واکاوی علل انحراف امت اسلام در خطبه حضرت زهرا

نوع مقاله : علمی _ ترویجی

نویسنده

دانشجوی دکتری دانشگاه تربیت مدرّس و مدرّس دانشگاه

چکیده

فاصله گرفتن از معجزه و میراث ختمی مرتبت، قرآن و اهل بیت عصمت و طهارت، زمینه ساز کجروی امت اسلام، پس از وفات پیامبر(ص) گشت. تفرقه و انحرافی که با غفلت از معارف عمیق منبع وحی الهی و سلوک ائمه معصومین(ع)، در میان امت شکل گرفت، تا به امروز نیز از جامعه مسلمانان رخت برنبسته است. در این میان و با توجه به ضرورت حفظ وحدت مسلمانان در جهان امروز، تنها راه نجات بخش برای کسانی که در پی اسلام راستین هستند، تمسک به سیره و سنت ائمه معصومین(ع) است؛ امامانی که حیات سیاسی و اجتماعیشان، لحظه‌ای برخلاف آیات غنی کتاب الهی نبود.
دقت در سیره زهرای اطهر(ع) و خطابات حضرت، به ویژه «خطبه فدک» که نماد مخالفت ایشان با انحراف پدیدآمده در جهان اسلام است، می‌تواند بهترین راه برای تعالی زندگی جمعی و حفظ انسجام مسلمانان باشد.
فرضیه تحقیق بر آن است که با تأمل در خطبه فدک، علل تفرقه امت اسلام آشکار شده، در بیان استوار این بانوی یگانه، راهکارهای برون رفت از آن، مشخص می‌گردد. در این مقاله، با استفاده از روش کتابخانه‌ای و اسنادی، با رویکرد توصیفی_ تحلیلی برآنیم  تا ضمن واکاوی بخش‌هایی از این خطبه شریف به تبیین مهم‌ترین علل انحراف امت پرداخته شود.
نتایج پژوهش نشان می‌دهد با توجه به خطبه، عواملی همچون: دنیاطلبی، سستی، قدرت طلبی، دین گریزی، پشت کردن به قرآن و عدم دفاع از امامت، ... اساسی‌ترین اسباب انحراف جامعه مسلمانان بوده است

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An Investigation into the Causes for the Deviation of the Muslim Community in Ḥaḍrat Zahrā’s (S.A.) Sermon

نویسنده [English]

  • Mahdiya Muhammad Taqizadeh
چکیده [English]

Distancing from the miracle and heritage of the Seal of the Prophets, the Qur’ān, and the infallible and purified Ahl al-Bayt paved the way for deviation of the Muslim community after the departure of the Prophet (S.A.W.). The disunity and the deviation developed among the umma due to negligence of the profound knowledge of the Divine source of Revelation and the conduct of the Infallible Imams (A.S.) has not yet left the Muslim community. In the meantime and given the necessity of preserving the unity of the Muslims in today’s world, the only liberating way for the seekers of true Islam, is holding on fast to the sīra and sunna of the Infallible Imams (A.S.), whose political and social life has not for a single moment been contrary to the rich verses of the Revealed Book of Allah. Close examination of the sīra of the most purified Zahrā (S.A.) and the sermons of her holiness, especially the sermon of Fadak, which symbolically represent her opposition to the deviation developed in the world of Islam, is the best path toward sublimation of public life and preservation of Muslims’ solidarity.
The present research hypothesizes that by deliberating on the sermon of Fadak, the cause for the disunity among the Muslim community would be unveiled and the practical ways of extricating from it would be revealed in the strong and rich lecture of this matchless lady. Using the library and documentary method and with a descriptive-analytical approach, we intend in this article to delve into some parts of this noble sermon and explore the causes of the deviation of the Muslim community. The results of the research denotes that according to the sermon such elements as seeking worldly gains, feebleness, seeking power, secularism, turning one’s back to the Qur’ān, and failing to defend Imamate, and so forth, have been the most fundamental causes of the deviation of the Muslim community.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ḥaḍrat Zahrā (S.A.)
  • Sermon of Fadak
  • causes of the deviation of the umma
  • the Qur’ān
  • itrah (Household of the Prophet)
  • wilāya (devotion to the Imam)

مراجع

  1. قرآن کریم
  2. نهج البلاغه حضرت علی7، ترجمه علامه جعفری، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران، 1380ش.
  3. آذر بادگان، حسین علی، «نگاهی گذرا به اسناد و منابع مکتوب خطبه فدک، فصلنامه علوم حدیث، شماره 2۶، زمستان 1381.
  4. ابن ابی الحدید، عبد الحمید بن هبة الله، شرح نهج البلاغه، دار احیاءالتراث العربیه، مصر، 19۶۵ق.
  5. ابن بابویه (صدوق)، محمدبن علی، معانی الاخبار، تصحیح علی اکبر غفاری، دارالمعرفه، بیروت، 1399ق.
  6. اسفندیاری، محمد، آسیب شناسی دینی: پژوهش‌هایی در حوزه اسلام شناسی و جامعه‏شناسی، صحیفه خرد، قم،  138۴ش.
  7. اربلی، علی بن عیسی، کشف الغمة فی معرفة الائمه، حاج محمد باقر کتابچی حقیقت، تبریز، 1381ش.
  8. اللهیاری، علیرضا، سخنرانی حضرت فاطمه3 در مسجد پیامبر اکرم9، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران، 13۶۶ش.
  9. امینی، ابراهیم، فاطمه زهراء3 ، ترجمه حبیب چایچیان، امیرکبیر، تهران، 13۶3ش.
  10. جوهری، احمد بن عبدالعزیز، السقیفه و فدک، تحقیق: محمدهادی امینی، مکتبة نینوی الحدیثه، طهران، بی تا.
  11. حسینی زنجانی، عزالدین، حکمت فاطمی(تلخیص شرح خطبه حضرت زهرا3)، بوستان کتاب، قم، 1388ش.
  12. خمینی، روح الله، صحیفه امام(دوره 22 جلدی)، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی;، تهران، چاپ و نشرعروج، 138۵ش.
  13. دشتی، محمدبن ابراهیم، چهل حدیث فاطمی از کتاب ارزشمند نهج الحیاه، مؤسسه تحقیقاتی امیرالمومنین7، قم، 1388ش.
  14. شکوهی، علی، عوامل و ریشه های دین گریزی از منظر قرآن و حدیث، بوستان کتاب، قم، 138۴ش.
  15. شهیدی، جعفر، زندگانی فاطمه زهراء3، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران، 1391ش.
  16. کلینی، محمدبن یعقوب، کافی، دار الکتب الاسلامیه، تهران، 1۴07ق.
  17. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ، الاصول من الکافی، مکتبه الاسلامیه، تهران، 1388ش.
  18. مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، مؤسسة الوفاء، بیروت، 1۴1۴ق.
  19. منتظری، حسینعلی، خطبه حضرت فاطمه زهرا3 و ماجرای فدک؛ درس‌هایی از آیةالله منتظری، خرد آوا، تهران، 138۵ش.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار