خنده و گریه در آیات قرآن کریم

نوع مقاله : علمی _ ترویجی

نویسنده

محقق و نویسنده در علوم اسلامی

چکیده

در این مقاله پس از تعریف لغوی دو کلمة ضحک (به معنای خنده کردن) و بکاء (گریه کردن)، با توجه به آیات قرآن، بخش خنده به عناوین فرعی: 1- تعجب 2- استهزاء 3- شادی در رستاخیز 4- محرومیت از خنده به سبب مجازات و بخش گریه نیز به عناوین فرعی 5- تأسف 6- نفاق 7- فراق 8- شناخت حق 9- شوق و عرفان 10- خوف از عذاب الهی 11- مجازات عمل، تقسیم گشته است. در هر عنوان آیات مربوط به آن با توجه به تفاسیر مختلف آورده و تا حدودی با استفاده از روایات در هر مورد بحث و بررسی شده است.
در پایان نیز بعد از بررسی بیشتر آیاتی که خنده و گریه در آنها به کار رفته، این نتیجه به دست آمده که در اسلام تنها تبسم در دنیا و خندة شادی مؤمنان در روز قیامت پسندیده است و گریه زمانی‌که از روی شناخت حق باشد، دارای ارزش فراوانی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Laugh and Weep in the Verses of the Holy Qur’ān

نویسنده [English]

  • Muhammad Rizā ‘Atā’ī
چکیده [English]

In this article, after giving a literal definition of the two words zahk (laugh) and bukā’ (weep), these two are divided into the following sub-headings in respect to the the Qur’ānic verses, (for laugh) 1. Surprise, 2. Sarcasm, 3. Joy on the Resurrection Day, 4. Deprivation of laughter as punishment; (and for weep) 5. Sorrow, 6. Hypocrisy, 7. Separation, 8. Recognition of God, 9. Affection and mysticism, 10. Fear of divine punishment, and 11. Punishment for one’s action. For each heading, the related verse is given in respect to its interpretation and partly reviewed using the traditions in each case. In the end, after examining most of the verses in which laugh and weep are mentioned, it is concluded that in Islam only smiling in this world and laughing on the Resurrection is praiseworthy for the believers; and weeping, when out of recognition of God, is highly valued.

کلیدواژه‌ها [English]

  • zahk
  • bukā’
  • weep
  • laugh

مراجع

  1. قرآن کریم (با ترجمه فولادوند).
  2. راغب اصفهانی، ابوالقاسم حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ترجمه و تحقیق دکتر سید غلامرضا خسروی حسینی، چاپ دوم: تهران، انتشارات مرتضوی، 1374ش.
  3. جرجانی، ابوالمحاسن، حسین بن الحسن، جلاء الاذهان و جلاء الاحزان معروف به تفسیر گازر، تهران، دانشگاه تهران، 1337ش.
  4. حسینی شاه عبدالعظیمی، حسین بن احمد، تفسیر اثنی عشری، تهران، انتشارات میقات، 1384ق.
  5. خزاعی نیشابوری، حسین بن علی محمد ابن احمد، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، معروف به تفسیر ابوالفتوح رازی، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، 1364-1374ش.
  6. بانوی اصفهانی (امین اصفهانی)، مخزن العرفان فی علوم القرآن، تهران، نهضت زنان، مسلمانان، 1361ش.
  7. رشیدرضا، محمد، تفسیر القرآن الحکیم معروف به تفسیر المنار، چاپ چهارم: دارالفکر، 1424ق.
  8. صدوق، محمد بن علی، کتاب الخصال، تصحیح علی اکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1403ق / 1362ش.
  9. طبرسی، ابوعلی الفضل بن الحسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ترجمه گروهی از مترجمان، تهران، انتشارات فراهانی، 1363ق.
  10. طیب سید عبدالحسین: اطیب البیان فی تفسیر القرآن، چاپ سوم: تهران، انتشارات اسلام، 1366ش.
  11. عاطف الزین، سمیع، التفسیر الموضوعی للقرآن الکریم، چاپ سوم: لبنان، مکتبة المدرسة، دار التوفیق، 1414ق.
  12. علامه طباطبایی، تفسیر المیزان، ترجمة سید محمد باقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1363ش.
  13. قرشی، سید علی‌اکبر، تفسیر احسن الحدیث، تهران، واحد تحقیقات اسلامی بنیاد بعثت، 1366ش.
  14. کاشانی، ملا فتح الله، تفسیر منهج الصادقین فی الزام المخالفین، چاپ دوم: تهران، کتابفروشی اسلامیه، 1344ش.
  15. مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، چاپ چهارم: تهران، دارالکتب الاسلامیه، بهار 1362ش.
  16. محمدی ری‌شهری، محمد، میزان الحکمه، ترجمه حمیدرضا شیخی، قم، دار الحدیث، ویرایش سوم، 1377ش.
  17. مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، قم، الدائرة العامة للنشر و الاعلام، 1365ش.
  18. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتاب الاسلامیه، 1353-1366ش.
  19. نجفی، محمدجواد، تفسیر آسان (منتخب از تفاسیر معتبر)، تهران، کتابفروشی اسلامیه، 1362-1364ش.
  20. واعظ کاشفی، کمال الدین حسین، تفسیر مواهب علیه معروف به تفسیر حسینی، تهران، کتابفروشی اقبال، 1317ش.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار