رویکرد سید قطب به مسیحیت با تأکید بر آیات 29 تا 35 سورۀ توبه

نوع مقاله : علمی _ ترویجی

نویسنده

بنیاد پژوهشهای اسلامی - گروه ادیان و مذاهب اسلامی

چکیده

سیّد قطب به دلیل رویکرد سیاسی - اجتماعی در تفسیر فی ظلال القرآن برای سوره‌‌هایی مانند مائده، انعام و توبه که به ساختار اجتماعی امت اسلامی و روابط مسلمانان با غیرمسلمانان می‌پردازند، اهمیتی ویژه قائل است. آیات 29 تا 35 سورة توبه به سبب لحن شدیدی که در قِبال اهل کتاب به طور کلی و مسیحیان به صورت خاص دارند، در نظر سیدقطب از اهمیت بسزایی برخوردارند. سیدقطب هدف از نزول این هفت آیه را وضع دستورالعمل‌‌هایی مشخص برای روابط جامعة اسلامی با یهودیان و مسیحیان می‌‌داند و تفسیری در همین راستا و مطابق با آرمان‌های حرکت اسلامی به دست می‌‌دهد. اما دیدگاه‌های وی در برخی موارد در پرداختن به تاریخ مسیحیت و مخصوصاً وجود فرقه‌های مسیحی در عربستانِ مقارن با ظهور اسلام و رابطة پیامبر با آنها و نیز شخصیت پولس و موضوع انجیل مطرح‌‌شده در قرآن کریم، قابل تأمل است. در این مقاله با روش گزارش و تحلیل دیدگاه‌های سیدقطب مورد بررسی قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Sayyid Qutb’s Approach to Christianity (An Analytical Report on the Interpretation of the Verses 29 to 35 of Sūrat al-Tawba in Fī zilāl al-Qur’ān)

نویسنده [English]

  • Muhammad Husayn Muhammadpūr
چکیده [English]

In his Fī Zilāl al-Qur’ān, Sayyid Qutb gives special importance to such Sūras as al-Mā’ida, al-An‘ām, al-Tawba, which deal with the social structure of Islamic community and the relationship between the Muslims and non-Muslims. The verses 29 to 35 of Sūrat al-Tawba are of special importance because of its strong tone towards People of the Book in general and the Christians in particular. He knows the purpose for the Revelation of these seven verses to be devising specified instructions for the relation of the Islamic community with the Jews and Christians and presents an interpretation in this respect. Nevertheless, his viewpoints dealing with the history of Christianity, especially the existence of Christian denominations in Arabia simultaneous with the advent of Islam and the Prophet’s relationship with them as well as the character of Paul and the issue of Gospel as brought up in the Holy Qur’ān, are worth deliberation. Using report-analysis method, the present article seeks to bring up Sayyid Qutb’s viewpoints in this respect.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sayyid Qutb
  • Fī Zilāl al-Qur’ān
  • verses 29 to 35 of Sūrat al-Tawba
  • People of the Book
  • Christianity
  • Jesus (A.S.)
  1. قرآن کریم، ترجمة محمدمهدی فولادوند.
  2. ایلخانی، محمد، «پولس»، الهیات جدید، تهران، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1383ش.
  3. ـــــــــــــــ ، «تثلیث از آغاز تا شورای قسطنطنیه»، معارف، دورة دوازدهم، شمارة3، آذر - اسفند1374ش.
  4. ـــــــــــــــ ، تاریخ فلسفه در قرون وسطا و رنسانس، تهران، انتشارات سمت، 1382ش.
  5. پاکتچی، احمد، «اهل کتاب»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، تهران، 1380ش.
  6. ذاکری، مصطفی، «نصرانی و نصاری»، معارف، دورة نوزدهم، شمارة1، فروردین - تیر1380ش.
  7. رشیدرضا، محمد، تفسیر القرآن الحکیم الشهیر بتفسیر المنار، بیروت، دارالمعرفه، [بی‌‌تا].
  8. زرسازان، عاطفه، «تعامل اسلام با نمودهای اخلاقی در جاهلیت»، پژوهشهای قرآنی، سال چهاردهم، شمارة 53، بهار1387ش.
  9. سیاوشی، کرم، «نقد و بررسی نقش سیاق در روش تفسیری سیدقطب»، پژوهشهای قرآنی، شمارة 46 و 47، پاییز1380.
  10. سیدقطب، فی‌ ظلال‌ القرآن، بیروت، دارالشروق، 1402ق-1982م.
  11. معتمدی، منصور، «کشف انجیل‌های نجع حمادی و بازنگری در اناجیل رسمی مسیحیت»، مطالعات اسلامی، شمارة 65 و 66، پاییز و زمستان1383.
  12. میرزایی، پوران، «بررسی ساختار تفسیر فی‌ ظلال‌ القرآن»، حدیث اندیشه، شمارة 11 و 12، پاییز و زمستان1383.
  13. ولفسون، هَری اوسترین، فلسفة آبای کلیسا، ترجمة علی شهبازی، قم، انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب، 1389ش.
  14. هوشنگی، لیلا، «زمینه‌های یکتاپرستی در شبه‌جزیرة عربستان در دورة پیش از اسلام»، مطالعات اسلامی، شمارة 65 و 66، پاییز و زمستان 1383، ص265-282.
  15. Bell, Richard., A Commentary on the Quran, Manchester University Press, vol. 1, 1991.
  16. Marshall, David., "Christianity in the Quran", Islamic Interpretations of Christianity, Curzon, 2001.
  17. Mc Auliffe, Jane Dammen. , Quranic Christians: An Analysis of Classical and Modern Exegesis, Cambridge, CUP, 1991.
  18. Parrinder, Jeoffery., Jesus in the Quran, London, 1965.
  19. Robinson, Neal. , "Jesus", Encyclopedia of the Quran, Leiden, vol. 3, 2002.
  20. Stern, S. M., "Abd al-Jabbar's Accounts of how Christ's Religion was Falsified by the Adoption of Roman Costoms", Journal of Theological Studies, N. S., vol. XIX, part1, April 1968.