نقش ارتباط‏های غیرکلامی در تقویت بنیان خانواده از منظر اهل بیت

نوع مقاله : علمی _ ترویجی

نویسندگان

1 استادیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

2 دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه اصفهان

3 دانشجوی رشته علوم قرآن دانشکده علوم قرآنی دولت آباد

چکیده

در روابط میان انسان‏ها، از جمله روابط اعضای خانواده با یکدیگر، ارتباط‏های غیرکلامی، پیـام‏هـای متنوعی را القا می‏نمایند که علاوه بر تأثیر بسیار زیاد در کاهش یا تقویت پیوند میان اعضا، نقش بسیار ویژه‏ای در سلامت روانی خانواده ایفا می‏کنند.
در این راستا پژوهش حاضر درصدد است با نگاهی میان رشته‏ای متون روایی ائمه را از منظر نشانه‏های ارتباط غیر کلامی و تأثیر آن در تقویت و استحکام بنیان خانواده بررسی کند. یافته‏های پژوهش نشان می‏دهد که ائمه بزرگوار، بر اهمیت این نوع ارتباط‏ها در تحکیم عواطف خانوادگی نظر دارند و معتقدند پیام‏های گوناگونی که به‏واسطه ارتباط‏های غیرکلامی بین اعضای خانواده مبادله می‏شود، نقش بسیار مؤثری در تحکیم روابط خانوادگی داشته، محبت میان اعضای خانواده را افزایش می‏دهد. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Role of Nonverbal Communication in Strengthening Family Foundations from the Viewpoint of the Ahl al-Bayt (A.S.)

نویسندگان [English]

  • Zahra Mohaqqiqiyan 1
  • Hadiseh Karimy 2
  • Layla Pahlavan Nezhad 3
1
2
3
چکیده [English]

In human interrelationship, including relationship of family members with each other, attention to nonverbal communication inculcates various messages, which besides its great impact on reduction or strengthening of family bonds, plays a substantial role in the mental health of the family. In this respect, the present research seeks to study the narrative texts of the Imams (A.S.) from the perspective of nonverbal signs and their impact on strengthening and consolidation of Family through an interdisciplinary outlook. The research findings indicate that the noble Imams (A.S.) have been concerned with the importance of this kind of communication in strengthening affection among the family members and believe that the various messages that are conveyed to other members of the family by means of nonverbal communications have a very impressive role in consolidation of family relationship and cause increase of affection among the family members.

کلیدواژه‌ها [English]

  • nonverbal communications
  • traditions of the Imams (A.S.)
  • consolidation of family
  • the wife and husband’s relationship
  • behavioral communication
  • visual communication
ابن فهدحلی، احمدبن محمد، غفاری سارویی حسین، 1357، آیین بندگی و نیایش، ترجمه عدّة الداعی، انتشارات بنیاد معارف اسلامی، قم.
امام رضا7‏، 1406ق، صحیفة الرضا7، کنگره امام رضا7، مشهد.
بحرانى، سیدهاشم، 1378، الإنصاف فى النص على الأئمة:، فرهنگ اسلامى‏، تهران، چاپ دوم.
جوادی آملی، عبدالله، 1391، مفاتیح الحیاة، اسرا، قم، چاپ هفتاد و پنجم.
حرانی، حسن بن علی بن ابن شعبه، 1383، تحف العقول عن آل الرسول، الحدیث، قم.
حرّ عاملی، محمد بن حسن،  1384، وسائل الشّیعه، مؤسسۀ نشر اسلامی، قم.
روحانی علی آبادی، محمد، 1379، زندگانی حضرت زهرا3 (ترجمه جلد 43 بحارالانوار)، انتشارات مهام، تهران.
ریچموند، ویرجینیاپی و مک کروسکی، جیمزسی، 1388، رفتارهای غیرکلامی در روابط میان فردی (درسنامۀ ارتباطات غیرکلامی)، ترجمۀ فاطمه سادات موسوی و ژیلا عبدالله‏پور، دانژه، تهران، چاپ دوم. 
ساروخانی، باقر،1370، مقدمه‏ای بر جامعه‏شناسی خانواده،سروش، تهران.
صدوق‏، محمدبن علی، 1406ق، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، دارالرضی، قم.
ـــــــــــــــــــــــــــــــ، 1404ق، من لایحضره الفقیه، جامعه مدرسین، قم: چاپ دوم.
طباطبائى، محمدحسین، 1378، سنن النبى9، با کوشش محمد هادى فقهى، اسلامیه، تهران، چاپ هفتم.‏
طبرسى، فضل بن حسن، 1380، الآداب الدینیة للخزانة المعینیة، ترجمه احمد عابدى‏، زائر، قم.
غفارى ساروى‏، حسین، 1375، آیین بندگى و نیایش، بنیاد معارف اسلامى‏، قم.
فرگاس، جوزف پی، 1373، روانشناسی تعامل اجتماعی: رفتار میان فردی، ترجمه خشایار بیگی و مهرداد فیروزبخت، ابجد، تهران.
فرهنگی، علی‏اکبر، 1373، ارتباطات انسانی (مبانی)،  تایمز، تهران.
فیروزآبادى، سید مرتضى، 1392ق، فضائل الخمسة من الصحاح الستة، ترجمه رسولى محلاتى‏، اسلامیه، تهران، چاپ دوم.
قنادان، منصور، 1375، جامعه‌شناسی مفاهیم کلیدی، آوای نور، تهران.
کلینی، محمدبن یعقوب، 1318ق، الکافی، موسسة الاعلمی للمطبوعات، تهران.
کولتنر، دابلیو جان، 1369، ارتباط گفتاری میان مردم، ترجمه سید اکبر میرحسنی و قاسم کبیری، چاپخانه سپهر، تهران.
گلدمن، اِلن، 1386، مردم ما را چگونه می بینند؟حرکت اندام‏ها و هنر ارتباط موفق، ترجمه مصطفی تبریزی و سپیده قیاس وند، فرا روان، تهران.
لاری، سامووار، 1379، ارتباط بین فرهنگ‏ها، ترجمه  غلامرضا کیایی و اکبر میرحسنی، باز، تهران.
متقی الهندی، علی بن حسام‏الدین، 1424 ق، کنز العمال فی سنن الأقوال والأفعال، دارالکتب العلمیه، بیروت.
مجلسی، محمدباقر، 1403ق، بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار، دارالاحیاء، بیروت.
محسنیان راد، مهدی، 1369، ارتباطات انسانی میان فردی، گروهی، جمعی، انتشارات صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، تهران.
ـــــــــــــــــــــــــــــــ، 1380، ارتباط شناسی، انتشارات سروش، چاپ چهارم، تهران.
مفید، محمدبن محمد، 1380، الارشاد، ترجمه محمدباقر ساعد خراسانی، انتشارات اسلامیه، تهران.
مولکو، سامی، 1390، زبان تن (راهنمای تعبیر اشاره‏ها و حرکات بدن)، ترجمه امید نوری خواجوی، ترفند، چاپ سوم، تهران.
موسی، محمد الامین، 2003م، الاتصال غیراللفظی فی القرآن الکریم، دارالثقافة و الاعلام، الشارقه.
میر باقرى، سید ابراهیم ‏، 1365، مکارم الأخلاق، ترجمه میر باقرى، فراهانی، تهران.
‏‏نجاریان، فرزانه، 1375، عوامل مؤثر در کارایی خانواده، دانشگاه آزاد اسلامی: پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
‏نوری، حسین بن محمدتقی، 1407ق،  مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، مؤسسة آل البیت: لاحیاء التراث، قم.