رفتار شناسی مؤمنِ کامل در کلام پیامبر اعظم (تحلیل موردیِ یک حدیث)

نوع مقاله : علمی _ ترویجی

نویسنده

پژوهشگر بنیاد پژوهشهای اسلامی-نشریه مشکوة

چکیده

پیوستگی ایمان و عمل، از آموزه‌های اساسی قرآن و روایات است.خاستگاه این مهم دو چیز  است:
1. پیشگیری از  به وجود آمدن برداشت های انحرافی در ماهیت ایمان؛ 2. تثبیت و ترویج فرهنگ عمل‌گرایی  .
جدای از مباحث کلامی در معرفت شناسی ایمان، در فضای روایات پیامبر اعظم(ص) و امامان معصوم، ایمان با عمل تلازم جدی دارد و اینکه عمل، بسترِ کمال‌یافتگیِ ایمان و افزایش تاثیر گذاری آن است. مورد نمونه در این خصوص، روایتی نقل شده از حضرت رسول(ص) دربارۀ نشانه‌های ایمان کامل است. همه این نشانه‌ها، مبنای فرضیه این نوشتار است که:  ایمان در ساحتِ عمل ( اعم از عمل ذهنی و اقدام به انجام یک کار) کمال می‌یابد  و انسان مؤمن در همه ابعاد،به یک اعتدال منطقی و رفتاری دست پیدا می‌کند؛ به گونه‌ای که تمام حرکات و اندیشه‌های او حکمت‌آمیز جلوه می‌کند. روش پژوهش از نوعِ تحلیل محتوا و توصیف گزاره‌های روایت است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Study of the Perfect Believers’ Behavior in the Holy Prophet’s (S.A.W.) Words (The Case Study Analysis of a Hadīth)

نویسنده [English]

  • Hosain Taheri Vahdati
چکیده [English]

The interrelation of faith and action is one of the emphatic  and principal doctrines of the Qur’ān and traditions. There may have been two origins for this crucial aspect: 1. Prevention of the creation of deviated impressions in the nature of faith; 2. Establishment and preference of culture of pragmatism. Apart from theological discourses in the epistemology of faith, in the atmosphere of the traditions of the Holy Prophet (S.A.W.) and the Infallible Imams (A.S.), faith is seriously correlated with action, and this action is the foundation for perfection of faith and increased efficacy. An example in this regard is a tradition related from the Holy Prophet (S.A.W.) about the signs of perfect faith. All these signs are the basis for the hypothesis of the following writing, ‚Faith becomes perfect in the presence of action (whether a mental action or performance of an action) and the faithful person achieves a logical and behavioral moderation in all  dimension; so that all his movements and thoughts appear to be  wisely. The research method employed in this article is of contentanalysis type and description of the propositions of the tradition.

کلیدواژه‌ها [English]

  • faith and action
  • perfect faith
  • pragmatism
  • a perfect believer
  • signs of a believer
  1. قرآن.
  2. نهج البلاغه ، ترجمه سید جعفر شهیدی، سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی، تهران، 13۶8ش.
  3. ابن ابی‏الحدید، شرح نهج البلاغه، کتابخانه آیةالله مرعشی نجفی، قم، 1404ق.       
  4. ابن اثیر، النهایة فی غریب الحدیث والاثر، مؤسّسه اسماعیلیان، قم، چاپ چهارم، 1364ش.
  5. احسایی، ابن ابی‌جمهور ، عوالی اللئالی ، تحقیق السید مرعشی و  مجتبی عراقی، قم ، 1۴03 ق.
  6. جبران مسعود، فرهنگ رائد الطلاب، ترجمه عبد الستار قمری، مؤسّسه انتشارات یادواره کتاب، تهران، 1379ش.
  7. الدکتور خلیل الجُر، لاروس المعجم العربی الحدیث، مکتبة لاروس، بی‌تا.
  8. دیلمی ، شیرویه ، الفردوس بمأثور الخطاب ، دار الکتاب العلمیه، بیروت، 1۴0۶ ق.
  9. صادقی امینی، محسن، «تحلیلی بر تحرک کنش با رویکرد مقایسه‌ای بین دیدگاه‏های جامعه‌شناسان غربی و اسلام»، معرفت فرهنگی، سال سوم، ش 2، بهار 1391ش.
  10. طاهری وحدتی ، حسین ، «الزام اخلاقی به پرهیز از تجسس در امور دیگران»، نشریه مشکوه، ش 121، زمستان 1392ش.
  11. طباطبایی، محمد حسین(علامه)، المیزان فی تفسیر القرآن، دفتر انتشارات اسلامی، قم، 1417ق.
  12. طریحی، مجمع البحرین، مرتضوی، تهران، چاپ دوم، 1362ش.
  13. قائمی‌نیا، علیرضا ، بیولوژی نص (نشانه‌شناسی و تفسیر قرآن)، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، تهران، 1389 ش.
  14. کاشانی، محمدبن مرتضی، المحجة البیضاء فی تهذیب  الاحیاء، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ دوم، بی تا
  15. کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، دارالکتب الاسلامیة، تهران، 1365ش.
  16. مجلسی ، محمد باقر ، بحارالانوار، مؤسسۀ الوفا، بیروت، چاپ دوم، 1۴03ق.