مشکوة

ابعاد مواجهه انسان با خود با تکیه بر قرآن و حدیث

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشکده علوم حدیث

چکیده

یکی از حوزه های ارتباطی انسان، رابطه او با نفس خویش است. اینکه آدمی چگونه با خود رابطه برقرار کرده و چگونه با خود مواجه می شود موضوعی است که در این مقاله بدان پرداخته شده است. به نظر نگارنده هر یک از افراد بشر سه نوع مواجهه با نفس خویش خواهد داشت؛ مواجهه شناختی که به عنوان مواجهه پایه مطرح است، مواجهه احساسی که محصول مواجهه نخست به شمار آمده، نقش بسزایی در شکل گیری مواجهه نوع سوم ایفا می کند، و مواجهه رفتاری که محصول دو نوع مواجهه نخست بوده، در حقیقت نمایان کننده کیفیت دو نوع مواجهه نخست در خارج به شمار می رود که رفتار فرد آن را متجلی می سازد. این مقاله در صدد است ضمن بیان انواع مواجهه رفتاری و عرصه های آن، اهمیت مواجهه شناختی و مواجهه احساسی نسبت به فرد را خاطر نشان شود و آن دو مواجهه را به عنوان مواجهه های تاثیرگذار در رفتار آدمی و دو رکن مهم برای اصلاح رفتار اخلاقی معرفی کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Dimensions of Man's Self-Encounter According to the Qur ān and Hadīth

نویسنده [English]

  • Muhammad Taqi Subhani

چکیده [English]

How does man relate to and encounter with himself? This is the issue dealt with in the present article. According to the author, every human being enjoys three types of self-encounter. Cognitive encounter, which is known as basic encounter; sensational encounter, which is the product of the first type and plays a significant role in the formation of the third type; and the behavioral encounter, which is the outcome of the first two types and actually reveals the quality of the first two encounters in the outer world manifested by the individual’s behavior. Stating different types of behavioral encounters and their dimensions, the writer intends to point out the importance of the sensational encounter as well as the cognitive encounter with oneself and to introduce the two encounters as influential in man’s behavior and as two significant pivots for improving ethical dimensions of behavior.

کلیدواژه‌ها [English]

  • self relation
  • cognitive encounter
  • sensational encounter
  • behavioral encounter
  • self
  • Control
  1. قرآن کریم
  2. آمدی، عبدالواحد، غررالحکم، دانشگاه تهران، 1360ش.
  3. ابن بابویه، محمد بن علی (شیخ صدوق)، خصال، تصحیح علی‌اکبر غفاری، قم، انتشارات جامعه مدرّسین حوزه علمیه قم، 1403ق.
  4. ابی داود، سلیمان بن اشعث، سجستانی، سنن، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1416ق.
  5. الترمذی، محمد بن عیسی، سنن، بیروت، دار ابن کثیر، 1428ق.
  6. حسینی شیرازی، سید محمد، تقریب القرآن إلى الأذهان، بیروت، دارالعلوم، 1424ق.
  7. سبزواری، ملا هادی، شرح‌ منظومه حکمت، دانشگاه تهران، مؤسسه مطالعات اسلامی، ۱۳۷۸ش.
  8. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، قم، مؤسسه نشر اسلامی وابسته به  جامعه مدرّسین حوزه علمیه قم.
  9. طبرسی، ابوعلی فضل بن الحسن، مکارم الأخلاق، تحقیق علاء آل‎جعفر، قم، مؤسسة النشر الإسلامى، 1414ق.
  10. قطب‎الدین رازی، محمد بن محمد، رسالتان‌ فی‌ التصور و التصدیق، قم، مؤسسه اسماعیلیان، 1374ش.
  11. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، تحقیق علی‌اکبر غفاری، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1364ش.
  12. متقی هندی، علی بن حسام‎الدین، کنز العمال، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
  13. مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، ۱۴۲۳ق.
  14. مجله نامه مفید، شماره 25.
  15. محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامه عقاید اسلامی (معرفت‌شناسی)، قم، دارالحدیث، 1385ش.
  16. محمدی ری‌شهری، محمد، میزان الحکمه، قم، دار الحدیث، 1416ق.
  17. مصباح یزدی، محمدتقی، آموزش فلسفه، تهران، مؤسسه انتشارات امیر کبیر، 1378ش.
  18. معلمی، حسن، مبانی اخلاق در فلسفه غرب و فلسفه اسلامی، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1380ش.
  19. مکارم شیرازی، ناصر، الأمثل فى تفسیر کتاب الله المنزل‏، قم، مدرسه امام علی7، 1421ق.
  20. نوری، میرزا حسین، مستدرک الوسایل، بیروت، مؤسسه آل البیت لاحیاء التراث، 1408ق.
مشکوة

دوره 31، شماره 1 - شماره پیاپی 114
بهار 1390
صفحه 6-26