تأثیر خشم و کظم غیظ بر سلامت روان در منابع اسلامی و غربی

نوع مقاله : علمی _ ترویجی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی دانشگاه الزهراء

2 . کارشناس ارشد علوم اجتماعی، دانشگاه الزهراء

چکیده

آیا می توان گفت فرو بردن خشم در روابط انسانی،  زمینه ساز آرامش، سلامت روان و ارتقای فرهنگ است. مقاله حاضر، درمقام پاسخ به این پرسش است. رویکرد این مطالعه توصیفی  بوده که با گردآوری اطلاعات‌ از متون اسلامی و منابع پژوهشی  علمی  به کمک روش تحلیل اسنادی انجام گرفته است. بررسی مطالعات انجام شده نشان می دهد میان دیدگاه اسلامی و غربی درباره چگونگی مواجه شدن با خشم ، تفاوت اساسی وجود دارد. در دیدگاه غربی خشم بیمارگون را باید درمان کرد، اما در همان حال نباید خشم را سرکوب کرد. در این دیدگاه ها به طور معمول به علت ایجاد خشم توجه نمی‌شود، اما روایات اسلامی در بحث کظم، غیظ سعی در حل کردن ریشه‌ای مسئله دارد داشته‌های این پژوهش نشان می‌دهد بروز خشم نه تنها به سلامت کمکی نمی‌کند، بلکه علاوه بر  سلامت روان،  بر سلامت جسم افراد نیز تأثیر نامطلوب دارد، درصورتی که بررسی احادیث پیشوایان اسلام نشان می‌دهد فرو بردن خشم، افزون بر تأمین سلامت و امنیت افراد، آنان او را به سمت کمال عقل نیز رهنمون می سازد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Impact of Anger and Suppression of Anger on Mental Health in the Islamic and Western Sources

نویسندگان [English]

  • Maryam Safara 1
  • Samana Sadat Sadidpur 2
1
2
چکیده [English]

Can it be said that suppressing the anger in human relations prepares the ground for peace, mental health, and upgrading the culture? The present article is intended to answer the above question. The approach of this study is descriptive, which is carried out by collecting information from Islamic sources and scientific research sources with the help of analytical-documentary method. Examining the performed study indicates that there is a fundamental difference between the Islamic and Western perspectives as to how to face anger. From the Western point of view, the sick anger has to be cured but at the same time, anger should not be suppressed. In this viewpoint, the cause for anger is normally not taken into consideration. In Islamic traditions, however, suppression of anger is viewed as radically curing the problem. The findings of this research show that the outburst of anger not only would not help one’s health, but would also leave an undesirable effect on people’s mental health as well as their physical health, whereas studying some traditions related from the leaders of Islam show that suppressing one’s anger would not only result in one’s health and safety, but it would lead them to perfection of intellect as well.   

کلیدواژه‌ها [English]

  • anger
  • mental health
  • suppression of anger
  • the Qur’ān and ḥadīth

مراجع

  1. ابن بابویه، محمد بن علی (شیخ صدوق)، معانی الاخبار،  انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرّسین، قم، 13۶1ش.
  2. ابن شعبه، حسن بن علی، تحف العقول، ترجمه صادق حسن‌زاده،
    نشر آل‌علی7، قم ،1382ش. 
  3. اسعدی، مریم، عبدالحکیم تیرگری و رمضان حسن‌زاده، «مقایسه اثربخشی آموزش آرامسازی عضلانی بر کاهش خشم و کنترل قندخون در بیماران دیابتی نوع یک ودو» مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، ش 120، خرداد و تیر 1392.
  4. الهی، طاهره و همکاران، «خشم در نگاه اسلام و روان شناسی؛ کظم غیظ چیست؟ سرکوب خشم یا مدیریت آن»، ماهنامه معرفت، ش 192، آذر 1392ش، ص 31_۴۶.
  5. آمدی، عبدالواحد بن محمد، غررالحکم ودرر الکلم(به صورت موضوعی)، باشرح وترجمه فارسی، دفترنشرفرهنگ اسلامی، تهران، 1۴10 ق.
  6. بهزادپور، سمانه ، زهرا سادات مطهری، پگاه گودرزی رابطه بین حل مسئله و تاب‌آوری با میزان رفتارهای پرخطر در بین دانش آموزان دارای پیشرفت تحصیلی بالا و پایین»، فصلنامه روان شناسی مدرسه، شماره 8، زمستان 1392ش.
  7. پاینده، ابوالقاسم، نهج الفصاحه، انتشارات دنیای دانش، تهران، چاپ چهارم، 1382ش.
  8. تاجیک‏زاده، فخری و راضیه صادقی، «بررسی سبک های کنترل هیجانی پیش‏بین در پرخاشگری دانشجویان دختر»، فصلنامه زن و جامعه، ش 1۶، زمستان 1392ش،  ص 97_ 11۴.
  9. ترمذی (م 279 ق)، سنن، تحقیق عبدالوهاب عبد اللطیف، دارالفکر، بیروت، چاپ دوم، 1۴03ق.
  10. تفرشی، مدیا، مجتبی امیری مجد و اصغر جعفری «تأثیر آموزش مهارت‌های مدیریت خشم در کاهش خشونت خانوادگی و بهبود رضایت زناشویی»، فصلنامه خانواده‌پژوهی، ش 3۵، پاییز 1392ش.
  11. حر عاملی، محمد بن حسن،  وسائل الشیعه (کتاب جهاد النفس)، ترجمه :افراسیابی نهاوندی، نهاوندی، قم، 1380ش. 
  12. حسنوند عموزاده، مهدی، مسعود حسنوند عموزاده و معصومه حسنوند عموزاده، «اثربخشی آموزش مهارت‌های مدیریت خشم بر اضطراب اجتماعی و مهارت خودنظم‏دهی خشم در پسران مضطرب اجتماعی دبیرستانی» فصلنامه دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، ش ۵۴، زمستان 1392ش، ص 73_83.
  13. خداوردیان دهکردی، زهرا ، مریم آگیلار وفایی، رضا باقریان ، فروزان رحمانی، بررسی مقایسه‌ای برخی فاکتورهای بروز بیماری‌های قلبی _ عروقی در افراد با ریخت شخصیتی D و افراد فاقد ریخت شخصیتی D»، مجله دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد، ش ۶3، فروردین و اردیبهشت1392ش، ص ۵۵_۶3.
  14. خویی، سید ابوالقاسم، محاضرات فی اصول الفقه، تقریر بحث الخوئی، الفیاض، مؤسسة النشر الاسلامی التابعة بجماعة المدرسین، قم، 1۴19ق.
  15. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ، معجم رجال الحدیث، مرکز نشر آثار شیعه، قم، چاپ چهارم، 1۴10ق.
  16. دهقان منشادی، ماریه، سیده لیلا بحری و زبیده دهقان منشادی،‌ «بررسی نقش پیش‌بینی کنندگی تاب آوری و حمایت اجتماعی در سلامت روانی والدین کودکان نابینا و ناشنوا»، ماهنامه تعلیم و تربیت استثنایی، شماره 123، 1393ش،  ص ۵_12.
  17. دیباج نیا، پروین ، مریم مقدسین ، محمد مجتبی کیخای فرزانه، «بررسی رابطه اختلالات روان‌شناختی با سندرم روده تحریک‏پذیر» دو ماهنامه پژوهنده، ش 91، فروردین واردیبهشت1392ش، ص 30_33.
  18. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات، ترجمه غلامرضا خسروی، مرتضوی، تهران، چاپ اول، 1372ش.
  19. رافضی، «زهرا، نقش آموزش کنترل خشم به نوجوانان دختر 1۵ تا 18 ساله  در کاهش پرخاشگری»، پایان نامه کارشناسی ارشد روان شناسی، دانشگاه علوم بهزیستی  و توان‌بخشی،1383ش.
  20. رسولی، فاطمه، «اثر بخشی آموزش کنترل خشم بر افزایش تاب‌آوری در نوجوانان در معرض خطر اعتیاد»، فصلنامه اعتیاد پژوهی، ش 1۶، زمستان1389ش، ص 7_2۴.
  21. روزنبرگ، مارشال، ارتباط بدون‌ خشونت، زبان زندگی، ترجمه کامران رحیمیان، انتشارات اختران، تهران، 1383ش.
  22. ریو، جان مارشال، انگیزش و هیجان، ویرایش چهارم، ترجمه یحیی سید محمدی، نشر ویرایش، تهران، 200۵م.
  23. زیبایی، اعظم و همکاران، «تأثیر آموزش مبتنی بر وب بر کنترل خشم نوجوانان در مدارس راهنمایی دخترانه مشهد»، مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، ش ۶0، دی 1392 ش، ص 78۴_ 79۵.
  24. شریعتی، سید صدرالدین و مرتضی کرمی، «رویکرد و مهارت‌های کنترل خشم بر اساس آموزه‌های اسلامی»، فرهنگ مشاوره و روان درمانی، ش 3، پاییز 1389، ص 73 _ 100.
  25. شکوهی‏یکتا،محسن، علی نقی فقیهی، نیره زمانی، اکرم پرند، «مدیریت خشم بر اساس آموزه‌های اسلامی و روان شناسی نوین»، مطالعات اسلام و روان شناسی، ش ۵، پاییز و زمستان 1388، ش ۵، ص ۴3 _ ۶۴.
  26. شکوهی یکتا، محسن ، سعید اکبری زردخانه و خدیجه شاه محمدی، «اثربخشی آموزش مدیریت خشم و حل مسئله بر سلامت روان و سبک‌های تربیتی مربیان پیش‌دبستانی»، فصلنامه روان شناسی مدرسه، ش 8، زمستان 1392ش.
  27. طباطبایی، سیدمحمد حسین، سنن النبی، ترجمه و تحقیق محمدهادی فقهی، اسلامیه، تهران، 13۵۴ش.
  28. عربگل، فریبا و همکاران،  «تأثیر مداخله‌های درمانی بر مشکلات رفتاری کودکان آزاردیده»، مجله روان‌پزشکی و روانشناسی بالینی ایران، ش 7۴، پاییز 1392ش،  ص 202_ 210.
  29. عسکریان، سمیه ، محمدجواد اصغری و محمدحسن حسن زاده»، تاثیر آموزش مهارت‌های مقابله دینی بر تاب آوری، انطباق پذیری و مدیریت فشار روانی همسران جانبازان»،  نشریه طب جانباز، ش 21،پاییز 1392ش، ص ۶0-۶7.
  30. کراجکی، ابوالفتح محمد بن عثمان، «معدن الجواهر و ریاضة الخواطر»، نشریه الهادی، ش ۵، مهر 13۵1.
  31. کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ترجمه  جواد مصطفوی، کتاب‌فروشی علمیه اسلامیه، تهران، 13۶9 ش.
  32. کرمی، حوریه، حمید خاکباز، فرامرز سهرابی، فرید براتی سده و محمد حسن فرهادی، «اثربخشی درمان شناختی _ رفتاری گروهی مدیریت خشم بر کاهش همسرآزاری و افزایش رضایت زناشویی افراد مبتلا به سوء مصرف مواد»، فصلنامه توانبخشی، ش ۶0، زمستان1392ش، ص 91_ 99.
  33. کریمی، زینب، کوروش محمدی، اقبال زارعی و قادر زاده باقری. «پیش‏بینی تاب‌آوری بر اساس میزان هوش هیجانی در کارکنان ادارات دولتی شهر یاسوج»، ماهنامه ارمغان دانش، شماره 8۶، خرداد 1393ش،  ص 2۶۵.
  34. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار ،دارالکتب الاسلامیه، تهران، 13۶۶ش.
  35. محبی نورالدین وند، محمدحسین، شهنی ییلاق منیجه و  حسن پاشا شریفی، «رابطه سرمایه روان‏شناختی (امید، خوش‌بینی، تاب‌آوری و خودکارآمدی) با هدف‌های پیشرفت و عملکرد تحصیلی دانشجویان سال اول»، فصلنامه پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، ش ۴0، بهار 1393ش، ص ۶1-79.
  36. محمدی فر، محمدعلی و همکاران، «مقایسه ویژگی‌های شخصیت مرزی، خشم، خصومت و پرخاشگری»، فصلنامه اعتیاد پژوهی، ش 28، زمستان 1392ش، ص 89-100.
  37. مکارم شیرازی، ناصر و همکاران، اخلاق در قرآن، مدرسة الامام علی‌بن‌ابی‌طالب7، قم، 1382ش.
  38. ملکی، صدیقه، بررسی تأثیر آموزش گروهی مهارت کنترل خشم بر پرخاشگری نوجوانان راهنمایی منطقه 2 کرج، پایان‏نامه کارشناسی ارشد مدیریت خدمات پرستاری، دانشگاه تربیت مدرّس، تهران، 138۵ش.
  39. نراقی، مهدی، علم اخلاق اسلامی (گزیده ترجمه جامع السعادات)، ترجمه جلال‏الدین مجتبوی، حکمت، بی‌جا ، چاپ سوم، 1372ش.
  40. نصر اصفهانی، علی، طالب حاجیان، مهدی کریمی و سید مرتضی رضوانی، «بررسی تحمل و مدارا در رهبری سازمان با تکیه بر دیدگاه نهج البلاغه»، دو فصلنامه مدیریت اسلامی، سال بیستم، ش 2، پاییز و زمستان 1391 ش. 
  41. وفایی ، مریم، «رابطه سبک های هویت و دین‌داری»، مجله روان‌پزشکی و روان‌شناسی بالینی ، سال پانزدهم، ش ۴، 1388ش.

 

  1. Beck, R., & Ferandez, E. (1998). Cognitive-Behavioural therapy in the treatment of anger: Ameta_analysis. Cognitive Therapy and Research,22, ۶3-7۴.

  2. Brackett M A, Mayer J D, Warner R.M(200۴). Emotional intelligence andits relation to everyday behaviour. Personality and IndividualDifferences; 3۶:2008–1۴02.

  3. DeSteno, D., Petty, R. E., Rucker, D. D., Wegener, D. T., Braverman, J. (200۴).Discrete Emotions and Persuasion: The Role of Emotion- Induced Expectancies.Journal of Personality and Social Psychology, 8۶(1):۴3–۵۶

  4. Ellis, A .(200۵). Anger, How to live with and without it. Jaico.

  5. Feindler, E. (200۶). Anger related disorders. A practitioner`s Guide to comparativeTreatments.

  6. Iwaniec, D. (200۶). The emotionally abused andneglected child ,2nd ed. Johnwiley & Sons, Ltd.

  7. Julkunen J, Ahlstrfm R.(200۶) Hostility, anger, and sense of coherence aspredictors of health–related quality of life. Results of an ASCOTsubstudy. Journal of Psychosomatic Research; ۶1: 33– 39.

  8. Lindsay, W. R., Allan, R., Macleod, F., Smart, N., &Smith, A. H. W. (2003). "Long term treatment andmanagement of violent tendencies of men with intellectual disabilities convicted of assault". MentalRetardation, ۴1, ۴7-۵۶.

  9. Maddi S R, Brow M, Khoshaba DM, Vaitkus M.( 200۶) Relationship of hardiness and religiousness to depression and anger. ConsultingPsychology Jouranl; ۵8(3): 1۴8–1۶1.

  10. Oatley, K. (1992). Best Laid Schemes: The Psychology of Emotions,Cambridge, England: Cambridge University Press.

  11. Rusting, C.L., & Nolen-Hoeksema, S. (1998). Regulating Responses toAnger: Effects of Rumination and Distraction on Angry Mood, Journalof Personality and Social Psychology, 7۴, 790-803

  12. Perlis, R, H., Smoller, J, W., Fava, M., Rosenbaum, J,F., Nierenberg, A, A., & Sachs, G, S. (200۴). "Theprevalence and clinical correlates of anger attacksduring depressive episodes in bipolar disorder".

  13. Smits D M, Boesk P.D. From anger to verbal aggression: Inhibition at different levels. Personality and Individual Differences 2007; ۴3:۴7–۵7.

  14. Spivey, J. W. (200۵). Marital Conflict and Efficency. Jounal of Counseling and Psychology, 1۴(2): 22-30.

  15. Smith B A, Kinney T A, Donzella B. The Influences of Gender, self–discrepancies and self–awareness on anger and verball aggressivensess among us college students. the journal of social psychology 2001; 1۴1(۴): 2۴۵–27۵.

  16. http://www.apa.com.

  17. Abstract

  18. Would   it be possible to declare that dipping anger at human relations will be led to  relaxation, mental health and the promotion of culture.

  19. The approach of this study is descriptive. The present article tries to answer this  questions in a comparative study   scientific literature  and Islamic literature   on the effects of anger and Kazm on mental health.

  20. Evaluation studies show that  there is a fundamental difference ‌between Islamic and Western views on the issue of  how to deal with anger. The center of western approach is  to treat pathologies in anger, but at the same time should not be suppressed rage and the reason will be ignored but in Islamic view the fundamental solving for the problem is considered.

  21. This study suggests that Showing anger does not only contribute to  health but also has negative effects on mental health  and   physical health, while Islamic sources show: not showing anger will help people to have immunity and health  and mad human people to be more wiser.

  22. Key words: Anger; Kazme gheyz; Mental health.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار