جلوه هنری عنصر گفت‏وگو در داستان قرآنی حضرت یوسف

نوع مقاله : علمی _ ترویجی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث از دانشگاه اصفهان

2 کارشناس ارشد پژوهش هنر از دانشگاه هنر اصفهان

چکیده

عنصر گفت‌وگو در داستان و ادبیات روایی با پرده برداشتن از افکار و عقاید شخصیت‏های داستان و رخدادها، ماجرای داستان را از آغاز تا فرجام به شیوه‏ای ملموس برای مخاطب بازگو می‏کند.
این مقاله با شیوه‏ای توصیفی _ تحلیلی، عنصر گفت‏وگو را در «احسن القصص» قرآن؛ یعنی داستان حضرت یوسف تحلیل کرده، رابطۀ آن را با دیگر عناصر داستان، همچون شخصیت‌پردازی، کشمکش و شرح وضعیت بررسی می‌کند.
با نگاه به مجموعه این داستان از منظر عنصر گفت‏وگو، می‏توان دریافت که گفت و شنودهای ارائه شده علاوه بر افزایش سطح کیفی روایت، ویژگی و هویت شخصیت‏ها را آشکار می‏سازد. خط سیر داستان و موقعیت وقوع اعمال نیز با عنصر گفت‏وگو شکل گرفته است. علاوه بر آن، کشمکش ارائه شده در گفت‏وگوها، داستان را از  بروز  یکنواختی رهانیده و با افزایش جذابیت آن، زمینه را برای دریافت نکات تربیتی مورد نظر مهیّا ساخته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Artistic Manifestation of the Element of Dialogue in the Qur’ānic Story of the Prophet Yūsuf (A.S.)

نویسندگان [English]

  • Maryam Mansūriyān Qarāguzlū 1
  • Sārā Nīkbīn 2
1
2
چکیده [English]

The element of dialogue in narrative story and literature recounts, in a tangible way, the adventures of the story from the beginning to the end for the audience by means of unveiling the thoughts and opinions of the story’s characters and incidents.
The article seeks to analyze the element of dialogue in aḥsan al-qiṣaṣ (the best of stories), i.e., the story of Prophet Yūsuf (A.S.) in a descriptive-analytical method and examines its relation to other elements of the story such as characterization, conflict, and description of situation.
Looking at this story from the viewpoint of the element of dialogue, it can be perceived that, besides increasing the quality of the narration, the presented conversations would uncover the features and identity of the characters, as well. The story line and the situation of the incidents also develop with the element of dialogue. Furthermore, the conflict presented in the dialogues has freed the story from monotony and, by increasing its attractiveness, has prepared the ground for receiving educative tips.

کلیدواژه‌ها [English]

  • story elements
  • Sūrat Yūsuf
  • characterization
  • conflict in the story of Yūsuf
  • description of situation

مراجع

  1. آیت اللهی، سید حبیب الله و محمد علی خبری و محمود طاووسی و سید حبیب الله لزگی، «تحلیل عناصر داستانی قصه حضرت یوسف7 در قرآن کریم»، پژوهش زبان و ادبیات فارسی، شماره 8، 1386ش، ص1-20.
  2. بستانی، محمود، پژوهشی در جلوه‏های هنری داستان‏های قرآن، ترجمه موسی دانش، بنیاد پژوهش‏های اسلامی آستان قدس رضوی، مشهد، 1384ش.
  3. تورکو، لویس، گفت‏وگونویسی در داستان، ترجمه پریسا خسروی سامانی، انتشارات رسش، اهواز، 1389ش.
  4. جعفری، محمدعلی، «ظرفیت‏‏های نمایشی قصه حضرت یوسف در قرآن»، نشریه فرهنگ و هنر، شماره 41، 1387ش، ص84-91.
  5. حسینی، محمد، ریخت‌شناسی قصه‏های قرآن، انتشارات ققنوس، 1384ش.
  6. ستاری، جلال، درد عشق زلیخا-پژوهشی در قصه یوسف، انتشارات توس، تهران، 1372ش.
  7. سرسنگی، مجید، «جایگاه و وظایف گفت‏وگو در هنرهای نمایشی»، فصلنامه نامه فرهنگ، شماره 34، 1378ش، ص 188-205.
  8. طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان فى تفسیر القرآن، دفتر انتشارات اسلامى جامعۀ مدرّسین حوزه علمیه قم، 1417 ق.
  9. طوسی، احمد بن محمد بن زید، تفسیر سوره یوسف (الستین الجامع للطائف البساتین)، به اهتمام محمد روشن، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، تهران، 1345ش.
  10. مکی، ابراهیم، شناخت عوامل نمایش، انتشارات سروش، تهران، 1371ش.
  11. میبدى، رشیدالدین احمد بن ابى سعدى، کشف الأسرار و عدة الأبرار، انتشارات امیر کبیر، تهران، چاپ پنجم‏، 1371ش.
  12. میر، مستنصر، «قصه یوسف7 در قرآن (طرح، مضامین، شخصیت‌ها)»، ترجمۀ محمدسعید حنایی کاشانی، هنر، شماره 27، 1373ش، ص331-344.
  13. ــــــــــــــــــــــــــــــ، «کنایه در قرآن (تحلیل داستان حضرت یوسف7 )»، ترجمۀ سید امیرحسین سرکشیکیان، مربیان، شماره 22، زمستان 1385ش، ص25-32.
  14. میرصادقی، جمال، عناصر داستان، انتشارات علمی، تهران، 1376ش.
  15. نوبل، ویلیام، راهنمای نگارش گفت‏وگو، ترجمۀ عباس اکبری، انتشارات سروش، تهران، 1377ش.
  16. یونسی، ابراهیم، هنر داستان‌نویسی، انتشارات امیرکبیر، تهران، 1341ش.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار