توکل و تأثیر آن بر متغیرهای رفتاری تصمیم‌گیری مدیران از منظر قرآن

نوع مقاله : علمی _ ترویجی

نویسندگان

1 عضو هیأت تحریریه

2 دانشجوی کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

«توکل»، از ارزش‌های تأثیرگذار در همه مسائل است، اما تأثیر آن در تصمیم‌گیری نمود و بروز بیشتری دارد؛ به‌ویژه آنکه توکل، رمز بهره‌مندی از امدادهای غیبی می‌باشد، و برای گرفتن بهترین تصمیم، به خصوص در شرایط عدم اطمینان، بهره‌گیری از مساعدت‌های فراطبیعی نظیر شهود و امدادهای غیبی برای تصمیم‌گیرنده بسیار حیاتی است.
از طرفی مهم‌ترین اصل مدیریت، «تصمیم‌گیری» است، چرا که مدیر به وسیله تصمیم‌گیری همة وظایف خود را به انجام می‌‌رساند، و این در حالی است که موانع و محدودیت‌هایی که در رفتار مدیران وجود دارد، تأثیرات نامطلوبی در تصمیم‌گیری‌های آنها خواهد گذاشت.
از این‌رو در مقاله حاضر به بررسی نقش توکل و تأثیر آن بر کنترل متغیرهای رفتاری تصمیم‌گیری مدیران پرداخته شده، بررسی دقیق آیات توکل و آثار آن، ثابت می‌کند که توکل، به عنوان مهم‌ترین رکن تأثیرگذار در تصمیم‌گیری مدیران جامعه اسلامی، آنها را در دستیابی به تصمیمات صحیح و منطقی یاری می‌‌رساند، و محدودیت‌ها و متغیرهای رفتاری مدیران در تصمیماتشان را برطرف می‌نماید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Making from the Perspective of the Holy Qur’an

نویسندگان [English]

  • Abbās Ismā‘īlīzāda 1
  • Mihrnāz Muhaddithīfar 2
چکیده [English]

Trust in God (tawakkul) is among the influential values in all issues. However, its impact on decision-making is more outstanding; in particular because tawakkul is the secret code of receiving assistance from the unseen world and supernatural supports, which is very essential for making the best decisions, especially in conditions of uncertainty.
On the other hand, the most important principle of management is “decision-making”; for, managers accomplish their duties through decisions and, as such, there are hindrances and restrictions in their behavior that can have undesirable effects on their decision-makings.
Thus, the present article addresses the role of tawakkul and its impact on controlling the behavioral variants of the managers’ decision-making and, through a careful study of the verses on tawakkul and their effects, proves that tawakkul, as the most important pivot that is influential in decision-making by the mangers of the Islamic community, helps them to achieve sound and logical decisions and to resolve restrictions and behavioral variants in their decisions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Qur’ān
  • trust in God (tawakkul)
  • assistance from the unseen world
  • decision-making
  • managers
  • behavioral variants
  1. قرآن کریم.
  2. آقاپیروز، علی، ابوطالب خدمتی، عباس شفیعی، سید محمود بهشتی نژاد، مدیریت در اسلام؛ پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، زمستان 1388ش.
  3. آلوسی، محمودبن عبدالله، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، دار الکتب العلمیه، بیروت، 1415ق.
  4. ابن فارس، احمدبن فارس، معجم مقاییس اللغه، داراحیاء الکتب العربیه، قاهره، 1366ق.
  5. ابن منظور، محمدبن مکرم، لسان العرب، انتشارات ادب الحوزه، قم، 1405ق.
  6. اقتداری، علی محمد، سازمان و مدیریت، انتشارات علامه طباطبایی، تهران، پاییز1370ش.
  7. ال دفت، ریچارد، عصر جدید مدیریت، ترجمه طاهره فیضی و محمدعلی سرلک، نشر گستره، تهران، 1387ش.
  8. ایران نژاد پاریزی، مهدی و پرویز ساسان گهر، سازمان و مدیریت از تئوری تا عمل، مؤسسه بانکداری ایران، تهران، اردیبهشت1371ش.
  9. باقری‌زاده، سیدمحمد، مدیریت سنجیده، مؤسسه خدمات فرهنگی رسا، تهران، 1387ش.
  10. تسلیمی، محمدسعید، تحلیل فرایندی خط مشی گذاری و تصمیم‌گیری، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، تهران، زمستان1378ش.
  11. جاسبی، عبدالله و اسدالله افشاری، مباحثی از مدیریت اسلامی، مقاله تصمیم‌گیری در مدیریت، انتشارات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، پاییز1380ش.
  12. حاضر، منوچهر، تصمیم‌گیری در مدیریت، مرکز آموزش مدیریت دولتی، تهران، 1373ش.
  13. حقی بروسوی، اسماعیل، روح البیان، دارالفکر، بیروت، بی تا.
  14. حکیمی پور، ابوالقاسم، تصمیم‌گیری در مدیریت، انتشارات آستان قدس رضوی، مشهد، 1377ش.
  15. دلشاد تهرانی، مصطفی، سیره نبوی، انتشارات دریا، تهران، تابستان1385ش.
  16. رازی، فخرالدین محمدبن عمر، مفاتیح الغیب، دار احیاء التراث العربی، بیروت، 1420ق.
  17. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، دفتر نشر الکتاب، بی‌جا، 1404ق.
  18. سعادت، اسفندیار، فرایند تصمیم‌گیری در سازمان، انتشارات دانشگاه تهران، تهران، بهمن1372ش.
  19. طباطبایی، سیدمحمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، جامعه مدرّسین، قم، 1417ق.
  20. طبرسى، فضل بن حسن، مجمع البیان فى تفسیر القرآن، انتشارات ناصر خسرو، تهران، 1372ش.
  21. طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، دار احیاء التراث العربی، بیروت، 1409ق.
  22. قرشی، سید علی اکبر، قاموس قرآن، دارالکتب الإسلامیه، تهران، 1371ش.
  23. فضل الله، سیدمحمدحسین، تفسیر من وحی القرآن، دار الملاک للطباعة و النشر، بیروت، 1419ق.
  24. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، دارالکتب الإسلامیه، تهران، 1374ش.