جلوه‌های متضادنما در شخصیّت امام علی(ع)

نوع مقاله : علمی _ ترویجی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده معارف قرآن و عترت (ع)

2 کارشناس ارشد معارف نهج البلاغه (دانشکده معارف قرآن و عترت

چکیده

تمامی خردمندان و شیفتگان امام علی(ع) تلاش می‌کنند تا به گنجینۀ شخصیّت ایشان راه یافته، به اندازه قطره‌ای از دریا کسب معرفت نمایند ؛ چه می‌شود که او هم بسیار بخشنده و آسمان سخاوت است، هم حسابگر و عادل. هم قاطع و جدّی و هم اهل تسامح و تساهل و مداراست، گاهی جهادگر، غیور و انقلابی و گاهی ساکت و مصلحت‌اندیش ... به ظهور رساندن این اوصافِ اضداد، مایه شگفتی پیرامون آن شخصیّت ناشناخته شده است که در این مقاله ضمن اشاره به ده نمونه از این جلوه‌های متضاد، اثبات می‌گردد که ملاک، در رفتارهای امیر المؤمنین(ع) تنها اطاعت و رضایت حق تعالی بوده و او که مظهر اسمای حسنای الهی است، هر بار به یک گونه تجلی نموده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Paradoxical Manifestations in Imam ‘Alī’s (A.S.) Personality

نویسندگان [English]

  • Shahāb al-Dīn Dhūfaqārī 1
  • Fātima Ja‘farī Haristānī 2
چکیده [English]

All the lovers and devotees of Imam ‘Alī (A.S.) try to find their way into the repertoire of his personality, wherein to acquire as much knowledge (ma‘rifa) as a drop from a sea. How come he is generous and big-hearted, and at the same time calculating and equitable; sometimes he is very serious and decisive, and sometimes tolerant and easygoing; sometimes combative, zealous, and revolutionary and sometimes quiet and prudent? Manifesting these attributes has given rise to questions and doubts concerning his unknown personality. Touching upon ten examples of these contradictory manifestations, it will be proved in this article that the criterion in the Imam’s (A.S.) conducts has merely been for obeying God and seeking His pleasure; and that, being a manifestation of the most Beautiful Names of God, he has at different times had a different manifestation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Imam ‘Alī (A.S.)
  • Nahj al-Balāgha
  • coincidence of opposites
  1. قرآن کریم
  2. نهج البلاغه (فیض الاسلام)
  3. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه قم، چاپ انتشارات کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، اول، 1337 ش.
  4. ابن شهرآشوب مازندرانی، محمد، المناقب آل ابی طالب، انتشارات علامه، قم، 1379 ق.
  5. اربلى، علی بن عیسی، کشف الغمة فی معرفة الأئمة، انتشارات رضی، قم، 1421‌ق.
  6. ابن بابویه، محمد بن علی (شیخ صدوق)، الأمالی، انتشارات کتابخانه اسلامیه، قم، چاپ چهارم، 1362 ش.
  7. بروجردی، محمد ابراهیم، تفسیرجامع، انتشارات صدر، تهران، 1366‌ش.
  8. بلاذری، احمدبن یحیی، انساب الاشراف، انتشارات دارالفکر، بیروت، 1417‌ق.
  9. ثقفى، ابراهیم بن محمد، الغارات، انتشارات دار الکتاب، قم، 1410ق.
  10. جزری، عزّ الدین بن اثیر، الکامل فی التاریخ، انتشارات دار الصادر، بیروت، 1385‌ش.
  11. جعفری، محمدتقی، تفسیر و نقد و تحلیل مثنوی، انتشارات اسلامی، تهران، 1385ش.
  12. جوادی آملی، عبدالله، علی مظهر اسمای حسنای الهی، مرکز نشر اسراء، قم، چاپ دوم، 1380ش.
  13. حسینی طهرانی، سیّدمحمّدحسین، امام شناسی، انتشارات حکمت، بی‌جا، بی‌تا.
  14. خراسانی، عماد، قطره‌ای از دریا، خانه شعر عماد، چاپ اوّل، 1383ش.
  15. رحیمی فریدنی، رحیم، سیمای امام علی در نهج البلاغه، انتشارات فاطمة الزهراء، قم، چاپ اول، 1380‌ش.
  16. رمزی واحدی، محمد رضا، هزار و یک داستان از زندگی امام علی، انتشارات سعید نوین، قم، بی‌تا.
  17. حرّ عاملی، محمد بن الحسن، وسائل الشیعه، انتشارات مؤسسه آل البیت، قم، 1409‌ق.
  18. فیروزآبادى، مرتضى، فضائل الخمسة من الصحاح الستة، انتشارات اسلامیة، تهران، 1392‌ق.
  19. قمی، شیخ عباس، کلیات مفاتیح الجنان، انتشارات طوبای محبت، قم، 1385ش.
  20. ___________ ، منتهی الآمال فی تواریخ النبی و الآل، قم، انتشارات دلیل ما، 1379‌ش.
  21. قندوزى، سلیمان بن ابراهیم، ینابیع المودة لذوی القربى، انتشارات اسوه، تهران، 1422ق.
  22. کمپانی، فضل الله، ترجمه نهج البلاغه، انتشارات فروغی، بی‌جا، 1358ش.
  23. مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار، انتشارات مؤسسه الوفاء، بیروت، 1404‌ق.
  24. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، دار الکتب الاسلامیّه، شانزدهم، تهران، 1378‌ش.
  25. مولوی، جلال‌الدین، مثنوی در شش دفتر، نظام الدین نوری کوتئانی، انتشارات زهره، ساری، 1370‌ش.
  26. هاشمی، مجتبی، تربیت و شخصیّت انسانی، دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم، قم، 1372‌ش.