جایگاه سیاق و نظم موضوعی در تفسیر منشور جاوید

نوع مقاله : علمی _ ترویجی

نویسندگان

1 استادیار گروه الهیات دانشگاه اصفهان

2 کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث

چکیده

گونه‌های مطرح در تفسیر موضوعی عبارت‌اند از:
1- استخراج سرفصل‌ها از قرآن و گردآوری آیات مربوط و بررسی آن‌ها؛ نظیر تفسیر منشور جاوید آقای سبحانی در موضوعات: توحید، نور و ظلمت، حق و باطل.

2- برگرفتن موضوعات از نیازهای عینی و سؤالات مطرح در جامعه و استفاده از تجارب بشری در مورد آن‌ها، سپس بررسی آن‌ها درحوزه قرآنی، با این باور که قرآن همواره پاسخگوی نیازهای روز است.
در روش تفسیر موضوعی (گونه اول) دو سؤال مطرح است: یک) آیا سیاق آیات در سایه نظم موضوعی رعایت می‌شود؟ دو) آیا مفسّر از رهگذر هم‌نشینی آیات، اضلاع و چهره‌های دیگر آیات را تبیین می‌کند؟
این مقاله درصدد آن است که روش تفسیر منشور جاوید را با فرضیه‌ها و سؤالات یاد شده در موضوع‌هایی نظیر: توحید، نور و ظلمت، حق و باطل بررسی نماید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Status of Context (Siyāq) and Thematic Order in Manshūr Jāwīd Commentary

نویسندگان [English]

  • A‘zam Parcham 1
  • A‘zam Nowzarī 2
1
2
چکیده [English]

Common types of thematic interpretation are:
1. Extraction of main topics from the Qur’an and compilation of the related verses and their explanation, such as Subhānī’s Manshūr Jāwīd commentary on topics such as monotheism, light and darkness, falsehood and truth.
2. Adopting subjects from the objective needs and questions brought up in society and using human experiences in relation to them and checking them in Qur’anic fields, believing that the Qur’an is always able to respond to the needs of the day.
In thematic interpretation method (the first type), two questions are raised:
1. Is the context of the verses observed in light of thematic order?
2. Does the interpreter enunciate other angles and aspects of the verses in regard to the companionship of the verses?
The present article seeks to study the method of Manshūr Jāwīd commentary with the above-mentioned hypotheses and questions on topics such as monotheism, light and darkness, truth and falsehood.

کلیدواژه‌ها [English]

  • ordinal interpretation
  • thematic interpretation
  • context
  • monotheism
  • light and darkness
  • truth and falsehood
  1. قرآن کریم، ترجمه محمد مهدی فولادوند، قم، چاپخانه بزرگ قرآن کریم، 1381ش.
  2. آلوسی بغدادی، ابی‌الفضل شهاب الدین محمود، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی، بیروت، داراحیاء التراث العربی، 1345ش.
  3. ابن منظور مصری، محمد بن مکرم، لسان العرب، چاپ سوم: بیروت، دارصادر، 1414ق.
  4. بیضاوی، عبدالله بن عمر، انوار التنزیل و اسرار الترتیل، بیروت، دارالفکر، بی‌تا.
  5. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، تحقیق صفوان عدنان داودی، دمشق - بیروت، دارالعلم، دارالشامیه، 1412ق.
  6. زمخشری، محمود بن عمر، الکشاف، بیروت، دارالکتاب العربی، 1416ق.
  7. سبحانی، جعفر، تفسیر منشور جاوید، چاپ چهارم: قم، مؤسسة امام صادق(ع)، 1383ش.
  8. شبّر، سیدعبدالله، تفسیر شبّر، بیروت، دارالبلاغه، 1412ق.
  9. صدر، سیدمحمد باقر، التفسیر الموضوعی و الفلسفةالاجتماعیة فی المدرسةالقرآنیة، تنقیح جلال‌الدین علی الصغیر، بیروت، الدار العالمیه، 1409ق/1989م.
  10. ----------، دروس فی علم الاصول، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، 1410ق.
  11. طباطبایی، سید محمد‌حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، چاپ سوم: تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1402ق.
  12. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1379ش.
  13. طبری، محمد بن جریر، جامع البیان فی تفسیر القرآن، دار المعرفه، 1990م.
  14. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، تهران، مکتبة نشر الثقافة الاسلامیه، 1408ق.
  15. طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، 1409ق.
  16. طیب، سیدعبدالحسین، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، چاپ سوم: تهران، انتشارات اسلام، 1411ق.
  17. علوی‌مهر، حسین، آشنایی با تاریخ تفسیر و مفسّران، انتشارات مرکز جهانی علوم اسلامی، 1384ش.
  18. عمید زنجانی، عباسعلی، مبانی و روش‌های تفسیر قرآن، چاپ دوم: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1368ش.
  19. فراهیدی، خلیل بن احمد، العین، چاپ دوم: قم، انتشارات هجرت، 1410ق.
  20. قرشی، سید علی‌اکبر، قاموس قرآن، چاپ ششم: تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1371ش.
  21. مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1360ش.
  22. معرفت، محمدهادی، تناسب آیات، ترجمة عزت‌الله مولایی‌نیا همدانی، قم، بنیاد معارف اسلامی، 1373ش.
  23. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، 1366ش.
  24. مهیار، رضا، (بی‌تا)، فرهنگ ابجدی، (بی‌جا) .