روش ها و اصول زدودن ناهنجاری های اخلاقی در سیرۀ رضوی

نوع مقاله : علمی _ ترویجی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدرّسی معارف دانشگاه فردوسی مشهد

2 استادیار دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

بحث از تربیت اخلاقی، جنبه‌های مختلفی دارد که هر کدام می‌تواند موضوع یک رساله یا کتاب مستقل قرار گیرد. یکی از مهم­ترین این‌ها، اصول و روش‌های تربیت اخلاقی است. این اصول و روش‌ها را براساس سیرۀ امام رضا(ع) می‌توان به سه بخشِ زمینه‌ای، ایجادی و برطرف کننده تقسیم کرد. مقالۀ حاضر با روش توصیفی _ تحلیلی، به تبیین اصول و روش‌­های زدودن ناهنجاری­‌های اخلاقی بر اساس سیره و سخنان حضرت رضا (ع) رداخته است. اصول و روش‌­هایی؛ مانند: تأکید بر عقلگرایی و عقلانیت، توجه به اصل تأثیر وضعی اعمال و رفتار بر خود انسان، هشدار نسبت به پیامدهای نامطلوب رفتارهای غیر اخلاقی، به کارگیری قدرت بازدارندگی و اثرگذار مرگ، صبر و مدارا و امیدبخشی با تأکید بر توبه، مهم‌­ترین اصول و روش­‌های قابل برداشت از سیرۀ امام رضا(ع) در زدودن ناهنجاری‌­های اخلاقی است. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Methods and Principles for Eliminating Ethical Abnormalities in Razavi Conduct

نویسندگان [English]

  • Seyyed Abolqasem Mousavi 1
  • Mohammad Javad Javaheri 2
  • Ayub Akarami 2
چکیده [English]

The discussion of moral education has several aspects, each of which can be the subject of an independent dissertation or a book. One of the most important aspects is the principles and methods of moral education. Based on Imam Reza's (A.S.) conduct, these  principles and methods can be divided into three parts of thematic, productive and eliminators. The present article, based on descriptive-analytical method, describes the principles and methods of eliminating moral abnormalities based on Imam Raza’s (A.S.) conduct and words. Principles and methods such as warning of the undesirable consequences of immoral behavior, emphasis on rationalism, attention to the impact of the actions and behaviors on the actor himself, the use of deterrent power of death, patience and tolerance, and the hope with the emphasis on repentance are the most important methods that can be taken out of Imam Reza's (A.S.) conduct of eliminating moral abnormalities. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Imam Reza (A.S.)
  • education
  • Ethics
  • Imam Reza's (A.S.) Educational Methods
  • Moral Abnormalities
  • Rationalism
  1. قرآن کریم.
  2. ابن بابویه، علی بن حسین، الامامة و التبصرة من الحیره، قم، مدرسة الامام المهدی؟عج؟، 1404ق.
  3. ابن بابویه، محمد بن علی، الأمالی، تهران، کتابچی، 1376ش.
  4. ــــــــــــــــــــــــــــــ  ، عیون اخبار الرضا7، تصحیح مهدی لاجوردی، تهران، نشر جهان، 1378ق.
  5. ابن مسکویه، احمد بن محمد، تهذیب الاخلاق و تطهیر الاعراق، قم، بیدا، 1422ق.
  6. ابن‌منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دار صادر، 1414ق.
  7. ابن همام اسکافی، محمد بن همام، التمحیص، قم، مدرسة الامام المهدی؟عج؟، 1404ق.
  8. باقری، فریبرز، «مفهومشناسی و کارکردهای هنجار»، علوم تربیتی از دیدگاه اسلام، سال دوم، ش 3، 1393ش.
  9. برقی، احمد بن محمد، المحاسن، تصحیح جلال الدین محدث، قم، دار الکتب الاسلامیه، 1371ق.
  10. دهخدا، علیاکبر، فرهنگ دهخدا، تهران، دانشگاه تهران، بیتا.
  11. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، دمشق _ بیروت، دارالعلم- دار الشامیه، 1412ق.
  12. سجادی، سیدمهدی، «رویکردها و روش‌های تربیت اخلاقی و ارزشی»، پژوهشهایفلسفیکلامی، ش 3، بهار 1379ش.
  13. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، چاپ سوم، تهران، کتاب­فروشی مرتضوی، تصحیح سیداحمد حسینی، 1416 ق.
  14. طوسی، محمد بن حسن، الامالی، قم، دارالثقافه، 1414ق.
  15. طوسی، محمد بن محمد، اخلاق ناصری، چاپ اول، تهران، علمیة اسلامیه، 1413ق.
  16. علوان، عبدالله ناصح، تربیة الاولاد فی الاسلام، قاهره، دار السلام، 1418ق.
  17. علی بن موسی، امام هشتم7، الفقه المنسوب إلى الإمام الرضا؟ع؟، مشهد، مؤسسة آل البیت؟عهم؟، 1406ق.
  18. ــــــــــــــــــــــــــــــ  ، صحیفة الامام الرضا؟ع؟، تصحیح محمد مهدی نجف، مشهد، کنگره جهانی امام رضا7، 1406ق.
  19. علیزاده، مهدی و دیگران، اخلاق اسلامی، مبانی و مفاهیم، چاپ نهم، قم دفتر نشر معارف، 1394ش.
  20. عمید، حسن، فرهنگ عمید، تهران، مؤسسۀ انتشارات امیرکبیر، 1376ش.
  21. فیض کاشانی، محمدمحسن، المحجة البیضاء فی تهذیب الأحیاء، چاپ چهارم، قم، مؤسسة نشر اسلامی، 1417ق.
  22. کلینی،‌ محمد بن یعقوب، الکافی، تصحیح علی اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، 1407ق.
  23. مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1426ق.
  24. نراقی، محمدمهدی، جامع السعادات، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، 1408ق.
  25. نیکگهر، عبدالحسین، مبانی جامعهشناسی، تهران، رایزن، 1369ش.
  26. ورام بن ابی­فراس، مسعود بن عیسی، مجموعة ورام، قم، مکتبة فقهیه، 1410ق.
  27. یالجن، مقداد، جوانب التربیة الاسلامیة الاساسیه، الطبعة الاولی، ریاض، جامعة الامام محمد بن سعود الاسلامیه، 1406ق.