واکاوی فرافکنی منکران دعوت انبیا از منظر قرآن

نوع مقاله : علمی _ پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه شیراز

چکیده

مردم در برابر دعوت انبیا و آموزه‌­های اساسی قرآن، در گذر زمان واکنش­‌های متفاوتی نشان داده­‌اند. خداوند متعال در برخی از آیات قرآن، گفتار و رفتار منکران دعوت الهی را توصیف کرده که بیانگر فرافکنی آنان است، موضوعی که بیشتر منکران می­‌کوشند به وسیلۀ آن از اندیشه، عمل و اعتقادات خود دفاع کنند.
نوشتار حاضر با روش توصیفی­_ ­تحلیلی به تبیین فرافکنی پرداخته و  واکنش و گفتار تکذیب­ کنندگان دعوت انبیا در قرآن را بررسیده است. یافته­‌ها نشان می‌دهد که فرافکنی‌های منکران با ظاهر مقبول، اتهام‌زنی و تناقض­‌گویی همراه بوده است. منکران بنابر تصریح آیات قرآن صفت­‌ها و ویژگی­‌های  ناروایی به انبیا و مؤمنان نسبت داده­‌اند؛ از جمله: اساطیر خواندن دعوت انبیا، ظالم  و دروغ­گو خواندن انبیا، نسبت افک به قرآن و سفیه برشمردن مؤمنان. بررسی رفتارهای فرافکنانۀ منکران بیانگر آن است که مواردی همچون تعصبات جاهلی، پیروی از معیارهای خودساخته دربارۀ مقام نبوت، احساس ناکامی و سوءاستفاده از جهل عوام می‌تواند بستری برای بروز چنین رفتارهایی باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analyzing the Projection of Those Who Deny the Prophets' Call from the Qur'an Perspective

نویسنده [English]

  • seyyedeh mahboobeh kashfi
Ph.D. student, Qur'an and Tradition Sciences, Shiraz University
چکیده [English]

  Over time, people have had different reactions to the prophets' call and the basic teachings of the Qur'an. In some Qur'an verses, God Almighty has outlined the deniers' speech and behavior, which shows the projection and lack of mental health; an issue that most deniers try to defend their thoughts, actions and beliefs, while this itself shows the psychological imbalance. This article explains projection as an indicator of lack of mental health with a descriptive-analytical method, and has examined the reaction and speech of those who deny the prophets’ call in the Qur'an. The findings show that the deniers' projections were associated with acceptable appearance, accusations and contradictions. According to the Qur'an's verses, the deniers accuse prophets and believers, among which we can refer to knowing the prophets’ call as a myths, calling prophets cruel and liars, knowing Qur’an as a lie and calling the believers stupid.  Examining the deniers’ projected behaviors shows that things like ignorant prejudices, following self-made criteria about the prophethood position and failure feeling and abusing the ignorance of the common people can be a base for the emergence of such behaviors.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Holy Qur’an
  • prophets’ call
  • ignorance of common people
  • deniers’ projection
  • ill will of disbelievers
  1. قرآن کریم.
  2. اتکینسون، ریتال و ارنست هیلگارد، زمینۀ روان­شناسی، ترجمه زیر نظر محمدتقی براهنی، رشد، تهران، 1382ش.
  3. جوادی آملی، عبدالله، پرتال اسراء. (26/01/1391)
  4. درویش، محی الدین، إعراب القرآن الکریم و بیانه، الارشاد، حمص، 1415ق.
  5. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ القرآن، دار القلم­_ دار الشامیة، بیروت، 1412ق.
  6. سادوک، بنیامین و ویرجینیا، خلاصۀ روان­پزشکی، ترجمۀ نصرت­الله پورافکاری، آینده‌سازان، تهران،1382ش.
  7. سید قطب، ابراهیم حسین شاذلی، فی ظلال القرآن، دار الشروق، بیروت، 1425ق.
  8. سیوطی، جلال الدین، الاتقان فی علوم القرآن، دار الکتاب العربی، بیروت، 1394ق.
  9. شجاعی، محمدصادق، دیدگاه‌های روا­­­ن­شناختی حضرت آیة­الله مصباح یزدی، مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی، قم، 1385ق.
  10. شرتونی، رشید، مبادی العربیة فی الصرف و النحو، اساطیر، تهران، 1386ش.
  11. شریف الرضی، محمد بن حسین، نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، هجرت، قم، 1414ق.
  12. صادقی تهرانی، محمد، الفرقان فی تقسیر القرآن بالقرآن و السنة، فرهنگ اسلامی، قم، 1406ق.
  13. طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، بیروت، 1390ش.
  14. طیب، عبدالحسین، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، اسلام، تهران، 1369ش.
  15. فخر رازی، محمد بن عمر، التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب)، دار احیاء التراث العربی، بیروت، 1420ق.
  16. فولادوند، محمدمهدی، ترجمۀ فولادوند (قرآن کریم)، دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی، تهران، 1418ق.
  17. مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن، فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران، 1368ش.
  18. معری، ابوالعلاء، معجز احمد، کتابخانۀ مدرسۀ فقاهت، بی­جا، بی‌تا.
  19. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، دار الکتب الاسلامیة، تهران، 1371ش.
  20. نجاتی، محمد عثمان، قرآن و روان­شناسی، ترجمۀ عباس عرب، مرکز تحقیقات رایانه‌ای قائمیۀ اصفهان، اصفهان، بی‌تا.
  21. هدفیلد، ژ. آ، روا­ن­شناسی و اخلاق، ترجمۀ علی پریور، بنگاه نشر و ترجمۀ کتاب، تهران، 1351ش.
  22. وثوقی، منصور و علی­اکبر نیک­خلق، مبانی جامعه­شناسی، بهینه، تهران، 1382ش.