نفی مطلق‌انگاری امنیت در آموزه‌های اسلامی

نوع مقاله : علمی _ ترویجی

نویسندگان

1 استاد خارج‌ فقه و اصول حوزه علمیه مشهد

2 پژوهشگر بنیاد پژوهشهای اسلامی و مدرّس حوزه و دانشگاه

چکیده

امنیت و زندگی دور از بیم و هراس در عرصه‌های مختلف زندگی از بدیهی‌ترین و اساسی‌ترین حقوق انسان است. نه هیچ عالم و صاحب اندیشه‌ای در آن تردید دارد و نه هیچ مکتب و نظام حقوقی آن را انکار کرده است، اما باید دید آیا امنیت، مطلق است و آیا آموزه‌های اسلامی این مطلق‌انگاری در امنیت را برمى‌تابد؟ یا اینکه بسته به شرایط و رفتار افراد، امنیت نسبت به آنان متفاوت خواهد بود؟
این پژوهش بر آن است با مراجعه به قرآن، روایات و فقه شیعی، این موضوع را واکاود و به این سؤال پاسخ دهد. از این‌رو، پس از مفهوم‌شناسی، بیان ضرورت و اهمیت و نیز اشاره به پیشینۀ امنیت، این موضوع را پی گرفته است و در نهایت ثابت کرده که ایدۀ مطلق‌انگاری امنیت، ایده‌ای ناصواب است و در حقیقت مانعی بزرگ بر سر راه تحقق امنیت و نهادینه شدن آن در جامعه مى‌باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Disproving Security Absolutism in Religious Doctrines

نویسندگان [English]

  • Muhammad Hasan Khoza’i 1
  • Reza Vatandust 2
1
2
چکیده [English]

Security and a life free from apprehension and fear in different arenas of life is among the most indispensable and fundamental human rights. Neither any scholar and thinker has doubt about it, nor any school of thought and legal system has denied it; however, it should be seen if security is absolute and if the Islamic doctrines tolerate this absolutism in security. Or whether, depending on the conditions and behavior of people, security would be different to them?
This research is intended to explore into this issue and answer the above question with reference to the Qur’ān and the Shī‘ī traditions and jurisprudence. Thus, after studying the concept, stating the necessity and importance, and pointing out the antecedent of security, it has followed up this issue and finally proved that the idea of absolutism is an unrighteous one and is indeed a great barrier on the way to actualization of security and its institutionalization in the society.  

کلیدواژه‌ها [English]

  • the Qur’ān
  • Islamic doctrines
  • security
  • fearlessness
  • security absolutism
  1. قرآن کریم.
  2. ابن منظور الافریقی المصری، جمال الدین محمد، لسان العرب، نشر ادب الحوزه، قم، 1405ق.
  3. پرتو، ابوالقاسم، واژه‌یاب، اساطیر، تهران، 1373ش.
  4. تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد، غرر الحکم و درر الکلم، شرح جمال الدین محمد خوانساری، انتشارات دانشگاه تهران، تهران، 1366ش.
  5. حرّ عاملی، محمد بن الحسن، وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعه، دار احیاء التراث العربی، بیروت، چاپ پنجم، 1403ق.
  6. حلّی، حسن بن یوسف مطهر، نهایة الاحکام فی معرفة الاحکام، اسماعیلیان، قم، چاپ دوم، 1410ق.
  7. حلّی، نجم الدین جعفر بن حسن، مختصر النافع، مؤسسۀ بعثت، تهران، چاپ سوم، 1410ق.
  8. خمینی، روح‌الله، تحریر الوسیله، اعتماد، تهران، چاپ  چهارم، 1403ق.
  9. دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه، تهران، 1330ش.
  10. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، دار المعرفه، بیروت، بى‌تا.
  11. سیوطی، جلال الدین، الجامع الصغیر، دارالفکر، بیروت، 1401ق.
  12. طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الاحکام، دارالکتب الاسلامیه، تهران، 1365ش.
  13. عمید زنجانی، عباسعلی، فقه سیاسی، امیر کبیر، چاپ اول، تهران، 1367ش.
  14. عمید، حسن، فرهنگ عمید، امیر کبیر، تهران، 1369ش.
  15. فیض الاسلام، علی‌نقی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، بی‌جا و بی‌تا.
  16. فیومی، احمد بن محمد، المصباح المنیر، مکتبة اللبنان، بیروت، 1987ق.
  17. قاضی تمیمی، نعمان بن محمد، دعائم الاسلام، آل‌البیت، قم، 1385ق.
  18. کاشف الغطاء، محمدحسین، تحریر المجله، الحیدریه، نجف، 1359ق.
  19. کاظمی، علی اصغر، روابط بین الملل در تئوری و عمل، نشر قوس، تهران، 1352ش.
  20. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، دار التعارف، چاپ سوم، بیروت، 1401ق.  
  21. محقق داماد، سید مصطفی، قواعد فقه، مرکز نشر علوم اسلامی، قم، 1429ق.
  22. مصطفوى، محمد کاظم، القواعد، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعۀ مدرّسین، چاپ سوم، قم، 1417ق.
  23. معین، محمد، فرهنگ معین، امیر کبیر، تهران، 1360ش.
  24. نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، دارالکتب الاسلامیه، تهران، 1365ش.