علل اختلاف تفسیر (در قرن اوّل)

نوع مقاله : علمی _ ترویجی

نویسندگان

1 استاد یار دانشگاه ایلام

2 دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه ایلام

چکیده

اختلافات تفسیری بیشتر از سه موضوع سرچشمه می‌گیرد: متن قرآن، موقعیت نزول و شخصیت مفسر. این‌ها را می‌توان به عنوان عواملی اصلی در اختلاف تفاسیر نام برد. علاوه بر این عوامل، شرایط سیاسی و اجتماعی سده اوّل اسلام نیز در تشدید اختلافات تفسیری بسیار مؤثر بوده است و فرقه‌های مذهبی که خود از این شرایط نشأت گرفته و دیگر عواملی که در این مقاله به آن‌ها اشاره شده به اختلافات تفاسیر دامن زدند که در این مقاله به تبیین مهم‌ترین عوامل اختلافات تفسیری با تأکید بر قرن اوّل می‌پردازیم.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Reasons for Different Qur'anic Interpretations in the First Century

نویسندگان [English]

  • Mahdī Akbarnizhād 1
  • ‘Alī Hāshimī 2
1
2
چکیده [English]

Difference in interpretation is mainly rooted in three issues: the Qur'an's texts, the revelation occasion, and the personality of the interpreter. These can be mentioned as the main factors; however, the socio-political situations of the first/seventh century have also been influential, as the appearance of religious sects originating from this milieu fuelled this problem. In this article, the writer has attempted to analyze the variety of interpretations mentioned above.

کلیدواژه‌ها [English]

  • interpretation
  • difference
  • interpreter
  • factors
  • the Qur'an

مراجع

  1. ابن عبد البر، ا لاستذکار، سالم محمد عطا ^ محمد علی معوض، بیروت، دار الکتب العلمیّة، 2000م.
  2. ابن سعد، الطبقات الکبری، بیروت، دار صادر، بی‌تا.
  3. ابن ابی شیبة الکوفی، المصنّف، تحقیق سعید اللحّام، بیروت، دار الفکر، 1409ق.
  4. ابن حجر عسقلانی، فتح الباری، چاپ دوم: بیروت، دار المعرفة.
  5. ابوزید نصر حامد، معنای متن، ترجمه مرتضی کریمی‌نیا، تهران، انتشارات طرح نو، 1380.
  6. ابوریه محمود، اضواء علی السنةالمحمدیة أو دفاع عن الحدیث، چاپ سوم: قم، مؤسسة أنصاریان، 1383.
  7. احمد بن حنبل، مسند، بیروت، دار صادر، بی تا.
  8. بابایی، علی اکبر، مکاتب تفسیری، قم، انتشارات حوزه و دانشگاه، 1381.
  9. بابایی، علی اکبر، عزیزی کیا غلامعلی، روحانی راد مجتبی، روش شناسی تفسیر قرآن، زیر نظر محمود رجبی، چاپ دوم: تهران، انتشارات سمت، 1385.
  10. بخاری، صحیح، بیروت، دار الفکر، 1401 ق.
  11. بیهقی، السنن الکبری، بیروت، دار الفکر، بی‌تا.
  12. جلالیان، حبیب الله، تاریخ تفسیر قرآن کریم، تصحیح محمد رضا آشتیانی، چاپ سوم: تهران، انتشارات اسوه، 1376.
  13. جعفریان، رسول، تاریخ سیاسی اسلام، تهران، سازمان چاپ و انتشارات، 1373.
  14. حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، تحقیق یوسف عبد الرحمان المرعشی، بی‌جا، بی‌تا.
  15. حسن ابراهیم حسن، تاریخ سیاسی اسلام، ترجمه ابوالقاسم پاینده، چاپ نهم: تهران، انتشارات جاویدان، 1376.
  16. حسنی، علی اکبر، تاریخ تحلیلی و سیاسی اسلام، چاپ چهارم: تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1377.
  17. خویی، ابوالقاسم، بیان در علوم و مسائل کلی قرآن، ترجمه محمد‌هادی نجفی و ‌هاشم ‌هاشم‌زاده، قم، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1383.
  18. ـــــــــ ، درآمدی بر علم رجال، ترجمه عبد الهادی فقهی زاده، تهران، انتشارات امیر کبیر، 1381.
  19. زرگری نژاد، غلام حسین، تاریخ صدر اسلام، تهران، انتشارات سمت، 1378.
  20. زمخشری، الفایق فی غریب الحدیث، بیروت دارالکتب العلمیه، 1417 ق.
  21. سیوطی، جلال الدین، الاتقان فی علوم القرآن، تصحیح محمد ابوالفضل ابراهیم، ترجمه سید مهدی حائری قزوینی، چاپ پنجم، تهران، انتشارات امیر کبیر، 1384.
  22. صالح، صبحی، علوم حدیث و اصطلاحات آن، ترجمه نادر علی عادل، چاپ دوم: تهران، انتشارات اسوه، 1383.
  23. طباطبائی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، چاپ سوم: تهران، دار الکتب الاسلامیه، 1397 ق.
  24. طبرانی، مسند الشامیین، چاپ دوم: بیروت، مؤسسة الرسالة، 1417 ق.
  25. عمید زنجانی، عباسعلی، مبانی و روش‌های تفسیر قرآن، چاپ پنجم: تهران، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1385.
  26. قاسمی‌حمید، محمد، اسرائیلیات و تأثیر آن بر داستان‌های انبیا در تفاسیر قرآن، تهران، انتشارات سروش، 1380.
  27. کلینی رازی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ترجمه سید جواد مصطفوی، مشهد، دفتر نشر فرهنگ اهل بیت، بی تا.
  28. متقی هندی، کنز العمال، بیروت، مؤسسة الرساله، 1409ق.
  29. مروتی، سهراب، پژوهشی پیرامون تاریخ تفسیر قرآن کریم، چاپ سوم: ایلام انتشارات گویش، 1381.
  30. معارف، مجید، تاریخ عمومی‌حدیث، چاپ دوم: تهران انتشارات کویر، 1381.
  31. معرفت، محمد‌هادی ، تفسیر و مفسران، چاپ دوم: قم، انتشارات تمهید، 1385.
  32. مؤدب، سید رضا، روش تفسیر قرآن، قم، انتشارات دانشگاه قم، 1385.
  33. نصیری رضی، محمد، تاریخ تحلیلی اسلام، چاپ ششم، قم، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، 1378.
  34. نفیسی، شادی، درایة الحدیث، باز پژوهی مصطلاحات حدیثی در نگاه فریقین، تهران، انتشارات سمت، 1386.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار