مخاطبه با کلام‌الله، رکن اصلی قرائت ترتیل

نوع مقاله : علمی _ ترویجی

نویسندگان

1 دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان

2 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد علوم قرآنی و حدیث، دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان

چکیده

سیره معصومین(ص) حاکی از آن است که قرآن در زندگی آنان حضور دائمی داشته است، به‌گونه­‌ای که همواره خود را مخاطب آیات قرآن کریم می­‌دیدند و در برخی موارد به هنگام قرائت، به عنوان «مخاطبه با کلام‌الله» عباراتی را در تصدیق فحوای کلام یا در پاسخ به سؤال مطرح شده در آیه یا در مقام امتثال امر خداوند که در آیه بیان شده است، بیان می­کردند. قرائت با چنین شرایطی یکی از ارکان اساسی قرائت ترتیل در سیره معصومین(ص) است. این پژوهش ضمن استخراج و گونه­‌شناسی چنین گزاره­‌هایی، سعی دارد به الگویی جامع و مستند در سیره پیامبر اکرم(ص) و ائمه معصومین(ص) در مواجهه با قرآن دست یابد و مفهوم اصلی و حقیقی قرائت ترتیل را تبیین نماید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Conversation (Mukkhāiba) with the Word of Allah, the Main Pillar of Tartīl Recitation

نویسندگان [English]

  • Husayn Muradi Zanjani 1
  • Husayn Rahmanizadeh 2
چکیده [English]

The sīra of the Infallibles (A.S.) implies that the Qur’ān has been perpetually present in their life, to the extent that they have always viewed themselves as addressed by the Qur’ān and in some cases, when engaged in recitation, they have stated as “conversation with the Word of Allah” a phrase emphasizing the gist of the speech or in response to the question raised in the verse or as obedience to the Divine command as expressed in that verse. Recitation in such conditions is one of the basic pillars of tartīl recitation in the sīra of the Infallibles. While extracting such propositions and as their typology, this research tries to achieve a comprehensive and well-documented pattern in the sīra of the Holy Prophet (S.A.W.) and the Infallible Imams (A.S.) in dealing with the Qur’ān and to explain the main and true tartīl recitation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • tartīl
  • conversation
  • the Word of Allah
  • the Prophetic sīra
  • the Infallibles (A.S.)
  • recitation
  1. قرآن کریم، چاپ سپهر، تهران، 1398ق.
  2. ابن بابویه، محمد بن على، عیون أخبار الرضا7‏، تصحیح و تحقیق مهدى لاجوردى‏، نشر جهان‏، تهران، 1378 ق‏.
  3. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، من لا یحضره الفقیه‏، تصحیح و تحقیق على اکبر غفارى، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1۴13 ق‏.
  4. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، الخصال‏، على اکبر غفارى، جامعه مدرسین‏، قم، 13۶2 ش.‏
  5. ابن ابی جمهور، محمد بن زین‏الدین، عوالی اللئالی العزیزیة فی الأحادیث الدینیة، دار سید الشهداء للنشر، قم، 1۴0۵ ق.
  6. انوری، حسن، فرهنگ بزرگ سخن، سخن، تهران، 1381 ش.
  7. جزری، محمدبن محمد، النشر فی القراءات العشر، دارالکتب العلمیه، بیروت، 1۴12ق.
  8. جوادی آملی، عبدالله، قرآن در قرآن، مرکز نشر اسراء، قم، 1383ش.
  9. حر عاملى، محمد بن حسن‏، تفصیل وسائل الشیعة إلى تحصیل مسائل الشریعة، قم: مؤسسة آل البیت:‏، 1۴09 ق‏.
  10. حسینى شاه عبدالعظیمى، حسین بن احمد، تفسیر اثنا­عشرى، انتشارات میقات، تهران، 13۶3ش.
  11. دهخدا، علی اکبر، لغت نامه دهخدا، مؤسسه انتشارات دانشگاه تهران، 1377ش.
  12. راغب اصفهانى، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، تحقیق صفوان عدنان داودى، دارالعلم_ الدار الشامیة، دمشق _ بیروت، 1۴12ق.
  13. زرکشی، عبدالله، البرهان فی علوم القرآن، دارالمعرفة، بیروت، چاپ دوم، 1۴1۵ق.
  14. زمخشری، محمود، اساس البلاغه، دار صادر، بیروت، 1392ق.
  15. سبزوارى نجفى، محمد بن حبیب الله، الجدید فى تفسیر القرآن المجید، دار التعارف للمطبوعات، بیروت، چاپ اول، 1۴0۶ق.
  16. سیوطى، جلال­الدین، الدر المنثور فى­تفسیر المأثور، کتابخانه آیة­الله مرعشى نجفى، قم، 1۴0۴ق.
  17. شریف الرضی، محمد بن حسین، نهج البلاغة( للصبحی صالح)، هجرت، قم، 1۴1۴ق.
  18. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ، نهج البلاغة، ترجمه و شرح فیض الاسلام، مؤسسه چاپ و نشر تألیفات فیض الاسلام، تهران، 1379 ش‏.
  19. صالح، صبحی، علوم حدیث و اصطلاحات آن، ترجمه و تحقیق عادل نادرعلی، انتشارات اسوه، تهران، 1383ش.
  20. طباطبایى، سیدمحمدحسین، المیزان فى تفسیر القرآن، دفتر انتشارات اسلامى جامعه مدرّسین حوزه علمیه قم، 1۴17 ق.
  21. طبرسى، فضل بن حسن، مجمع البیان فى تفسیر القرآن، ناصر خسرو، تهران، 1372 ش.
  22. طوسى، محمد بن حسن‏، تهذیب الأحکام، تحقیق سیدحسن موسوی خرسان،  دارالکتب الإسلامیه‏، تهران، 1۴07ق.
  23. عمید، حسن، فرهنگ فارسی عمید، اشجع، تهران، 1390ش.
  24. عیاشى، محمد بن مسعود، تفسیر العیّاشی‏، تصحیح و تحقیق سیدهاشم، رسولى محلاتى، المطبعة العلمیه، تهران، 1380ق.
  25. فراهیدى، خلیل بن احمد، کتاب العین، هجرت، قم، 1۴10ق.
  26. فیض کاشانى، مولی محسن‏، تفسیر الصافی، تصحیح و تحقیق حسین اعلمى، مکتبة الصدر، تهران، 1۴1۵ ق.
  27. فَیّومی، احمد، المصباح المنیر، مکتبة لبنان، بیروت، 1987م.
  28. کلینى، محمد بن یعقوب، الکافی، تصحیح و تحقیق علی‏اکبر غفاری و محمد آخوندی، دار الکتب الإسلامیه، تهران، 1۴07 ق.
  29. لسانی فشارکی، محمدعلی و حسین مرادی زنجانی، درآمدی بر مطالعات قرآنی در سیره نبوی، نصایح، قم، 1392ش.
  30. لوییس معلوف، المنجد فی اللغة و الاعلام، انتشارات اسماعیلیان، تهران، 13۶2 ش.
  31. متقی هندی، کنزالعمال، مؤسسة الرسالة، بیروت، 1۴09ق.
  32. مجلسى، محمد باقر، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار:، دار احیاء التراث العربی‏،  بیروت،1۴03 ق‏.
  33. مدیرشانه‌چی، کاظم، درایة الحدیث، دارالثقلین، قم، 1379ش.
  34. مصطفوى، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم‏، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران، 13۶8 ش.
  35. معین، محمد، فرهنگ فارسی معین، امیرکبیر، تهران، 1388ش.
  36. مهیار، رضا، فرهنگ ابجدی عربی فارسی، اسلامی، تهران، 137۵ش.