مطالعۀ سبک شناختی واژه‌های گناه در قرآن

نوع مقاله : علمی _ ترویجی

نویسندگان

1 دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه بوعلی‌سینا

2 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه بوعلی‌سینا

چکیده

بررسی شیوه­‌های کاربرد واژه‌­های قرآن می‌­تواند شناخت بهتری از این واژه‌­ها و نوع کاربرد آن­ها در قرآن به دست دهد. واژه­‌های زیادی در قرآن در برگیرندۀ مفهوم گناه می‏باشند که در این مقاله می­‌کوشیم برخی از این واژه­‌ها را از دو منظر کیفی و کمی بررسی کنیم. افزون بر این، به مسائلی همچون بسامد هر واژه، ارتباط معنایی واژگان با یکدیگر، پیشینۀ هر واژه، واژه­‌های هم‏نشین با این واژگان، ساختمان واژه­‌ها و مفاهیم کاربردی هر واژه پرداخته می­‌شود و ویژگی­‌های منحصر به فرد هر واژه را که جزء مؤلفه­‌های سبک­‌ساز به­‌شمار می­‌روند تبیین خواهیم کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Stylistic Study of the Words Denoting Sin in the Qur’ān

نویسندگان [English]

  • Sayyid Mahdi Masbouq 1
  • Rasul Fathi Muzaffari 2
1
2
چکیده [English]

Examining the procedures of applying the words of the Qur’ān can give us a better understanding of these words and the way they are applied in the Qur’ān. Many words in the Qur’ān contain the concept of sin and in this article we try to examine some of these words from two qualitative and quantitative perspectives. Hereby, we will address such issues as the frequency of each word, the semantic relation of the words to one another, the words being juxtaposed with these words, the structure of the words, and the functional concept of each word and will explain the exclusive features of each word that are considered as among the style-generating components.

کلیدواژه‌ها [English]

  • sin in the Qur’ān
  • semantics of sin
  • misdeeds (sayyi’a)
  • evil-doing (munkar)
  • indecency
  • crime (junāḥ)
  1. الف) کتاب­ها

    1. قرآن کریم.
    2. ابن­خلدون، عبدالرحمان، المقدمه،المطبعه الازهریه، قاهره، 1940م.
    3. ابن­منظور، محمد بن مکرم، لسان­العرب، دار صادر، بیروت، ‌1968م.
    4. ایزوتسو، توشی هیکو، مفاهیم اخلاقی_ دینی در قرآن مجید، ترجمۀ فریدون بدره­ای، قلم، تهران، 1360ش.
    5. الجوزی، جمال­الدین، زادالمسیر فی علم التفسیر، تحقیق محمد عبدالله، دارالفکر، بیروت، 1407ق.
    6. جوهرى، اسماعیل بن حمّاد، الصحاح تاج اللغه و صحاح العربیه، دارالعلم للملایین، بیروت، 1990م.
    7. الراغب اصفهانی، ابوالقاسم حسین بن محمد، مفردات الفاظ القرآن، تحقیق صفوان عدنان داودی، الدار الشامیه، بیروت، 1416ق.
    8. رشدی الزین، محمد بسام، المعجم المفهرس لمعانی القرآن العظیم، دارالفکر، دمشق، 1955م.
    9. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فى فصح العربیة و الشوارد، کتابخانه بزرگ آیةالله العظمی مرعشی نجفى، قم، 1361ش.
    10. شمیسا، سیروس، کلیات سبک­شناسی، فردوس، تهران، 1386ش.
    11. طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، گروهی از مترجمان، بنیاد علمی و فکری علامه طباطبایی با همکاری مرکز نشرفرهنگی رجاء، تهران،‌ چاپ دوم، 1364ش.
    12. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع­البیان، دارالمعرفه، بیروت، 1406ق.
    13. طبری، محمد بن جریر، جامع­البیان، تخریج صدقی جمیل، دارالفکر، بیروت، 1415ق.
    14. عبادیان، محمود، درآمدی بر سبک و سبک­شناسی، جهاد دانشگاهی، تهران، 1386ش.
    15. فتوحی رودمعجنی، محمود، سبک­شناسی، نظریه­ها، رویکردها و روش­ها، سخن، تهران، 1390ش.
    16. فیروزآبادی، محمد بن یعقوب، ­القاموس­المحیط، دارالعلم، بیروت، بی‏تا.
    17. قرشی بنابی، علی­اکبر، قاموس قرآن، دارالکتب، تهران، ‌1371ش.
    18. مصطفوی، سیدحسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران، 1384ش.
    19. واعظ‌زاده خراسانی، محمد، المعجم فی فقه لغة القرآن و سرّ بلاغته، بنیاد پژوهش‏های اسلامی _ گروه قرآن، مشهد، 1388ش.

    ب) مقالات

    1. خرمی اجلالی، زهرا، «بررسی سیر تحوّل و ارتباط معنایی واژۀ اثم»، مجلۀ قرآنی کوثر، شماره 21، زمستان 1386ش، ص 69_78.

    2. رهنما، هادی، «حوزۀ معنایی نام­های گناه در قرآن و نقد ترجمه­های فارسی بر اساس آن»، مجلۀ مطالعات قرآن و حدیث، سال اول، شمارۀ دوم، 1387ش، ص 113_ 147.

    3. سید کریمی، سید عباس، «معناشناسی واژۀ فاحشه از منظر تفاسیر»، فصلنامۀ حسنا، سال دوم، شمارۀ پنجم و ششم، تابستان و پاییز 1389.

    4. شیرازی، رضا، «واژه­های گناه در قرآن»، مجلۀ آموزش قرآن، دورۀ پنجم، شمارۀ دوم، زمستان 1386ش.