آموزه‌های دینی در هفت خوان رستم

نوع مقاله : علمی _ ترویجی

نویسندگان

1 استادیاردانشگاه پیام نور

2 دانشجوی کارشناسی ارشد (دانشگاه پیام نور)

چکیده

زیر ساخت فکری یک اثر ادبی، مبین دانش و بینش طراح آن است. یکی از آثار برگزیده ادبی، شاهنامه است که ابعاد ایدئولوژیکی شخصیت فردوسی، به عنوان یک شاعر شیعی مذهب، در آن به خوبی نمایان است. بسیاری ازآموزه‌های دینی به کاررفته در شاهنامه، مستقیما از آیات قرآن سرچشمه گرفته است. این مؤلفه‌ها، هم در بعد اصول دین مانند: خدا پرستی، توحید، معاد و عدل و هم در فروع دین، مانند: نماز، جهاد و امر به معروف، شایان توجه است. حیطة بررسی این مقاله، هفت خوان رستم، از منظر ایدئولوژیکی و دینی است. این مقاله به شیوه کتابخانه‌ای نوشته شده ویافته‌های پژوهش به شکل توصیفی ارائه شده‌اند. هفت خوان رستم ازجنبه‌های مختلف ادبی بارها پرداخته و تحلیل شده، اما آموزه‌های دینی در آن نادیده گرفته شده است؛ لذا مقاله از این دیدگاه می‌تواند مفید و مؤثر واقع گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Religious Teachings in Seven Exploits of Rustam

نویسندگان [English]

  • Āsiya Zabīhniyā Imrān 1
  • Husayn Bardkhūnī 2
1
2
چکیده [English]

Intellectual infrastructures of a literary work represent the planner’s knowledge and intuition. Shāhnāma is one of the selected literary works in which the ideological dimensions of the author’s personality, as a Shī‘a poet, is quite manifest. Many of the religious teachings offered in Shāhnāma are directly originated from the Qur’ān. These components are noteworthy both in roots of religion such as: theism, monotheism, return to God, and justice and in branches of religion such as: prayer, jihād (holy strive), and enjoining the good. This article mainly includes a research on haft khān-i Rustam (seven exploits of Rustam) from the ideological and religious point of view and is written in the librarian style (based on sources and references), with the research findings presented in a descriptive form. The haft khān-i Rustam has frequently been dealt with and analyzed from different literary perspectives, but its religious teachings have been neglected; thus, this article can be helpful from this viewpoint.

کلیدواژه‌ها [English]

  • jihād
  • the Qur’ān
  • monotheism
  • religion
  • justice
  • Shāhnāma
  • seven exploits
  1. الجرجانی، حسین بن حسن، جلاء الاذهان وجلاءالاحزان (تفسیر گازر) ، تهران، دانشگاه تهران، 1337ش.
  2. العلوی الحسینی الموسوی، محمد کریم، تفسیر کشف الحقایق عن نکات الآیات و الدقایق، تهران، عبدالحمید- صادق نوبری، 1396ق.
  3. بانوی اصفهانی (امین اصفهانی)، تفسیر مخزن العرفان در علوم قرآنی (کنز العرفان) ، تهران، نهضت زنان مسلمان، 1361ش.
  4. بروجردی، سیدابراهیم، تفسیر جامع، تهران، صدر، 1341ش.
  5. داورپناه، ابوالفضل، تفسیرانوارالعرفان، تهران، صدر، 1375ش.
  6. صفا، ذبیح الله، تاریخ ادبیات در ایران، تهران، فردوسی، 1375ش.
  7. طالقانی، سید محمود، تفسیر پرتوی از قرآن، تهران، انتشار، 1366ش.
  8. طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمد باقر موسوی همدانی، قم، انتشارات اسلامی، 1363ش.
  9. طیب، سید عبد الحسین، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، چاپ سوم: تهران، انتشارات اسلام، 1366ش.
  10. عاملی، ابراهیم، تفسیر عاملی، تهران، صدوق، 1363ش.
  11. عمید، حسن، فرهنگ تک جلدی عمید، تهران، امیر کبیر، 1363ش.
  12. فردوسی، ابوالقاسم، شاهنامه (بر اساس نسخة مسکو) ، ویراستة اصغر عرفانیان فرد، چاپ هفتم: تهران، پیمان، 1387ش.
  13. 15- ــــــــــ ، شاهنامه (دستنویس موزه فلورانس) ، تصحیح عزیزالله جوینی، تهران، دانشگاه تهران، 1387ش.
  14. قرائتی، محسن، تفسیر نور، قم، موسسه در راه حق، 1374ش.
  15. قرشی، سید علی اکبر، تفسیر احسن الحدیث، تهران، واحد تبلیغات اسلامی، 1366ش.
  16. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتاب اسلامیه، 1353-1366ش.
  17. نجفی، محمد جواد، تفسیر آسان، تهران، کتابفروشی اسلامیه، 1364ش.
  18. نهج البلاغه، سید شریف رضی، ترجمه عبدالمحمد آیتی، تهران، بنیاد نهج البلاغه، 1376ش.
  19. نهج الفصاحه؛ سخنان گهربار حضرت رسول اکرم(ص)، ترجمة ابراهیم احمدیان، چاپ چهارم: قم، گلستان، 1385ش.
  20. هاشمی رفسنجانی، اکبر، تفسیر راهنما، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، 1373ش.