مشکوة روششناسی قرآن در نام بردن از اشخاص با تأکید بر چرایی یاد نشدن نام امام علی(ع) در قرآن
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
نویسنده
دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه قم
چکیده
این نوشتار کوشیده است تا به بازشناسی رهیافت قرآن در چگونگی نام بردن از اشخاص بپردازد، مسئله‌ای که از رهاورد آن، عده‌ای به نتایج نامطلوب و نادرستی از تحریفپذیری قرآن رسیده‌اند و برخی نیز تقاضای نابجایی از همسانی حقانیت امام علی(ع) با وجود نام ایشان در قرآن نموده‌اند. بررسی‌های به عمل آمده نشان می‌دهد که روش قرآن در این مقوله بر مبنای اصالت صفاتی، با هدف تثبیت حضور کانونی پیامبر در قلمرو تفسیر و ایجاد پشتوانه خلافت و وصایت امام علی (ع) مهندسی شده است. نمونه‌های بررسی شده از اسامی فروگذاشته شده از سوی کلام الهی در زمینۀ نزدیکان خاص انبیای پیشین قرابتی به هم پیوسته با صفاتی دارد که در شخصیت امام علی موج می‌زند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The Methodology of the Qur’ān in Naming People with an Emphasis on the Reason Why Imam ‘Alī’s Name is not Mentioned in the Qur’ān
نویسنده [English]
- Sayyid Muhammad Musavi Karamati
-
چکیده [English]
This writing has tried to reexamine the Qur’ān’s approach in the way it mentions the name of people, an issue by whose approach some have achieved undesirable and incorrect conclusions as of the Qur’ān’s distortability and some have also made the claim of Imam ‘Alī’s rightfulness on the condition of the existence of his name in the Qur’ān. The studies carried out indicate that the Qur’ān’s method in this subject is engineered according to the attribute originality with the aim of establishing their focal presence of the Prophet in the realm of exegesis and the executorship (wiṣāya) of Imam ‘Alī. The examples examined about the names unmentioned in the Qur’ān concerning the close relatives of the previous Prophets have consistent similarity with the attributes that are so evident in Imam ‘Alī.
کلیدواژه‌ها [English]
- methodology of the Qur’ān
- mentioning names in the Qur’ān
- attribute originality
- exegetical presence of the Prophet (S.A.W.)
- Imam ‘Alī’s (A.S.) name in the Qur’ān
- قرآن کریم.
- آلوسی، روح المعانی، دارالکتب العلمیه، بیروت، چاپ اول، 1415ق.
- ابن ابی‌الحدید، عزالدین ابوحامد، شرح نهج البلاغه، دارالجبل، بیروت، چاپ اوّل، 1407ق.
- ابن عاشور، محمدطاهر، التحریر و التنویر، بی‌تا.
- ابن عساکر، علی بن الحسن، تاریخ مدینة دمشق، دارالفکر، بیروت، 1415ق.
- ابن صباغ، علی بن احمد، فصول المهمّه، دارالحدیث، قم، چاپ اوّل، 1422ق.
- ابوالفتوح رازی، حسین بن علی، روض الجنان و روح الجنان، بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، مشهد، چاپ اوّل، 1408ق.
- ابنابىحاتم، عبدالرحمان بن محمد، تفسیر القرآن العظیم (ابن ابى‌حاتم)، مکتبة نزار مصطفى الباز، ریاض، چاپ سوم، 1419ق.
- ابن اثیر، عزالدّین، أُسد الغابة فی معرفة الصحابه، دار الفکر، بیروت، 1409ق.
- ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، تفسیر القرآن العظیم، دارالکتب العلمیه، بیروت، 1419ق.
- بغوى، حسین بن مسعود، معالم التنزیل، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، چاپ اوّل، 1420ق.
- بیضاوی، عبدالله بن عمر، أنوار التنزیل و أسرار التأویل، دار إحیاءالتراث العربی، بیروت، چاپ اوّل، 1418ق.
- ثعلبی، احمد بن محمد، الکشف و البیان، دار إحیاءالتراث العربی، بیروت، چاپ اوّل، 1422ق.
- حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله، المستدرک، دارالمعرفة، بیروت، بی‌تا.
- حقى بروسوى، اسماعیل بن مصطفى، تفسیر روح البیان، دار الفکر، بیروت، چاپ اوّل، بی‌تا.
- حسکانی، عبیدالله بن عبدالله، شواهد التنزیل لقواعد التفضیل ، چاپ اوّل، تهران، 1411ق.
- زمخشری، محمود بن عمر، الکشاف، دارالکتب العربی، بیروت، 1407ق.
- سیوطى، عبدالرحمان بن ابىبکر، الدرّ المنثور فى التفسیر بالمأثور، کتابخانه عمومى حضرت آیة‌الله العظمى مرعشى نجفى، قم، 1404ق.
- طباطیایی، سید محمدحسین، المیزان، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بیروت، چاپ دوم، 1390ق.
- ____________ ، ترجمه تفسیر المیزان، ترجمه سید محمدباقر موسوی همدانی، جامعه مدرّسین حوزه علمیه دفتر انتشارات اسلامى، قم، چاپ پنجم، 1374ش.
- طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأُمم و الملوک، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، چاپ دوم، 1387ق./1967م.
- طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ناصر خسرو، تهران، چاپ سوم، 1372ش.
- ____________ ، جوامع الجامع، حوزه علمیه قم، قم، چاپ اوّل، 1412ق.
- طوسى، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، چاپ اول، بی‌تا.
- قرطبى، محمد بن احمد، الجامع لأحکام القرآن، ناصر خسرو، تهران، چاپ اوّل، 1364ش.
- قندوزی، سلیمان بن ابراهیم، ینابیع المودّه، دار الأُسوه، قم، چاپ اوّل، 1416ق.
- فخر رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، چاپ سوم، 1420ق.
- کلینى، محمد بن یعقوب، کافی، دار الحدیث، قم، چاپ اوّل، 1429ق.
- متقی هندی، علی بن حسام‌الدین، کنز العمال، مؤسسة الرسالة، بیروت، 1409ق.
- مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، دارالکتب اسلامی، قم، چاپ دوازدهم، 1374ش.
- میبدى، احمد بن محمد، کشف الأسرار و عدّة الأبرار (معروف به تفسیر خواجه عبدالله انصارى)، امیر کبیر، تهران، چاپ پنجم، 1371ش.
- نجارزادگان، فتحالله، تفسیر تطبیقى، مرکز جهانى علوم اسلامى، قم، چاپ اوّل، 1383ش.
- هیثمی، نورالدین علی بن ابی‌بکر، مجمع الزوائد، دارالکتب العلمیه، بیروت، 1408ق.
- ابن‌عبدالبر، یوسف بن عبدالله بن محمد بن عبدالبر، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، دارالجبل، بیروت، چاپ اول، 1412ق.
)