نقد و بررسی روایات اهل سنت پیرامون مصحف امام علی

نوع مقاله : علمی _ ترویجی

نویسنده

کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث، دانشگاه علوم اسلامی رضوی

چکیده

کاوش در روایات اهل سنّت دربارة مصحف امام علی(ع)، ما را بدین نکته رهنمون می‌سازد که این میراث گرانبهای شیعه واقعیت خارجی داشته، و نزد امامان شیعه نگهداری می‌شده و از منابع علم ایشان بوده است، چنان‌که هم‌اکنون نیز نزد امام مهدی(ع) نگهداری می‌شود. حاشیه‌های این قرآن گرانقدر مشتمل بر تفسیر و احکام فراوانی است و بر خلاف تصور نادرست روایات اهل‌سنّت محدود به چند حکم فقهی نیست. بر این اساس، امام علی‌‌‌(ع)، اولین گردآورنده قرآن است. علاوه بر آنکه محتویات مصحف و نیز بررسی نپذیرفتن آن از سوی دستگاه حاکم به هنگام عرضه آن، پرده از برخی شبهات اعتقادی برمی‌دارد و شیعه را از تهمت تحریف قرآن می‌رهاند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Critical Review of the Sunnīs’ Traditions Concerning Imam ‘Alī ‘s (A.S.) Mushaf

نویسنده [English]

  • Mahdī ‘Ibādī
چکیده [English]

Exploration into the Sunnīs’ traditions concerning Imam ‘Alī’s (A.S.) Mushaf (Qur’ān) leads us to the fact that this valuable Shī‘a heritage has a real existence, has been preserved by the Shī‘a Imams, has been a source of their knowledge, and right now is at Imam Mahdī’s (Aj.) disposal. Margins of this Qur’ān are replete with exegesis and rulings, and contrary to the wrong conception of the Sunnī traditions, it is not restricted to just a few jurisprudential rulings. Accordingly, Imam ‘Alī (A.S.) is the first compiler of the Qur’ān. Furthermore, the contents of the Mushaf as well as a study of its being rejected by the ruling system when it was presented, unveils some of the ideological misconceptions and exonerates the Shī‘as from accusation of distortion of the Qur’ān.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mushaf
  • Imam ‘Alī (A.S.)
  • Sunnīs’ traditions
  • compilation of the Qur’ān
  1. . ابن شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، چاپ دوم، بیروت، دارالاضواء، 1412ق.
  2. ابن فارس، احمد، معجم مقاییس اللغه، قم، دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم، 1404ق.
  3. هلالی، سلیم بن قیس، سلیم، کتاب سلیم بن قیس هلالی، بیروت، بی‌تا.
  4. ابن مکرم، محمد، لسان العرب، چاپ سوم، بیروت، 1414ق.
  5. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ترجمه محمدرضا تجدد، تهران، امیرکبیر، 1366ش.
  6. ابوریه، محمود، اضواء علی السنةالمحمدیة أو دفاع عن الحدیث، چاپ پنجم، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بی‌تا.
  7. العاملی، اکرم‌ برکات، حقیقة مصحف فاطمة عند الشیعه، چاپ دوم، بیروت، دارالصفوه، 1425ق.
  8. ایازی، محمدعلی، کاوشی در جمع قرآن، رشت، کتاب مبین، 1378ش.
  9. ـــــــــــــــ ، مصحف امام علی(ع)، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1380ش.
  10. حسکانی، عبیدالله، شواهد التنزیل، محمدباقر بهبودی، تهران، مؤسسة الطبع والنشر، 1410ق.
  11. رشاد، علی‌اکبر، دانشنامه امام علی(ع)، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1380ش.
  12. زمخشری، محمود بن عمر، اساس البلاغه، تحقیق عبدالرحیم بن محمود، بیروت، دارالبیروت، 1412ق.
  13. سجستانی، ابن ابی‌داود، المصاحف، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1405ق.
  14. سیوطی، الاتقان فی علوم القرآن، مهدی حائری قزوینی، تهران، امیرکبیر، 1376ش.
  15. صبحی صالح، مباحث فی علوم القرآن، چاپ دهم، بیروت، دارالعلم للملایین، 1977م.
  16. قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، قم، دارالکتب للطباعة و النشر، 1404ق.
  17. کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، تحقیق علی‌اکبر غفاری، چاپ پنجم، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1384ش.
  18. مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، چاپ سوم، بیروت، وفاء، 1403ق.
  19. مظلومی، رجب‌علی، پژوهشی پیرامون آخرین کتاب الهی (سرگذشت قرآن)، بی‌جا، آفاق، 1360ش.
  20. معرفت، محمدهادی، التمهید، قم، 1378ش.
  21. مؤدب، سیدرضا، روش‌های تفسیر قرآن، قم، دانشگاه قم، 1385ش.
  22. موسوی مبلّغ، سید محمد حسین، «مصحف امام علی از منظر قرآن‌پژوهان»، فصلنامه مشکوة، شماره 68 و 69، پاییز و زمستان 1379، ص11-33.
  23. ناصحیان، علی‌اصغر، علوم قرآنی در گفتار معصومان:، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، مشهد، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، 1379ش.
  24. نکونام، جعفر، پژوهشی در مصحف امام علی(ع)، رشت، کتاب مبین، 1382ش
  25. واقدی، محمد بن سعد، طبقات، ترجمة مهدی دامغانی، تهران، نشر نو، 1369ش.
  26. یعقوبی، احمدبن ابی‌یعقوب، تاریخ یعقوبی، تصحیح و تحقیق محمدابراهیم آیتی، انتشارات علمی و فرهنگی، 1362ش.