نداهای جاودانی در خطابات قرآنی

نوع مقاله : علمی _ ترویجی

نویسنده

کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی

چکیده

قرآن حقیقتی جاویدان، زنده و هدایت‌کننده برای همه عصرها و نسل‌ها است. همچنین معارف و احکام زیادی در خطاب قرآن از جمله نداهای داستانی قرآن آمده است. از آنجا که این دسته از خطابات و آیات ناظر به عصر نزول و امم گذشته است، عده‌ای گمان کرده‌اند این احکام و معارف شامل عصر حاضر نمی‌شود و در پی آن ادعای عدم جاودانگی بخشی از قرآن را کرده‌اند!
در مقاله حاضر این توهّم ردّ و جاودانگی خطابات داستانی قرآن ثابت شده است. توجه به پندآموزی و حکمت داستان‌های قرآن، همچنین همزادپنداری با داستان و نیز گفت‌وگوی دوسویه قرآن و انسان از جمله راهکارهای دریافت روزآمد از قصص قرآن یاد شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Eternal Proclamations in the Qur’ānic Addressings

نویسنده [English]

  • Muhammad Bihdārī
چکیده [English]

The Qur’ān is an eternal, living, and guiding truth for all ages and generations. Also, many doctrinal teachings and ordinances have been included in the Qur’ān’s addressing, including the Qur’ān’s anecdotal proclamations. Since these addressings and verses concern the time of Revelation and the past communities, some have assumed that these ordinances and doctrinal teachings do not have any relation to the present time, hence presuming the non-eternality of some part of the Qur’ān!
In the present article, this presumption is repudiated and the eternality of the anecdotal addressings of the Qur’ān is proved. Noticing the admonitions and the wisdom of the stories of the Qur’ān, identification with the story, and the reciprocal dialogue of the Qur’ān and man are among the approaches for the updated perception of the Qur’ān’s stories.

کلیدواژه‌ها [English]

  • eternality of the Qur’ān
  • eternal proclamations
  • Qur’ānic addressings
  • the wisdom of the Qur’ān’s stories
  1. قرآن کریم، ترجمۀ محمّدمهدی فولادوند، دارالقرآن الکریم، تهران، چاپ اوّل، 1415ق.
  2. نهج البلاغه، ترجمه محمّد دشتی، قم، مؤسسه انتشارات مشهور، چاپ اوّل، 1379ش.
  3. حسینى تهرانى ‏، سید محمدحسین، نور ملکوت قرآن؛ انتشارات نور ملکوت قرآن‏، مشهد، چاپ دوم‏، 1421ق.
  4. خرمشاهی، بهاءالدین، پیام پیامبر ‏، منفرد، تهران، چاپ اوّل، 1376ش.‏
  5. داد، سیما، فرهنگ اصطلاحات نقد ادبی، مروارید، تهران، چاپ سوم، 1385ش.
  6. دیلمی، حسن‏، إرشاد القلوب إلى الصواب، شریف رضى ‏، ‏ قم ‏، چاپ اوّل، 1412ق.
  7. رستمی‌زاده، رضا، «الگوهای تربیتی در قصص قرآن»، نشریه ماهانۀ آموزشی _ تربیتی پیوند، فروردین و اردیبهشت 1382ش.
  8. زرکشی، محمد بن عبدالله  ‏، البرهان فی علوم القرآن، دار المعرفه، بیروت، چاپ اوّل، 1410ق.
  9. زمخشری، محمود، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، دار الکتاب العربی، بیروت، چاپ سوم، 1407ق.
  10. سعیدی روشن، محمدباقر، تحلیل زبان قرآن، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامى، تهران، چاپ اوّل، 1383ش.
  11. سهروردی، شیخ شهاب الدین یحیی، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، نجفقلی حبیبی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، چاپ سوم، 1380ش.
  12. سیوطی، جلال‌الدین، الإتقان فی علوم القرآن، دار الکتاب العربى، بیروت، چاپ دوم، 1421ق.
  13. ابن‌بابویه، محمّد بن علىّ (شیخ صدوق)‏، عیون اخبار الرضا7، نشر جهان، تهران، چاپ اوّل، 1378ق.
  14. طالقانی، سیدمحمود، پرتوى از قرآن، شرکت سهامى انتشار، تهران، چاپ چهارم، 1362ش.
  15. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فى تفسیر القرآن، دفتر انتشارات اسلامى جامعۀ مدرّسین حوزه علمیه قم، قم، چاپ پنجم، 1417ق.
  16. عیاشى، محمد بن مسعود، کتاب التفسیر، چاپخانه علمیه، تهران، 1380ق.
  17. قائمی‌نیا، علیرضا، بیولوژی نص، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی، تهران، چاپ اوّل، 1389ش.
  18. قاسم‌پور، محسن، پژوهشى در جریان‏شناسى تفسیر عرفانى ‏‏، انتشارات مؤسسه فرهنگى هنرى ثمین، تهران، چاپ اوّل، 1381ش.
  19. قرائتی، محسن، تفسیر نور، مرکز فرهنگى درسهایى از قرآن، تهران، چاپ یازدهم، 1383ش.
  20. القطان، مناع، مباحث فی علوم القرآن، مؤسسة الرّساله، بیروت، چاپ سوم، 1421ق.
  21. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، مؤسسة الوفاء، بیروت، چاپ دوم، 1403ق.
  22. معارف، مجید، مباحثى در تاریخ و علوم قرآنى، نبأ، تهران، چاپ اوّل، 1383ش.
  23. معرفت، محمدهادی، تفسیر و مفسران، مؤسسه فرهنگى التمهید، قم، چاپ اوّل، 1379ش.
  24. مکارم شیرازی، ناصر و همکاران، تفسیر نمونه، دار الکتب الإسلامیه، تهران، چاپ اوّل، 1374ش.
  25. نصیری، علی، «راز جاودانگی قرآن»، گلستان قرآن، دوره ششم، شماره 167.
  26. نقی‌پورفر، ولی‌الله، پژوهشى پیرامون تدبر در قرآن‏، اسوه، تهران، چاپ چهارم، 1381ش.