روابط بینامتنی قرآن با نامه سی و یکم نهج البلاغه

نوع مقاله : علمی _ ترویجی

نویسندگان

1 استادیار زبان و ادبیات عربی دانشگاه بوعلی سینا - همدان

2 مدرّس دانشگاه پیام نور مرکز تویسرکان

چکیده

ارتباط یک متن با متن های دیگر که به نظریه روابط بینامتنی شهرت دارد از موضوعات مهمی است که مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. نهج البلاغه از جمله متونی است که با مفاهیم قرآن ارتباطی تنگاتنگ دارد به طوری که در بسیاری از موارد فهم و درک دقیق معنای مورد نظر امام جز از طریق آشنایی با متن پنهان و شناخت چگونگی رابطه آنها با یکدیگر میسر نیست. نویسنده در بررسی و تحلیل روابط بینامتنی قرآن با نامه سی و یکم نهج البلاغه دریافته است که بیشترین شکل روابط بینامتنی قرآن با این نامه به صورت نفی متوازی است که برای درک متن پنهان به خوانشی آگاهانه و عمیق نیاز است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Intertextual Relations of the Qur ān and the Letter 31 of Nahj al-Balāgha

نویسندگان [English]

  • Sayyid Mahdi Masbuq 1
  • Husayn Bayat 2
1
2
چکیده [English]

The relation of a text with other texts (which is known as intertextual relation) is among the important topics of interest to researchers. Nahj al-Balāgha is one of the texts that have a close relation to the concepts of the Qur’ān, to the extent that in most cases understanding the precise meaning intended by the Imam (A.S.) is not possible except through familiarity with the “hidden text” and the recognition of the way they are related to one another. Delving into the intertextual relation of the Qur’ān and letter 31 of Nahj al-Balāgha, the writer has figured out that the most part of intertextual relations of the Qur’ān with this letter is in the form of parallel negation, and that a thoughtful and profound reading is required to understand the hidden text.

کلیدواژه‌ها [English]

  • the intertextual relations of the Qur'ān with the letter 31 of Nahj al Balāgha
  • Imam Alī's (A.S.) eloquence
  • the rule of parallel negation
  1. قرآن کریم.
  2. بروئل پیرو و همکاران، تاریخ ادبیات فرانسه، ترجمۀ نسرین خطاط و مهوش قویمی، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، 1371ش.
  3. بنیس، محمد، ظاهرة الشعر المعاصر فی المغرب مقاربةبنیویةتکوینیة، بیروت، دارالعوده، 1979م.
  4. رمّانی، ابراهیم، «النص الغائب فی الشعر العربی الحدیث»، مجلة الوحده، ش48، 1988م.
  5. طبرسی، ابوعلی فضل بن الحسن، مجمع البیان لعلوم القرآن، تهران، مؤسسة الهدی للنشر و التوزیع، 1417ق.
  6. عباس‌زاده، حمید، «اقتباس‌های قرآنی در نهج البلاغه»، فصلنامۀ مطالعات تفسیری، سال یکم، شمارۀ1، بهار 1389ش.
  7. عزام، محمد، شعریة الخطاب السردی، دمشق، منشورات إتحاد الکتّاب العرب، 2005م.
  8. عطا، احمد محمد، التناص القرآنی فی شعر جمال‌الدین بن نُباتة المصری، المؤتمر الدولی الرابع لکلیة الألسن جامعة المنیا، آوریل 2007م.
  9. فیض الاسلام، سید علینقی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، تهران، انتشارات فقیه، چاپ پنجم، 1379ش.
  10. کریستوا، ژولیا، کلام، مکالمه و رمان، ترجمة پیام یزدانجو، تهران، نشر مرکز، 1381ش.
  11. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیه، چاپ چهل و دوم، 1381ش.
  12. ـــــــــــــــ ، برگزیدۀ تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیه، چاپ سوم، 1386ش.
  13. موسی، خلیل، قراءات فی الشعر العربی الحدیث و المعاصر، دمشق، منشورات إتحاد الکتّاب العرب، دمشق، 2000م.
  14. وعدالله، لیدیا، التناص المعرفی فی شعر عزالدین المناصره، دار المندلاوی، 2005م.