چیستی فضای نزول و اثبات آن به عنوان یک اصطلاح قرآنی

نوع مقاله : علمی _ ترویجی

نویسنده

. کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

فضای نزول، اصطلاحی است که نخستین بار در دورۀ معاصر تعریف شد و بخشی از زوایای آن روشن گردید. این مقاله تعریف ارائه شده را بر رسیده و با بیان اهمیت کشف فضای نزول، آن را به عنوان یک اصطلاح قرآنی مطرح کرده است. نویسنده با ذکر سبب نزول و فضای نزول در سورۀ عادیات به تبیین فضای نزول و تفاوت آن دو پرداخته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Quiddity of the Revelation Ambience and Proving it as a Qur’ānic Term

نویسنده [English]

  • Jawād Salmānzada
چکیده [English]

The Revelation ambience is a term that was defined and some aspects of it clarified for the first time in the contemporary era. This article has studied the above definition and, by stating the importance of discovering the Revelation ambience, introduced it as a Qur’ānic term. Touching upon the Revelation occasion and the Revelation ambience in Sūrat al-‘Ādiyāt, the writer proceeds to explicate the Revelation ambience and the difference between the two terms..

کلیدواژه‌ها [English]

  • Revelation ambience
  • Revelation occasion
  • āyas collectively revealed
  • Revelation of Sūrat al-‘Ādiyāt
  • the āya revealed once
  • successive Revelation of āyas
  1. آقایی، سیدعلی، « انسجام قرآن؛ رهیافت فراهى _ اصلاحى در تفسیر»، کتاب ماه دین، 144، مهر 1388ش.
  2. ابن اثیر، ابوالحسن على بن ابى الکرم، الکامل فی التاریخ، دار صادر، بیروت، 1385/1965م.
  3. ابن جزى غرناطى، محمد بن احمد، کتاب التسهیل لعلوم التنزیل، تحقیق عبدالله خالدى‏، شرکت دار الارقم بن ابى الارقم، بیروت، 1416ق.‏
  4. ابن سعد، محمد، الطبقات الکبرى، دار صادر، بیروت، بی تا.
  5. ابن عاشور، محمد بن طاهر، التحریر و التنویر، بی نا، بی جا، بی تا.
  6. ابن منظور افریقى مصرى، ابى الفضل جمال الدین محمد بن مکرم، لسان العرب، أدب الحوزه، قم، 1405ق- 1363ش.
  7. ابن ندیم بغدادی، ابوالفرج محمد بن ابى یعقوب اسحاق، فهرست ابن الندیم، تحقیق رضا تجدد، شهید على پاشا، مصر، بی‌تا.
  8. بغدادی، علاءالدین علی بن محمد بن ابراهیم، تفسیر الخازن المسمی لبابالتأویل فی معانی التنزیل، تصحیح عبدالسلام محمدعلی شاهین، دار الکتب العلمیۀ، بیروت، 2010م.
  9. بلاذری، أحمد بن یحیى بن جابر، انساب الاشراف، تحقیق و تعلیق محمد باقرمحمودی، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، بیروت، 1394/1974م.
  10. بیهقى، ابو بکر احمد بن الحسین، دلائل النبوة و معرفة أحوال صاحب الشریعه، تحقیق عبد المعطى قلعجى، دار الکتب العلمیه، بیروت، 1405/1985م.
  11. جوادی آملی، عبدالله، تسنیم: تفسیر قرآن کریم، اسراء، قم، 1385ش.
  12. ـــــــــــــــــــــــــــ ، هدایت در قرآن، رجاء، تهران، 1372ش.
  13. جوهری، اسماعیل بن حماد الصحاح، تاج اللغة وصحاح العربیه، تحقیق: أحمد عبد الغفور عطار، دار العلم للملایین، قاهرة، چاپ چهارم، 1407/ 1987م.
  14. خطیب، عبدالکریم، التفسیر القرآنى للقرآن‏، قاهره، 1386/ 1967م.
  15. دروزه، محمد عزت، التفسیر الحدیث، دار إحیاء الکتب العربیه، قاهره، 1383ق.‏ ‏
  16. دمشقی، اسماعیل بن کثیر، البدایة والنهایة، تحقیق و تعلیق علی شیری، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، 1408ق-1988م.
  17. راغب اصفهانى، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ‏ تحقیق صفوان عدنان داودى‏، دارالعلم، الدار الشامیه دمشق- بیروت:، چاپ اول، ‏1412ق.‏
  18. رامیار، محمود، تاریخ قرآن، امیر کبیر، چاپ سوم، تهران‏، 1369ش.
  19. زمخشرى، محمود، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، ‏دار الکتاب العربی، بیروت، 1407ق.‏
  20. سبزوارى نجفى، محمد بن حبیب الله‏، الجدید فى تفسیر القرآن المجید، دار التعارف للمطبوعات‏، بیروت، 1406ق.‏
  21. سیوطى‏، جلال الدین، الإتقان فی علوم القرآن‏، دار الکتاب العربى، بیروت‏، چاپ دوم، ‏‏1421/ 2001م.
  22. شرف الدین، ‏ جعفر، الموسوعة القرآنیة خصائص السور، تحقیق: عبد العزیز بن عثمان التویجزى، ‏ بیروت:‏ دار التقریب بین المذاهب الاسلامیة، 1420ق.
  23. شهرستانی، محمد بن عبدالکریم، مفاتیح الاسرار و مصابیح الابرار، تحقیق محمد علی آذرشب، احیاء کتاب، دفتر نشر میراث مکتوب، تهران، 1376ش-1417ق.
  24. صالح، صبحى، مباحث فی علوم القرآن‏، منشورات الرضى، قم، چاپ پنجم‏، 1372ش.
  25. طباطبایى، سید محمد حسین‏، المیزان فى تفسیر القرآن، ‏ دفتر انتشارات اسلامى جامعه‏ى مدرسین حوزه علمیه قم، قم، چاپ پنجم، ‏ ‏‏1417ق.‏
  26. طبرانی، ابى القاسم سلیمان بن احمد، المعجم الکبیر، تحقیق حمدی عبد المجید السلفی، بی‌نا، بی جا، چاپ دوم، بی تا.
  27. طبرسى، فضل بن حسن، مجمع البیان فى تفسیر القرآن، ‏ انتشارات‏ ناصر خسرو، تهران، چاپ سوم، ‏1372ش.‏
  28. طنطاوى، سید محمد، التفسیر الوسیط للقرآن الکریم، بی نا، بی جا، بی تا.‏
  29. عروسى حویزى، عبد على بن جمعه، تفسیر نور الثقلین، تحقیق سید هاشم رسولى محلاتى‏،  انتشارات اسماعیلیان، چاپ‏قم‏، چهارم، ‏1415ق‏.
  30. فراهیدی، الخلیل بن احمد، کتاب العین، تحقیق الدکتور مهدى المخزومی- الدکتور ابراهیم السامرائی، دار الهجره، بی‌جا، 1409ق.
  31. قائمی نیا، علیرضا، بیولوژینص، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، تهران، 1389ش.
  32. قرشى، سید على اکبر، تفسیر احسن الحدیث، ‏ بنیاد بعثت، تهران، چاپ سوم‏، 1377ش.‏
  33. قرطبى، محمد بن احمد، الجامع لأحکام القرآن، ‏ ‏ انتشارات ناصر خسرو، تهران، 1364ش.‏
  34. مراغى، احمد بن مصطفى‏، تفسیر المراغى، ‏ داراحیاء التراث العربى، بیروت، بی تا.
  35. معرفت، محمد هادى، التمهید فی علوم القرآن، ‏ مؤسسة النشر الاسلامى، ‏ قم، چاپ دوم، ‏1415ق.
  36. مکارم شیرازى، ناصر، تفسیر نمونه، دار الکتب الإسلامیه، تهران، 1374ش.
  37. ملاحویش آل غازى، عبدالقادر، بیان المعانى، مطبعة الترقى، دمشق، چاپ اول، 1382ق.‏
  38. واحدى، على بن احمد، اسباب نزول القرآن، تحقیق کمال بسیونى زغلول، دار الکتب العلمیه، بیروت، چاپ اول‏، 1411ق.‏
  39. واقدی، محمد بن عمر، المغازی، تحقیق مارسدن جونس، نشر دانش اسلامی، بی‌جا، 1405ق. 
  40. یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب بن جعفر بن وهب بن واضح، تاریخ الیعقوبی، مؤسسه نشر فرهنگ اهل بیت:، دار صادر، قم _ بیروت، بی‌تا.