خصائص النبی(ص)و مسئله جاودانگی قرآن کریم: در پرتو آیات 6، 36 و 53 سوره احزاب

نوع مقاله : علمی _ پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری رشتۀ علوم قرآن و حدیث، دانشکدۀ الهیات دانشگاه فردوسی مشهد

2 استاد دانشکده الهیّات دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

عده ­ای از مفسران و اندیشمندان بر آ­ن ­اند که در برخی آیات سورۀ احزاب، ویژگی­ ها و خصائصی برای پیامبر(ص) آمده است که برای کس دیگری قابل اثبات نیست. بر این اساس،  برخی مدعی شده ­اند که این برداشت با جاودانگی قرآن سازگار نیست. در این جستار با گونه­ شناسی ویژگی ­ها و خصائص پیامبر(ص) و تقسیم آن به دو گونۀ حقیقی و حقوقی، با رویکردی تحلیلی به بررسی آیات یادشده پرداخته شده است. همچنین با بهره‌گیری از آرای مفسران و فقیهان این نتیجه به دست آمده که این آیات به شخصیت حقوقی و سیرۀ پیشوایی رسول خدا(ص) مربوط است. این نکته بدان معناست که آیات گستره­ای فراتر از جایگاه شخصیت حقیقی پیامبر(ص) داشته و درنتیجه پیامی جاودانه دارند؛ از این‌رو مسئلۀ تعارض و ناسازگاری با جاودانگی قرآن منتفی می ­شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Prophet's Characteristics and the Holy Qur'an Immortality in Al-Ahzab 6, 36 and 53 Verses

نویسندگان [English]

  • Mohammad Hossein Mohammadzadeh 1
  • Hassan Naghizadeh 2
1 Ph.D. student, Qur'an and Tradition Sciences, Faculty of Theology, Ferdowsi University of Mashhad (Corresponding Author)
2 theology faculty professor, Ferdowsi University of Mashhad
چکیده [English]

Some commentators and thinkers believe that in some Al-Ahzab verses, there are some characteristics for the Prophet that cannot be proven for anyone else.  Therefore, some have claimed that this view is incompatible with the Qur'an immortality. This article has investigated these verses using Prophet's characteristics typology and dividing them to natural and legal, with an analytical approach, and using the commentators and jurists' opinions. The conclusion shows that these verses are related to the Prophet's legal personality, beyond his natural personality and it has an eternal message and therefore, it does not conflict with the Qur'an immortality.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Prophet's legal personality
  • Prophet's characteristics
  • Qur'an immortality
  • historicity of the Qur'an
  • Al-Ahzab surah

مراجع

  1. ابن بابویه، محمد بن علی، عیون أخبار الرضا؟ع؟، جهان، تهران، بی­­تا.
  2. ابن‌ طاووس، احمد بن موسی، عین العبرة فی غبن العترة، دار الشهاب، قم، بی­­تا.
  3. ابن منظور، محمد بنمکرم، لسان العرب، دار الصادر، بیروت، جلد سوم، 1414ق.
  4. ارسطو،
  5. ابوالفتوح رازی، حسین بن علی، روض الجنان و روح الجنان، بنیاد پژوهش­های اسلامی، مشهد، 1371ش.
  6. ابوجعفر طوسی، محمد بن الحسن، المبسوط، المکتبة المرتضویة، تهران، جلد سوم، 1387ق.
  7. انصارى، مرتضى، المکاسب، مجمع اندیشۀ اسلامى‌، ط الحدیثه، قم، بی­­تا.
  8. آل ‌عصفور، خلیل بن احمد، العین، قم، مؤسسة دار الهجرة، قم، ۱۴۰۹ق.
  9. آلوسی، شهاب‌‌الدین، روح المعانی، دار الکتب العلمیة، بیروت، بی­تا.
  10. بحرانی، هاشم، البرهان، و النشر، قم، 1415ق.
  11. جوادی آملی، عبدالله، تسنیم، اسراء، تهران، 1390ش.
  12. حر عاملی، محمد بن الحسن، آل البیت؟عهم؟ لإحیاء التراث، 1414ق.
  13. حسینی عاملی، محمدجواد، مفتاح الکرامة، رنگین، تهران، بی­تا.
  14. خمینی، روح­الله، کتاب البیع، مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی، قم، چاپ دوم، 1376ش.
  15. خویی، سید أبوالقاسم، مبانی تکملة منهاج الصالحین، مدینة العلم، قم،1410ق.
  16. سبحانی، جعفر، الخاتمیة فی الکتاب و السنة و العقل، بی­نا، تهران، بی­­تا.
  17. سبزواری، هادی بن مهدی،
  18. سیوطی، جلال‌الدین، الخصائص الکبری، دار الکتب العلمیة، بیروت، بی­­تا.
  19. شکری، عبدالعلی و فرج فلاح، «امتیازات و ویژگی­­های پیامبر؟ص؟ از دیدگاه قرآن»، پژوهشنامۀ معارف قرآنی، دورۀ 4، شمارۀ 15، زمستان 1392ش.
  20. شهید ثانی، محمّد بن جمال‌الدین، المزار، مؤسّسة الإمام المهدی؟ع؟، قم، جلد اول، 1410ق.
  21. شیخ مفید، محمد، المقنعه، کنگرۀ هزارۀ شیخ مفید، قم، ۱۴۱4ق.
  22. صدر، محمدصادق، ماوراء الفقة، دار الأضواء للطباعة و النشر، بیروت، چاپ اول، 1420ق.
  23. طباطبایی، سیدمحمدحسین، المیزان، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بیروت، 1393ق.
  24. طباطبایی، سیدمحمدحسین، فرازهایی از اسلام، جهان­­آرا، قم، بی­تا.
  25. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، دار المعرفة، بیروت، 1408ق.
  26. طوسی، ابی‌جعفر، التبیان، دار إحیاء التراث العربی، بیروت،بی­­تا.
  27. عابدی جعفری، و دیگران، «تحلیل مضمون و شبکه مضامین: روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده‌های کیفی»، مجلۀ اطلاعات، دورۀ 5، شمارۀ 2، پاییز و زمستان 1390ش، ص151_ 198.
  28. عاملی، علی بن حسین، جامع المقاصد، آل البیت، قم، ۱۴۱۴ق.
  29. عاملی، محمدجواد، مفتاح الکرامه، چاپ رنگین، تهران، بی­­تا.
  30. عیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر عیاشی، مکتبة الإسلامیة، تهران، ۱۳۸۱ق.
  31. فاضل لنکرانی، محمد، «مصاحبه با آیةالله فاضل لنکرانی»، حوزه، هشتم، وِیژه‌نامهسالگرد ارتحال آیت‌الله بروجردی (رضوان الله تعالی علیه (شماره 43 و 44، فروردین و اردیبهشت، خرداد و تیر 1370ش.  
  32. فخر رازی، محمد بن عمر، تفسیر کبیر، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، 1420ق.
  33. فضل‌الله، سیدمحمدحسین، من وحی القرآن، دار الملک، بیروت، 1419ق.
  34. فیروزآبادی، محمد بن یعقوب، القاموس المحیط، مؤسسة الرسالة، بیروت، ۱۴۲۶ق.
  35. فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی، الصافی، تصحیح حسین اعلمی، مکتبة الصدر، تهران، 1373ش.
  36. شوشتری، قاضی نورالله، احقاق الحق، تصحیح شهاب­الدین مرعشی نجفی، کتابخانۀ آیت‌الله مرعشی نجفی، 1437ق.
  37. قرائتی، محسن، تفسیر نور، مرکز فرهنگی درس­­هایی از قرآن، تهران، چاپ اول، 1388ش.
  38. قرشی بنابی، علی اکبر، احسن الحدیث، بنیاد بعثت، تهران، چاپ سوم، 1378ش.
  39. قطب، سید، فی ظلال القرآن، دار الشروق، بیروت­_ القاهرة، چاپ هفدهم، 1412ق.
  40. کلینى، محمد بن یعقوب، الکافی، دار الحدیث، قم، چاپ اول، 1429ق.
  41. محقق کرکی، علی بن حسین، رسائل المحقق الکرکی، کتابخانۀ آیت­­الله مرعشی نجفی، قم، 1409ق.
  42. مدرسی، محمدتقی، من هدی القرآن، دار محبی الحسین؟ع؟، تهران، 1377ش.
  43. مردانی، مهدی، «افعال اختصاصی پیامبر؟ص؟ و تأسی به ایشان»، مشکوة، دورۀ 3، شمارۀ 152، پاییز 1400ش.
  44. مصطفوی، حسین، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، تهران، 1360ش.
  45. مطهری، مرتضی، یادداشت­ها، انتشارات صدرا، تهران، 1377ش.
  46. مظفر، محمدرضا، اصول ‌الفقه، دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیۀ قم، قم،1370ش.
  47. معرفت، محمد هادی،التمهید فی علوم القرآن، جامعة مدرسین مؤسسة النشر الاسلامی، قم، ۱۳۷۰ش.
  48. مکارم شیرازی، ناصر، انوار الأُصول ، مدرسۀ امام امیرالمؤمنین؟ع؟، قم، چاپ دوم،1428ق.
  49. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، دار الکتب الإسلامیه، تهران، 1380ش.
  50. نجفی، محمّد حسن، جواهرالکلام، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، چاپ هفتم، بی‌تا.
  51. نراقی، احمد بن محمد، عوائد الأیام، دفتر تبلیغات اسلامی، قم، 1375ش.
  52. نقیب، سید محمد، «خصائص النبی؟ص؟ رویکردها وبایستگی­­ها»، مشکاة، دورۀ 2، شمارۀ 111، تابستان 1390ش.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار