تحلیل مؤلفه‏های اجتماعی سبک زندگی در روایات امام رضا(ع)

نوع مقاله : علمی _ ترویجی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده علوم انسانی دانشگاه شاهد

2 کارشناس ارشد رشته الهیات (علوم قرآن و حدیث) ، دانشگاه شاهد

چکیده

هدف از پژوهش حاضر، تحلیل ابعاد و مؤلفههای اجتماعیسبک زندگی در روایات امام رضا(ع) و میزان توجه به آن است. این پژوهش از یک سو دارای رویکردی  میان‏رشته ای بین جامعه‏شناسی و علوم حدیث  و از سوی دیگر پژوهشی علمی _ دینی می باشد .
تحقیق از نوع بنیادی  و به روش توصیفی _ تحلیلی از نوع تحلیل محتواست و در کلیات و مبانی نظری از شیوۀ تحقیق اَسنادی استفاده شده است. جامعۀ تحقیق متنی است و شامل روایات امام رضا(ع) در کتاب مسند الامام الرضا7 است که به صورت هدفمند و بر اساس اهداف و سؤالات تحقیق بررسی شده است.
مهم‏ترین یافته‏های پژوهش حاکی از آن است که  ابعاد اجتماعیسبک زندگی در روایات امام رضا(ع) شامل «معاشرت با دیگران»، «تأمین امنیت اجتماعی»، «رعایت حق دیگران»، «رفتار حکومتی» و «شناخت مفاهیم مرتبط با اجتماع» با فراوانی 313 مضمون روایت بوده است که بیشترین فراوانی مربوط به بُعد «معاشرت با دیگران» با  211مضمون روایت و۶7 درصد فراوانی شامل  حسن رفتار، حسن گفتار و نابایست‏های معاشرتی است. بیشترین و کمترین فراوانی در این بعد مربوط به حسن رفتار با فراوانی 107مورد و حسن گفتار با فراوانی 18 مورد است. کمترین میزان فراوانی بُعد اجتماعی سبک زندگی اسلامی در روایات امام رضا(ع) مربوط به «شناخت مفاهیم مرتبط با اجتماع» با فراوانی 3 مورد و یک درصد  است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Analysis of Social Components of Lifestyle in Imam al-Riḍā (A.S.)’s Traditions

نویسندگان [English]

  • Sorayya Qutbi 1
  • Asghar Hadavi 1
  • Akbar Rahnama 1
  • Fatemeh Baghani 2
1
2
چکیده [English]

The present research is aimed at analyzing the social dimensions and components of lifestyle in Imam al- Rizā (A.S.)’s traditions and the degree of attention paid to it. This research, on the one hand, holds an interdisciplinary approach between sociology and hadīth sciences and on the other is a scientific-religious research.
The research is of a fundamental type and with a descriptive-analytical method is of the content analysis type. As for the universals and theoretical principles, it has made use of documentary research procedure. The research society is textual and includes Imam al- Rizā (A.S.)’s traditions in Musnad al-Imām al- Ri (A.S.), which has been examined in a purposeful way and on the basis of the objectives and questions of the research.
The most significant findings of the research suggest that the social dimensions of lifestyle in Imam al- Rzā (A.S.)’s traditions comprise of “association with others”, “providing social security”, “observing other people’s rights”, “state behavior”, “cognition of the concepts related to society” with an abundance of 313 themes of tradition, of which the most abundant is related to “association with others”.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Imam al- Rizā (A.S.)
  • Islamic lifestyle
  • association with others
  • Imam al- Rizā (A.S.)’s traditions
  1. قرآن کریم
  2. احمدی، ابوالفضل، تحلیل گفتمان سبک زندگی دینی (اسلامی ) در اندیشۀ مقام معظم رهبری، پایان‏نامه کارشناسی ارشد ، دانشگاه شاهد ، 1391ش.
  3. حرانی ، حسن بن علی ، تحف العقول عن آل الرسول، تصحیح علی اکبر غفاری ، مؤسسه انتشارات اسلامی ، قم، چاپ دوم ، 1۴0۴ ق.
  4. عطاردی، عزیزالله، مسند الامام الرض(ع)، المؤتمر العالمی للامام الرضا7، مؤسسه چاپ و نشر آستان قدس رضوی مشهد، 1۴0۶ق.
  5. کاویانی، محمد، سبک زندگی اسلامی و ابزار سنجش آن،  پژوهشگاه حوزه و دانشگاه ، قم، 1391ش.
  6. کلینی ، محمدبن یعقوب، الکافی ، دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم ، 13۶۵ش.
  7. مهدوی کنی ، محمدسعید، دین و سبک زندگی،  دانشگاه امام صادق(ع)، تهران، 138۶ش.
  8. هندی ، علی المتقی بن حسام الدین، کنز العمّال فی سنن الاقوال و الافعال، تحقیق صفوه، سقا _ بکری حیانی، مؤسسة الرساله بیروت، 1۴09 ق.