فرایند الگوگیری از سیره معصومان(ع)

نوع مقاله : علمی _ پژوهشی

نویسنده

استادیار پژوهشکده علوم اسلامی رضوی، بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، مشهد.

چکیده

بر پایۀ آموزه‌­های قرآن و سنّت، الگوگیری از سیرۀ معصومان(ع) یک تکلیف دینی است. این مهم، زمانی به شایستگی محقّق خواهد شد که از پشتوانه‌­ای علمی برخوردار باشد و از منطقی عملی پیروی کند. پژوهش حاضر کوشیده است با ترسیم مراحلی عملی، چگونگی الگوگیری از معصومان(ع) را نشان داده و شیوۀ بهره‌گیری از سیرۀ ایشان را تبیین کند. نتیجۀ حاصل از این تحقیق که به روش توصیفی‌-تحلیلی به دست آمده، نشان می‌دهد که الگوگیری از سیرۀ معصومان(ع) فرایندی چهار مرحله­‌ای است که از مرحلۀ گزارش فعل معصوم تا مرحلۀ عمل به سیرۀ معصوم را دربر می‌گیرد. در واقع اثبات صدور فعل معصوم، احراز سیره بودن فعل معصوم، بررسی روا بودن تأسّی به سیرۀ معصوم و انتخاب طریقۀ تأسّی به سیرۀ معصوم، اصلی­‌ترین مراحل الگوگیری از سیرۀ معصومان(ع) است که درصورت درست پیموده شدن به نتیجه‌­ای مطلوب و تأثیرگذار خواهد انجامید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Process of Modeling the Infallibles’ Lifestyle

نویسنده [English]

  • Mahdi Mardani Golestani
assistant professor, Razavi Islamic Sciences Research Institute, Astan Quds Razavi Islamic Research Foundation, Mashhad, Iran
چکیده [English]

Based on the Qur'an and the traditions teachings, modeling the Infallibles’ lifestyle is a religious obligation and plays an essential role in the human lifestyle. When this issue has scientific support and follows practical logic, it will be done properly. This research has tried to show how to make a model of the Infallibles’ lives by drawing practical steps and explain the practice. The result of this research, which was obtained by descriptive and analytical method, shows that taking a role model from infallibles' lifestyle has four-stage that includes the action announcement to practical lifestyle. These steps include: proving that the action is done; confirming that the act was a part of the Infallibles’ lifestyle; examining the correctness of imitating the lifestyle and choosing the method of imitating the Infallibles’ lifestyle. These are the main steps of modeling infallibles' lifestyle, which, if followed correctly, will be a conscious and effective modeling process.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Infallibles’ lifestyle
  • current tradition
  • modeling method
  • modeling steps
  1. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج ‌البلاغه، مکتبة آیةالله المرعشی النجفی‏، قم، 1404ق.
  2. ابن ‌بابویه، محمد بن علی، الأمالی، نشر کتابچی، تهران، 1376ش.
  3. ابن ‌بابویه، محمد بن علی، علل الشرائع، کتاب‌فروشی داوری، قم، 1385ش.
  4. ابن ‌بابویه، محمد بن علی، عیون أخبار الرضا؟ع؟، نشر جهان، تهران، 1378ق.
  5. ابن ‌بابویه، محمد بن علی، من لایحضره الفقیه، جامعۀ مدرّسین حوزۀ علمیۀ قم، قم، ‏1413ق.
  6. ابن‌ شهر آشوب، محمد بن علی، ‫مناقب آل ابی‌طالب، نشر علامه، قم، 1379ق.
  7. ابوداود سجستانی، سلیمان بن اشعث، سنن ابی‌داود، المکتبة العصریة، بیروت، بی‌تا.
  8. ابن ‌ماجه، محمد بن یزید، السنن، دار الجیل، بیروت، 1418ق.
  9. آمدى، عبدالواحد بن محمد، غرر الحکم و درر الکلم، دار الکتاب الإسلامی، قم، ‏1410ق.
  10. انصاری، مرتضی، کتاب المکاسب المحرّمه، کنگرۀ جهانى بزرگداشت شیخ اعظم انصارى،‌ قم، 1415ق.
  11. بیهقی، احمد بن حسین، السنن الکبری، دار الفکر، بیروت، بی­تا.
  12. حسینی سمنانی، بتول، «خصائص النبی»، دانشنامۀ جهان اسلام، ج 15، بنیاد دائرة­المعارف اسلامی، تهران، 1393ش.
  13. حسینیان، حامد، «سیرۀ پویا؛ چالش‌های فراروی عمل به سیره و راه برون‌رفت از آن»، تاریخ اسلام، شمارۀ 58، تابستان 1393ش.
  14. حکیم، سیّد محمّدتقی، الأُصول العامة فی الفقه المقارن‏، مجمع جهانی أهل‌البیت؟عهم؟، قم، 1418ق.
  15. خوئی، سیّد ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة، مرکز نشر الثقافة الإسلامیة فی العالم، قم، ۱۴۱۳ق.
  16. دهخدا، علی‌اکبر، لغت­نامه، دانشگاه تهران، تهران، 1364ش.
  17. رفیعی محمدی، ناصر و بهروز حسین­پور، «روش تحلیل افعال معصومان با الگوگیری در سبک زندگی»، پژوهش­نامۀ علوم حدیث تطبیقی، شمارۀ 17، پاییز 1401ش.
  18. سیّد رضی، محمد بن حسین، نهج ‌البلاغه، نشر هجرت، قم، 1414ق.
  19. شعرانی، ابوالحسن، «رساله­ای در علم درایه»، مجلۀ نور علم، شمارۀ 50 و 51، فروردین 1372ش.
  20. شیرازی، سیّدرضا، «آنالیز ابزار اصولی بنای عقلا به روش بررسی مؤلّفه‌های واژه‌های آن و تحلیل کاربردها و ارتکازات»، فقه و اصول، شمارۀ 109، تابستان 1396ش.
  21. طباطبایی، سیّد محمدکاظم، منطق فهم حدیث، مؤسّسۀ آموزشی­ـ­ پژوهشی امام خمینی، قم، 1390ش.
  22. طبرسى، حسن بن فضل‏، مکارم الأخلاق، الشریف الرضی، قم، 1412ق.
  23. طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الأحکام، دار الکتب الإسلامیه، تهران، 1407ق.
  24. عالم­زاده نوری، محمد، استنباط حکم اخلاقی از سیره و عمل معصوم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، 1391ش.
  25. علیدوست، ابوالقاسم، فقه و عرف، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، قم، 1388ش.
  26. عمید، حسن، فرهنگ فارسی عمید، انتشارات اشجع، تهران، 1389ش.

‏‫29. غوری، عبدالماجد، معجم المصطلحات الحدیثیّــه، دار ابن کثیر، دمشق، ۱۴۲۸ق.

  1. کامیابی، محمدمهدی، الگوبرداری از معصومان؟عهم؟: مفهوم­شناسی تأسّی و امکان­سنجی، مؤسسۀ فرهنگی­ـ هنری امامت اهل­بیت؟عهم؟، قم، 1399ش.
  2. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، دار الکتب الإسلامیه، تهران، 1407ق.
  3. کهتری، محسن، «فرایند»، دانشنامۀ پیشگام (http://pishgam-pedia.rozblog.com).
  4. لیثی واسطی، علی بن محمد، عیون الحکم و المواعظ، دار الحدیث، قم، 1376ش.
  5. مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، 1403ق.
  6. محمدی ری‌شهری، محمد، شناخت­نامۀ حدیث، دار الحدیث، قم، 1397ش.
  7. مردانی گلستانی، مهدی، «افعال اختصاصی پیامبر و فراگیری تأسّی به ایشان»، مشکوة، شمارۀ 152، آذر 1400ش.
  8. مردانی گلستانی، مهدی، توسعۀ استنباط از فعل معصوم، بنیاد پژوهش­های اسلامی، مشهد، 1398ش.
  9. مردانی گلستانی، مهدی، عصری­سازی افعال پیامبر: مبانی، مراحل و نمونه­ها، بنیاد پژوهش­های اسلامی، مشهد، 1401ش.
  10. مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، فرهنگ‌نامۀ اصول فقه، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، 1389ش.
  11. مطهّری، مرتضی، مجموعۀ آثار، انتشارات صدرا، تهران، 1384ش.
  12. معین، محمد، فرهنگ فارسی معین، انتشارات راه رشد، تهران، 1385ش.
  13. نبوی، سیّد عباس، «تحلیل جامعه­شناختی سیرۀ سیاسی امامان»، اندیشۀ حوزه، شمارۀ 74، اسفند 1387ش.
  14. نجفی، روح­الله، «تحلیل فرایند الگویابی از رفتار شخصیت­ها در قصّه­های قرآن»، انسان­پژوهی دینی، شمارۀ 43، بهار 1399ش.
  15. نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام‌، بیروت، دار إحیاء التراث العربی‌، 1404ق.