مدینه فاضله در ساختارشناسی تفکرات آیة‌الله جوادی آملی

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی شهری دانشگاه تهران

چکیده

توصیف آرمان‌شهر یکی از مقوله‌هایی است که اندیشمندان مختلفی از جمله اندیشمندان مسلمان در طول تاریخ بدان پرداخته‌اند. در این میان دین اسلام نیز حامل تعالیم وحیانی و عقلانی است که آرمان‌شهر مطلوب انسانی را به تصویر می‌کشد. سلسله آرمان‌شهرگرایان مسلمان از فارابی آغاز شده و تا دوران معاصر امتداد داشته و یکی از متأخرترین اندیشمندان آرمان‌گرا آیة‌الله جوادی آملی است. پژوهش حاضر با هدف تبیین آرای آرمان‌شهری ایشان با روش توصیفی_ تحلیلی، ضمن ارائه چارچوبی کلی برای شناسایی نقاط کلیدی در تفکرات یک آرمان‌گرا و ارتباط بین آن نقاط، مدل تفکر آرمان‌شهرگرایی ایشان را بررسی نموده است. ایشان به عنوان یکی از اندیشمندان و فیلسوفان مسلمان معاصر معتقد است در دوران غیبت، امکان ایجاد حکومت اسلامی با هندسه مشخص وجود دارد. و در دوران ظهور نیز حضرت ولی‌عصر (عج) به عنوان انسان کامل، با قرار گرفتن در مسند حکومت، استعداد بالقوه مقام خلیفة اللهی در انسان‌ها را شکوفا می‌کند. مدینه فاضله‌ای که در نهایت تشکیل خواهد شد تنها پوسته محسوب می‌شود و بلکه هدف متوسط خلقت انسانی است؛ در حالی که انسان کامل، روح آن مدینه است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Structurology of Ayatollah Javādī Āmulī’s Thoughts concerning Utopia

نویسنده [English]

  • Kāzim Afrādī
چکیده [English]

Description of utopia (al-madīnat al-fāḍila) is one of the notions that various scientists, including Muslim scholars, have dealt with throughout history. Meanwhile, Islam conveys Revelational and rational teachings portraying the utopia yearned by humankind. The chain of Muslim utopists begins with al-Fārābī and extends to the present era, with Ayatollah Javādī Āmulī as one of the most recent utopist thinkers. Aiming at explicating his utopian opinions, the present research has studied his utopian pattern of thinking while using the descriptive-analytical method to present a general frame of reference for identifying the key points of a utopist and the relation between those points. As one of the contemporary Muslim thinkers and philosophers, Ayatollah Javādī Āmulī believes that it is possible to create an Islamic government (ḥukūma) with a specified engineering during the Occultation. Similarly, Valī al-‘Aṣr (Imam Mahdi – Aj.), as a perfect human being assuming the ḥukūma, will actualize the potential of Divine Vicegerency status in human beings. The utopia that will eventually be created will be regarded only as a crust, which is the average goal of human creation; whereas the soul of that utopian community is the perfect man.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Utopia
  • school of Islam
  • Islamic Government
  • Mahdavī utopia

مراجع

ابوالقاسم زاده، مجید، «ماهیت گزاره‌های اخلاقی از دیدگاه استاد جوادی آملی»، رواق اندیشه، ش 46، 1384ش.
    • اذکایی (سپیتمان)، پرویز، «دادشهر ابن سینا»، نشریه چیستا، شماره 23، 1364ش.
    • اصیل، حجت‌الله، آرمان‌شهر در اندیشه ایرانی، تهران، نشر نی، چاپ دوم، 1381ش.
    • پارسانیا، حمید، «فلسفه حقوق بشر از دیدگاه آیة الله جوادی آملی»، اسراء، شماره 7، بهار 1390.
    • جوادی آملی، عبدالله، ، امام مهدی موعود موجود، قم، اسراء، 1387ش.
    • ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ، تفسیر موضوعی قرآن، ج 8، تهران، رجاء، 1374ش.
    • ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ، سیره رسول اکرم9 در قرآن، تفسیر موضوعی، ج 9، قم، اسراء، 1386ش.
    • ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ، شکوفایی عقل در پرتو نهضت حسینی، ج 3، قم، اسراء، 1384ش.
    • ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ، فلسفه حقوق بشر، قم، اسراء، 1383ش.
    • ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ، مبادی اخلاق در قرآن، تفسیر موضوعی، قم، اسراء، 1387ش.
    • ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ، مجموعه سخنرانی‌ها پیرامون ولایت فقیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی،1363ش.
    • ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ، نسبت دین به دنیا، قم، اسراء، 1381ش.
    • ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ، ولایت فقیه ولایت فقه و عدالت، قم، اسراء، 1378ش.
    • ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ، انتظار بشر از دین، قم، اسراء، 1380ش.
    • ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ، بنیان مرصوص امام خمینی، ج6، قم، اسراء، 1384ش.
    • حسینی کوهساری، اسحاق، تاریخ فلسفه اسلامی، تهران، نشر بین الملل، ۱۳۸۷، ش.
    • دانشنامه پرسش دینی، 1391 www.wikiporsesh.ir
    • سلطان محمدی، ابوالفضل، «جایگاه سیاست در اندیشه شیخ بهایی»، نشریه علوم سیاسی، دانشگاه باقرالعلوم7، ش 18، 1381ش.
    • سوزنچی، حسین، علم دینی از منظر آیة الله جوادی آملی، اسراء، شماره 4، تابستان 1389.
    • سیدی نیا، سید اکبر ، «خلافت الهی»؛ با تأکید بر دیدگاه آیة الله جوادی آملی، قبسات، ش 44، 1386ش.
    • صدرالدین شیرازی، مبدأ و معاد، ترجمه احمدبن محمد اردکانی، به کوشش عبدالله نورانی.
    • عبدیائی، نرجس ، «ابعاد رشد در مدینه فاضله مهدوی از دیدگاه آیة الله جوادی آملی»، نشریه انتظار موعود، ش 30، 1388ش.
    • علی آبادی، محمد، «شهر خداوند (تصویری از ساختار معنایی آرمان شهر اسلامی»، آدینه، ش 1، 1385ش.
    • فارابی، ابونصر محمد، اندیشه­های اهل مدینه فاضله، ترجمه و تحشیه: سید جعفر سجادی، تهران، انتشارات طهوری، چاپ دوم، 1361ش.
    • لک‌زایی، رضا، سعادت متعالیه از منظر آیة الله جوادی آملی، اسراء، شماره 7، بهار 1390.
    • لک‌زایی، رضا، سعادت متعالیه از منظر آیة الله جوادی آملی، اسراء، شماره 7، بهار 1390.
    • مجتبی زاده، علی، «نظام سیاسی اسلام در عصر غیبت از منظر آیة الله جوادی آملی»، حکومت اسلامی، ش 55، 1389ش.
    • مرادی، مجید، «تقریر گفتمان سید قطب»، نشریه علوم سیاسی، دانشگاه باقرالعلوم7، ش 21، 1382ش.
    • مکارم، محمدحسن، مدینه فاضله در متون اسلامی، قم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اول، 1377ش.
    • منابعی برای کسب اطلاعات بیشتر:
    • میراحمدی، منصور ، «مردم سالاری دینی در اندیشه آیة الله جوادی آملی»، اسراء، شماره 7، بهار 1390.
    • میری، محمدجواد، «سفیر اسلام ناب، نگاهی به زندگی و اندیشه آیة الله جوادی آملی»، سوره، ش7، 1382ش.
    • یوسفیان، حسن؛ محمدصادق، علی پور، «فلسفه امامت در اندیشه فارابی»، نشریه فلسفه دین، سال هشتم، ش 10، 1390ش.
    • (1‌URL)_ پیام به افتتاحیه بخش تحول علوم انسانی نمایشگاه قرآن کریم‌، 1391.
    • (2 URL)_ پیام به همایش آزادی انسان در اسلام ، 1390.
    • (3 URL)_ پیام به گردهمایی سعادت و سیادت دنیا و آخرت ، 1388.
    • (4 URL)_ پیام به مناسبت هفته نیروی انتظامی، 1390.
    • (5 URL)_ پیام به بنیاد ملی نخبگان، 1390.
    • (6 URL)_ خبرگزاری قرآنی ایران www.iqna.ir.
    • (7 URL)_ سایت بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء www.portal.esra.ir.

    فایل ها

    اشتراک گذاری

    ارجاع به این مقاله

    آمار