نقد و بررسی روایات الدرالمنثور در تفسیر المیزان

نوع مقاله : علمی _ ترویجی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه ایلام

2 کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث

چکیده

علامه طباطبایی در تفسیر المیزان به طور گسترده به نقد و بررسی روایات تفسیری اقدام کرده است. یکی از تفاسیری که علامه بیش از دیگر تفاسیر به نقد و بررسی آن پرداخته است، تفسیر الدرّالمنثور اثر جلال الدین سیوطی می‌باشد. این کتاب یکی از منابع تفسیری علامه طباطبایی در تصنیف المیزان بوده که گاهی از نظریات و روایات مذکور در این تفسیر به عنوان مؤید نظر خویش استفاده کرده و از طرف دیگر بخش قابل توجهی از تفسیر گران‌سنگ المیزان به بررسی روایات این کتاب اختصاص یافته است. بر این اساس، علامه از طریق: 1- بررسی روایات به تنهایی (یعنی بدون بهره‌گیری و نوع استفادة سیوطی از روایات) و 2- بررسی اجتهاد و نوع به‌کارگیری سیوطی از روایات، به نقد و بررسی اقدام کرده است. بدین‌سان گاه روایات این کتاب را به دلایلی از قبیل: مطابقت با قرآن، همسویی با نظر تفسیری خویش و هماهنگی با روایت صحیح معصومین تأیید کرده و گاه به دلایلی نظیر: مخالفت با قرآن و سنّت، جعلی بودن روایت و عدم صلاحیت روایت برای تفسیر آیه نقد و رد کرده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Critical Review of the Traditions of Al-Durr al-Manthūr in Tafsīr Al-Mīzān

نویسندگان [English]

  • Jamāl Farzandwahy 1
  • amanalah naseri karimvand 2
1
2 سفعیثدف
چکیده [English]

Al-Durr al-Manthūr has been one of the exegetical sources of ‘Allāma Tabātabā’ī in writing his Al-Mīzān. On the other hand, a considerable part of Tafsīr al-Mīzān deals with the traditions of this book. Accordingly, ‘Allāma has critically reviewed the traditions in two ways: 1. Reviewing the traditions alone (i.e., without employing the Suyūtī’s way of using the traditions), and 2. Receiving the Suyūtī’s ijtahād and the way he employed traditions. Thus, on some occasions, he has confirmed the traditions of this book for certain reasons such as: consistency with the Qur’ān, concordance with his own exegetical views, and compatibility with the sound traditions of the Infallibles (A.S.); and sometimes criticized and rejected them for reasons such as: inconsistency with the Qur’ān and sunna, being fabricated, and lacking competence for interpretation of the āya.

کلیدواژه‌ها [English]

  • al-Durr al-Manthūr
  • al-Mīzān
  • exegesis by tradition
  • confirmation
  • rejection of traditions

مراجع

  1. الاوسی، علی، روش علامه طباطبایی در المیزان، ترجمه سید حسین میرجلیلی، تهران، شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1381ش.
  2. ابن‌کثیر، ابوالفداء اسماعیل دمشقی، تفسیر القرآن العظیم، دارالمعرفه، 1402ق.
  3. حرانی، حسین بن علی بن حسین بن شعبه، تحف العقول، تصحیح و تعلیق علی‌اکبر غفاری، چاپ سوم، قم، مؤسسه نشر اسلامی، 1363ش.
  4. ربانی، محمد حسن، اصول و قواعد فقه الحدیث، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، 1383ش.
  5. سیوطی، جلال‌الدین، الاتقان فی علوم القرآن، قاهره، الهیئة المصریّة العامة للکتّاب، 1967م.
  6. ــــــــــــــ ، الدرّالمنثور فی تفسیر المأثور، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1411ق.
  7. شهید ثانی، الرعایة فی علم الدرایة، تصحیح و تعلیق عبدالحسین محمد علی بقال، چاپ دوم، قم، کتابخانه آیة‌الله مرعشی، 1413ق.
  8. صدوق، عیون اخبار الرضا، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، 1404ق.
  9. عجلونی، اسماعیل بن محمد، کشف الخفاء، بیروت، مؤسسة الرساله، 1414ق.
  10. عیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر عیاشی، چاپخانة علمیة تهران، 1380ق.
  11. غروی نائینی، نهله، فقه الحدیث و روش‌های نقد متن، تهران، دفتر نشر آثار علمی دانشگاه تربیت مد‌ّرس، 1379ش.
  12. طباطبایی، سیدمحمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمة سیدمحمدباقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرّسین حوزه علمیه قم، 1374ش.
  13. ـــــــــــــــ ، قرآن در اسلام، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1373ش.
  14. قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر قمی، قم، دارالکتاب، بی‌تا.
  15. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تصحیح و تعلیق علی‌اکبر غفاری، چاپ چهارم، بیروت، دار صعب و دار التعارف، بی‌تا.
  16. مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، چاپ دوم، بیروت، داراحیاء التراث العربی، 1403ق.
  17. معرفت، محمدهادی، تحریف‌ناپذیری قرآن، ترجمه علی نصیری، قم، انتشارات مؤسسه فرهنگی تمهید، 1388ش.
  18. ـــــــــــــــ ، تفسیر و مفسرون، چاپ سوم، قم، انتشارات مؤسسه فرهنگی تمهید، 1385ش.
  19. معماری، داود، مبانی و روش‌های نقد متن حدیث، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزة علمیه قم، 1384ش.
  20. هیثمی، علی بن ابی‌بکر، مجمع الزوائد و منبع الفوائد، مصر، بی‌تا.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار