خصائص النبی(ص) رویکردها و بایستگی‌ها

نوع مقاله : علمی _ ترویجی

نویسنده

طلبه سطح 4 حوزه قم با گرایش تفسیر و علوم قرآنی

چکیده

بدون شک خداوند پیامبرش را با اختصاص دادن به «صفات، ویژگی‌ها و امتیازاتی» بر دیگر پیامبران و سایر مخلوقات برتری و فضیلت داده است. از این‌ها به «خصائص النبی» یاد می‌شود.

خصائص النبی از مباحث مهم در سیره پیامبر اعظم بوده که به جهت حساسیت برخی از این خصائص و عدم شناخت دقیق آنها دستمایه مغرضین و شبهه‌افکنان قرار گرفته است.
در خصوص ضرورت پرداختن به این مسئله دو دیدگاه در میان علمای شیعه و اهل سنت وجود دارد برخی بر این باورند که خصائص مختص پیامبر بوده و با وفات پیامبر آنها نیز منقضی شده‌اند و برخی دیگر معتقدند که بررسی این موارد به جهت لزوم شناخت کامل پیامبر و دفاع از ایشان ضروری و بلکه واجب است.
در این تحقیق، مسئله خصائص النبی را از نگاه علمای متقدم و متأخر شیعه و اهل سنت مورد بررسی قرار داده و در نهایت به ضرورت و بایستگیهای پرداختن به آن تصریح کرده‌ایم.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Characteristics of the Prophet: Approaches and Necessities

نویسنده [English]

  • Sayyid Muhammad Naqīb
چکیده [English]

Characteristics of the Prophet (khaṣā’iṣ al-Nabī) have been among the important discourses in the sīra of the Great Prophet (S.A.W.), which, due to the sensitivity of some of these characteristics and the lack of accurate knowledge about them, have been a pretext for defamation and misconception.
There are two viewpoints among the Shī‘a and Sunnī scholars in respect to this issue. Some believe that the characteristics are exclusive to the Prophet and that with the demise of his holiness these characteristics have ceased; yet, others believe that the study of these instances are essential, or even obligatory, due to the necessity of fully knowing the Prophet and defending him.
In this research, characteristics of the Prophet are examined from the viewpoints of both the earlier and later Shī‘a and Sunnī scholars, and in conclusion the necessity of dealing with it has been emphasized.

کلیدواژه‌ها [English]

  • characteristics of the Prophet
  • feature
  • viewpoint
  • early scholars
  • later scholars
  1. قرآن کریم.
  2. ابراهیم، مصطفی و دیگران، المعجم الوسیط، قاهره، مجمع اللغه العربیه، بی‌تا.
  3. ابن رجب الحنبلی، ابی الفرج، فتح الباری، مدینه، مکتبة الغرباء الاثریه، 1417ق.
  4. ابن منظور، محمد، لسان العرب، بیروت، دارالصادر، 1414ق.
  5. انصاری، مرتضی، کتاب النکاح، کنگره بزرگداشت شیخ انصاری، قم، 1415ق.
  6. بحرانی، یوسف، الحدائق الناضره، قم، انتشارات جامعه مدرّسین، 1405ق.
  7. بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، بیروت، دارالفکر، 1417ق.
  8. بیهقی، ابوبکر، السنن الکبری، بیروت، دار الفکر، بی‌تا.
  9. بیهقی، ابوبکر، دلائل النبوه، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1405ق.
  10. جعفری، محمد تقی، رسائل فقهی، منشورات کرامت، بی‌جا، 1419ق.
  11. جعفریان، رسول، دوازده رساله فقهی درباره نماز جمعه، قم، بی‌تا.
  12. الجندی خلیل ابن اسحاق، مختصر، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1416ق.
  13. حسینی عاملی، جواد، مفتاح الکرامه، قم، انتشارات جامعه مدرّسین، 1419ق.
  14. حلی، ابن ادریس، سرائر، قم، انتشارات جامعه مدرّسین، 1410ق.
  15. حلی، حسن بن یوسف، تحریرالاحکام الشرعیه، بی‌جا، بی‌تا.
  16. حلی، حسن بن یوسف، تذکرة الفقهاء، قم، آل البیت(ع)، بی‌تا.
  17. حلی، حسن بن یوسف، قواعد الاحکام، قم، انتشارات جامعه مدرّسین، 1413ق.
  18. حلی، فخر المحققین محمد، ایضاح الفوائد، قم، مؤسسه اسماعیلیان، 1387ق.
  19. حلی، نجم الدین، المعتبر، قم، مؤسسه سیدالشهداء، 1407ق.
  20. حلی، نجم الدین، شرایع الاسلام، قم، مؤسسه اسماعیلیان، 1408ق.
  21. خمینی، روح الله، ولایت فقیه، قم، مؤسسه نشرآثار، بی‌تا.
  22. دارابی، محمد بن محمد، مقامات السالکین، قم، نشر مرصاد، 1418ق.
  23. دمشقی، اسماعیل بن عمر بن کثیر ، الفصول فی سیرة الرسول، ریاض، مدار الوطن للنشر، 1424ق.
  24. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، بیروت، دار الکتب العربی، 1413ق.
  25. راغب اصفهانی، حسین، مفردات، بیروت، دار العلم، 1412ق.
  26. سیوطی، جلال الدین، تهذیب الخصائص النبویّه، بیروت، دار البشائر الاسلامیه، 1414ق.
  27. صالح، احمد الشامی، من معین الخصائص النبویه، بیروت، مکتب الاسلامی، 1421ق.
  28. صادق، محمد ابراهیم، خصائص المصطفی بین الغلو و الجفا، ریاض، دار المنهاج، 1426ق.
  29. صالحی، محمد بن یوسف، سبل الهدی و الرشاد، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1414ق.
  30. صدر، محمد صادق، ماوراء الفقه، قم، دارالاضواء للطباعة و النشر و التوزیع، بی‌تا.
  31. طباطبایی، محمد حسن، تفسیرالمیزان، قم، انتشارات جامعه مدرّسین، 1374ش.
  32. طوسی، ابوجعفر، المبسوط فی فقه الامامیه، المکتبة المرتضویه، 1378ق.
  33. عاملی (شهید ثانی)، زین‌الدین، مسالک الافهام فی تنقیح شرایع الاسلام، قم، المعارف الاسلامیه، 1413ق.
  34. عاملی، جعفر مرتضی، الصحیح من سیرة النبی الاعظم، قم، دارالهادی، 1415ق.
  35. عسقلانی، ابن حجر، فتح الباری، ریاض، مطبعة السلفیه، بی‌تا .
  36. فاضل هندی، محمد، کشف اللثام، قم، انتشارات جامعه مدرّسین، 1416ق.
  37. فیروزآبادی، محمد، القاموس المحیط، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1420ق.
  38. قسطلانی، احمد بن محمد، المواهب اللدنیه، قاهره، المکتبة التوفیقیه، بی‌تا.
  39. کاظمی، جواد، مسالک الافهام الی آیات الاحکام، تهران، کتابفروشی مرتضوی، 1365ش.
  40. کرکی، علی بن حسین، جامع المقاصد، قم، آل البیت(ع)، 1414ق.
  41. محمودی دشتی، علی‌اکبر، ادله اثبات دعوی، قم، مجمع الفکر الاسلامی، 1373ش.
  42. مزنی، اسماعیل، مختصر، دار المعرفة للطباعة والنشر، بی‌تا.
  43. مقریزی، تقی‌الدین احمد، امتاع الاسماع، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1420ق.
  44. نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام، بیروت، دار إحیاءالتراث العربی، بی‌تا.
  45. نووی، یحیی بن شرف، روضة الطالبین، بیروت، دار الکتب العلمیه، بی‌تا.
  46. نووی، یحیی بن شرف، شرح صحیح مسلم، بیروت، دار الکتب العربی، 1407ق.