فطری بودن زبان قرآن از منظر آیت الله جوادی آملی و مقایسه آن با دیگر نظریات

نوع مقاله : علمی _ ترویجی

نویسندگان

1 طلبه سطح سوم حوزه علمیه قم ، کارشناسی ارشد شیعه شناسی، دانشگاه قم

2 دانشجوی گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم قم

چکیده

از دیرباز این پرسش بین مفسران و متکلمان مطرح بوده که خداوند در قرآن با بندگان خود از چه سبک و شیوۀ گفتمانی استفاده کرده است. زبان فطرت، از جمله نظریات مهم در این مسئله است که از سوی مفسّر معاصر، آیت الله جوادی آملی (حفظه الله) مطرح شده است. بدین صورت که اگر قرآن‏کریم به مکان و زمان ویژه‏ای اختصاص ندارد، لاجرم باید از زبان گسترده‏ای بهره جوید که همیشگی، جهانی و همگانی باشد و نسبت به احوال و اطوار و اوضاع مختلف فراگیر باشد. به بیان اصطلاحی می‏بایست دارای سه ویژگی دوام، کلیت و اطلاق باشد و چنین زبانی، زبان فطرت است که نه متعدد می‏شود و نه تحول می‏پذیرد. در این مقاله تلاش شده تا با آوردن تعریف و بیان ویژگی‌های زبان فطرت و نیز بررسی ادله و شواهد آن، ابعاد گوناگون این نظریه و نیز وجه امتیاز آن با دیگر دیدگاه‌ها که در مسئلۀ زبان قرآن مطرح شده است، مشخص‌گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Language of the Qur’an as an Innate Disposition from the Viewpoint of Ayatollah Jawādī Āmulī and Comparing it to Other Theories

نویسندگان [English]

  • Jawad Saydanlu 1
  • Muhammad Kariminia 2
  • Mostafa Kurkur Kashkali 2
1
2
چکیده [English]

Since long ago the question has been raised among the interpreters and theologians as to what style and method God has made use of to talk to His servants. The language of innate disposition is among the most important theories on this issue, which Ayatollah Javadi Amoli has brought up. To put it more clearly, if the Qur’an does not belong to a specific time and place, it necessarily needs to enjoy an extensive language that is eternal, universal, and general and encompass various states, modes of being, and circumstances. In other words, it has to enjoy three features of durability, generality, and application and such a language is the language of innate disposition that would neither vary nor transform. It is tried in this article, while giving a definition of and expressing the lingual features of disposition as well as explaining its proofs and evidences, to specify various dimensions of this theory and its superiority over other viewpoints brought up concerning the language of the Qur’an. Keywords: features of disposition, language of disposition, language of the Qur’an, components of the language of disposition, Javadi Amoli.  

کلیدواژه‌ها [English]

  • features of disposition
  • language of disposition
  • language of the Qur’an
  • components of the language of disposition
  • Javadi Amoli
قرآن کریم
نهج البلاغه
ابن فارس، احمد، معجم مقاییس اللغه، هارون عبدالسلام، مکتب اعلام الاسلام، قم، دوم، 1375.
ابن بابویه، محمدبن علی، الامالی، محمدباقر کمره‏ای، کتابچی، تهران، سوم، 1376.
جوادی آملی، عبدالله، فطرت در قرآن، اسراء، قم، پنجم، 1387.
________، قرآن در قرآن، اسراء، قم، پنجم، 1387.
________، اسلام و روابط بین الملل، اسراء، قم، اول، 1388.
________، تسنیم، اسراء، قم، چهارم، 1388. 
________، سرچشمه ‌اندیشه، اسراء، قم، پنجم، 1386.
________، حیات حقیقی انسان در قرآن، اسراء، قم، دوم، 1387.
________، دین شناسی، اسراء، قم، سوم، 1390.        
حاج حسینی، مرتضی، "فطرت در قرآن"، تفسیر و علوم قرآن، ش 39، 1389.
13.حر عاملی، محمدبن حسن، وسائل الشیعه، محقق محمدرضاجلالی، دارالسلام، قم، اول، 1346.
راغب اصفهانی، حسین، مفردات، مترجم حسین داوودی، نوید اسلام، قم، دوم، 1387.                      
سعیدی روشن، محمدباقر، زبان قرآن ومسائل آن، پژوهشگاه حوزه ودانشگاه، قم، دوم، 1391.
کلینی، محمد، اصول کافی، حسین ساطحی، دارالعلم، قم، 1382.
مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، دارالسلام، قم، سوم، 1383.
مصباح یزدی، محمدتقی، "میزگرد زبان دین"، مجله معرفت، ش19، 1387.
مجتهد شبستری، محمد، نقدی بر قرائت رسمی از دین، عروج، تهران، دوم1379.