کارکردهای تقوا در خانواده از دیدگاه قرآن

نوع مقاله : علمی _ ترویجی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دانشگاه کاشان

2 سطح چهار حوزه

3 استادیار دانشکده تفسیر و علوم قرآنی قم

چکیده

تقوا به عنوان یکی از فضایل ارزشمند انسانی که آثار و برکات دنیوی و اخروی فراوانی دارد، در آیات متعددی از قرآن مورد توصیه قرار گرفته است. از جمله این موارد، سفارش تقوا در آیات مربوط به مباحث خانواده است. اگرچه در تمام مواردی که تشویق یا امر به تقوا صورت گرفته است، معنای مطلق آن مورد نظر می­باشد، لیکن دقت در آیات به این نکته رهنمون می­شود که علاوه بر این اطلاق، در هر موردی متناسب با موضوع، مصادیق خاصی از تقوا مدّ نظر است.
در این نوشتار، مصادیق تقوا در خانواده در مواردی همچون روابط زناشویی و پرورش فرزند، مسائل مربوط به امر شیردهی کودک، ناسازگاری و ایجاد تنش در محیط خانواده، وقوع طلاق و جدایی همسران، مسائل مربوط به دوران عدّه طلاق و چندهمسری مردان، با توجه به سیاق آیات و دیدگاه مفسران، تعیین شده که نشانگر تفاوت رفتارهای پرهیزکارانه در شرایط و مقتضیات مختلف است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Piety Functions in the Family from the Qur’an Perspective

نویسندگان [English]

  • Sediqeh Mousavi 1
  • Ali Akbar Khoddamiyan Danesh pajuh 2
  • Bakouei Mahdi 3
1
2
3
چکیده [English]

Piety, as one of the human virtues that has many worldly and
heavenly blessings, is recommended in several Qur’an verses. 
Among these cases, there are some verses relating to family
matters that order to piety. Although, in all cases of
encouragement to piety, its absolute meaning is sought, but
attention to the verses leads to the fact that in addition to this,
particular examples of piety is contemplated in any case according
to the subject.
In this paper, examples of piety in family, in cases such as
marriage and child rearing, child-feeding issues, incompatibility
and tension in the family, divorce and separation of spouses,
issues related to the period of ‘iddah (period of waiting after
divorce) and polygamy of men are analyzed according to the
Qur’an verses context and commentators' views, which indicate
the different kinds of virtuous practices in various conditions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • family piety
  • Qur’an
  • family relationships
  • divorce
  • ‘iddah
  • polygamy
  1. قرآن کریم، ترجمه ناصر مکارم شیرازی، چ2، قم: دارالقرآن الکریم، 1373.
  2. نهج البلاغة. ترجمه دشتى. چ1، قم: مشهور، 1379ش.
  3. ابن عاشور، محمد بن طاهر، التحریر و التنویر. بیروت: مؤسسة التاریخ العربی، 1420ق.
  4. ابوحیان،محمدبن یوسف، البحرالمحیط فی التفسیر، چ1، بیروت: دارالفکر، 1420ق.
  5. تهانوی، محمد بن علی، موسوعة کشاف اصطلاحات الفنون والعلوم: علی دحروج، چ1، بیروت: لبنان، ناشرون، 1996م.
  6. جرجانی، علی بن محمد، التعریفات. لبنان، دارالکتاب العلمیه،1403ق.
  7. جوادی آملی، عبدالله، تفسیر تسنیم. قم: الاسراء،1387و1389.
  8. حسینی همدانی، محمد، انوار درخشان: محمدباقر بهبودی، چ1، تهران: کتاب فروشی لطفی، 1404ق.
  9. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ قرآن. بیروت: دارالشامیه،1412ق.
  10. زمخشری، محمود، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل. چ3، بیروت: دارالکتاب العربی، 1407ق.
  11. شاه عبدالعظیمی، حسین، تفسیر اثنی عشری. تهران: میقات،1363.
  12. طبرسی، فضل ­بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن. تهران: ناصرخسرو، چ3، 1372.
  13. فخر رازی، محمد بن عمر، مفاتیح الغیب. بیروت: دار احیاءالتراث العربی، چ3، 1420ق.
  14. قرشی، علی اکبر، تفسیر احسن الحدیث. تهران : بنیاد بعثت، چ2، 1375.
  15. مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار. بیروت: دار احیاء التراث العربی، چ2، 1403ق.
  16. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه. تهران : دارالکتاب الإسلامیه، چ10، 1371.
  17. مغنیه، محمدجواد، ترجمه تفسیر کاشف، ترجمه موسی دانش. قم: بوستان کتاب (انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم) چ1، 1378.
  18. هاشمى رفسنجانى، اکبر، تفسیر راهنما: روشى نو در ارائۀ مفاهیم موضوعات قرآن. قم : بوستان کتاب (انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم) چ1، 1386.