. مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن، طهران، وزارة الثقافة والإرشاد الإسلامی، 1417ق.
  34. مغلوث، سامی بن عبد الله. أطلس تاریخ الأنبیاء و الرسل، الریاض: العبیکان، چاپ هشتم، 2007 م.
  35. مغنیه، محمد جواد، تفسیر الکاشف، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ اول، 1424ق.
  36. هندی، علاء الدین، کنز العمال، بیروت، مؤسسة الرسالة، 1989م.
  37. یزدان پرست، حمید، داستان پیامبران در تورات، تلمود، انجیل و قرآن، تهران، اطلاعات، چاپ اول، 1380ش.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار