امر بین الأمرین در آیات قرآن و روایات

نویسنده

استادیار دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

مسئله امر بین الامرین در آیات قرآن و متون روایات در ضمن یک سلسله از عناوین و اصطلاحات‌ خاص و متفاوتی طرح شده است. در نگاه نخست،و بنا به دلالت ظاهری واژه‌های متن(آیه و روایت)چنین تصور می‌شود که نوعی‌ ناسازگاری و تعارض میان آن‌ها وجود دارد به تبع آن،می‌توان از تعداد کثیری از آن‌ها به عقیده جبر دست یافت،همان‌گونه که برخی به ظاهر بر نظریه تفویض و عزل قابل تطبیق‌اند و یا این‌که تصور می‌شود باید دربارهء برخی از آنها سکوت نمود و حکم به تشابه آن‌ها داد. نویسنده کوشیده است نه به تفصیل که به اجمال،آیات قرآن و سپس روایت مسئله را در یک منظومه‌ مرتبط و دسته‌بندی ریاضی‌گونه و قابل مقایسه طرح نماید و در قدم دوم با ارجاع موارد یاد شده به‌ اصول موضوعه،و اصل نظارت آیات و رایات بر یکدیگر در قالب عام و خاص و اطلاق و تقیید یا اجمال و تبیین و مقام بیان و سیاق،که دسته‌بندی آیات قرآن را تحصیل می‌نماید،از چنین قاعده‌ روش‌مندی بهره برده،به دلالت جامع میان گروه‌های مختلف آیات قرآن و نیز روایات یعنی نظریه‌ قویم و متین امر بین الامرین دست یابد.

عنوان مقاله [English]

The Principle of the Middle Position in the Qur'anic Verses and Traditions

نویسنده [English]

  • Ayyūb Akramī
چکیده [English]

The concept of predestination and free will, as one of man's complicated intellectual and social issues in the lives of the Muslims has originated various outlooks. In the moderate Shi'a culture, many misconceptions concerning this matter have been answered by virtue of the dignified and strong creed of the middle position (amr-i bayn al-amrain). The writer of this article tries to bring up the related verses and traditions in a relevant context in order to achieve a comprehensive significance among them.